– Z trzema milionami chorych w Polsce cukrzyca przez cały czas będzie znaczącym problemem. Dlatego też apelujemy, aby diabetologia pozostała jednym z priorytetów zdrowotnych w naszym kraju – piszą członkowie Forum Ekspertów do spraw Cukrzycy. Autorzy rekomendacji podkreślają, iż choć w ostatnich latach zaobserwować mogliśmy znaczącą poprawę w zakresie możliwości leczenia cukrzycy, to przez cały czas istnieje wiele wyzwań wymagających interwencji i działań.
Pieniądze z opłaty cukrowej rozpływają się w systemie
Podobnie jak w dokumencie z 2021 r. zestaw rekomendacji otwiera kwestia zarządzania środkami z opłaty cukrowej. – Dotychczasowe doświadczenia wskazują, iż potencjał tego instrumentu nie jest należycie wykorzystywany, a pieniądze nie były wydawane w optymalny sposób, przez co rozpływały się w systemie – wskazuje Monika Kaczmarek, prezes zarządu głównego Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków.
Postulatem ekspertów jest stworzenie mechanizmów regularnej, precyzyjnej alokacji i ewidencji wydatków. – Ustawa o zdrowiu publicznym jasno wskazuje, na co powinny być przeznaczane wpływy z opłaty cukrowej – to przede wszystkim profilaktyka pierwotna i wtórna chorób cywilizacyjnych jak cukrzyca czy otyłość. Takie działanie jest w interesie nas wszystkich, to nie ulega wątpliwości. Inwestycje na tym etapie pozwolą uniknąć znacznie wyższych kosztów na późniejszym etapie – podkreśla prof. Marcin Czech, prezes Polskiego Towarzystwa Farmakoekonomicznego.
Leczenie stopy cukrzycowej – przez cały czas w ogonie Europy
Po raz drugi w zestawieniu pojawia się też apel o zapewnianie dostępu do terapii i wyrobów medycznych, które pozwolą leczyć cukrzycę i jej powikłania zgodnie z aktualnymi wytycznymi klinicznymi. Wiele obecnych ograniczeń ma bowiem charakter jedynie administracyjny.
– Ostatnie lata to z jednej strony bezprecedensowy postęp i wiele ważnych decyzji refundacyjnych, które zmieniają codzienne życie pacjentów z cukrzycą, a z drugiej wciąż poważne, niezagospodarowane problemy, których najwyraźniejszym symbolem jest leczenie zespołu stopy cukrzycowej. Mam nadzieję, iż ministerstwo możliwie pilnie zajmie się tym tematem, bo w tej kwestii od dawna jesteśmy w ogonie Europy – dodaje Anna Śliwińska, prezes honorowa Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków, jedna z autorek dokumentu.
Inne wskazywane przez forum obszary zmian systemowych to również opracowanie standardów przekazywania pacjentów pomiędzy POZ, AOS i szpitalami oraz poprawa wyceny świadczeń w diabetologii.
Edukacja zdrowotna w szkołach to podstawa
W opinii forum wiele zadań stoi zarówno przed Ministerstwem Zdrowia, jak i Ministerstwem Edukacji Narodowej. Anna Śliwińska wskazuje, iż „nie da się przecenić roli szkoły, jeżeli chodzi o budowanie zdrowych nawyków, w tym żywienie i styl życia”. – Dlatego też forum przyłącza się do licznych apeli o włączenie szerokiej edukacji zdrowotnej do programów szkolnych. To powinien być jednak jedynie pierwszy krok. W kolejnym proponujemy rozwój medycyny szkolnej, która może odgrywać istotną rolę w profilaktyce wielu chorób cywilizacyjnych, jak np. cukrzycy i otyłości – wyjaśnia ekspertka.
W przedstawionych rekomendacjach Forum Ekspertów do spraw Cukrzycy wskazuje również na potrzebę efektywnego wykorzystania tych zasobów, które już dostępne są w systemie ochrony zdrowia, w tym m.in. na zwiększenie zaangażowania pielęgniarek diabetologicznych w opiece nad pacjentem z cukrzycą z jednoczesnym opracowaniem kryteriów kwalifikacji i wytycznych kształcenia edukatora zdrowotnego, elementów opieki farmaceutycznej, oraz na promocję i realizację programów profilaktycznych.
Rozwój opieki koordynowanej w cukrzycy
Korzyści w zakresie usprawniania opieki nad pacjentem z cukrzycą może też przynieść dalszy rozwój opieki koordynowanej w cukrzycy i stworzenie standardów, które stopniowo będą pozwalały przenosić ciężar prowadzenia opieki diabetologicznej na poziom POZ.
– Zdajemy sobie sprawę z ograniczeń systemu oraz skali różnych wyzwań zdrowotnych, więc mamy świadomość, iż wdrożenie wszystkich proponowanych interwencji nie jest możliwe. Jednak realizacja choć części z nich sprawi, iż będziemy mogli otoczyć pacjenta z cukrzycą jeszcze lepszą opieką – podsumowuje Monika Kaczmarek.
Rekomendacje zmian w opiece diabetologicznej to drugie tego typu opracowanie Forum Ekspertów do spraw Cukrzycy. W stworzeniu nowej wersji dokumentu udział wzięli: prof. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz, prof. Małgorzata Myśliwiec, prof. Leszek Czupryniak, prof. Agnieszka Mastalerz Migas, prof. Marcin Czech, dr Małgorzata Gałązka-Sobotka oraz Anna Śliwińska.
