Rehabilitacja oddechowa po COVID-19 – dla kogo?

Wedle statystyk, infekcję COVID-19 w naszym kraju przebyło już kilka milionów osób. Pandemia wirusa wystawiła na próbę system opieki zdrowia. Wśród osób, które przeszły zakażenie z ciężkim przebiegiem, konsekwencje przebycia choroby mogą dawać o sobie znać przez wiele miesięcy. Aby wrócić do pełni zdrowia, nierzadko potrzebna jest specjalistyczna pomoc medyczna, oraz duża cierpliwości pacjenta. Gotowość do podejmowania ćwiczeń oddechowych, w przypadku osób, których płuca zostały zajęte infekcją, może pozytywnie wpłynąć na wydolność organizmu i wesprzeć go w powrocie do pełni sił.

Koronawirus, a ćwiczenia oddechowe w domu

SARS-CoV-2 należy do wirusów, które głównie atakują układ oddechowy. U części osób chorujących dochodzi do zapalenia płuc. Może to powodować pojawienie się problemów z oddychaniem, dusznością i zmniejszoną tolerancją wysiłku fizycznego. Aby temu zapobiec i wzmocnić funkcje płuc, wskazane jest wykonywanie ćwiczeń oddechowych w domu. Są to proste czynności, które służą poprawieniu wydolności oddychania i łagodzące duszność. Zwiększają one także szanse na łagodniejszy przebieg choroby. Aby wykonać te ćwiczenia, należy przygotować:

• butelkę plastikową z nakrętką, nóż do nacięcia i słomkę,
• szklankę z wodą i słomkę.

Poniżej znajduje się opis kilku ćwiczeń, które można wykonać przy pomocy tych rekwizytów:

1. Należy 0,5 litrową butelkę napełnić do 2/3 wodą i zakręcić. Następnie w górnej części bocznej ściany (nad wodą), nożem wykonać nacięcie w formie znaku X. W dalszej kolejności wprowadza się tam słomkę. Trzeba przez nią oddychać, wykonując głębokie wdechy i wydychać powietrze przez słomkę do wody w butelce.
2. Kolejne ćwiczenie jest podobne. Polega na napełnieniu szklanki do połowy wodą i włożeniu do niej słomki. Następnie wykonuje się głębokie wdechy i wydycha przez kilka sekund powietrze przez słomkę do wody.

W celu poprawy pracy płuc można także wykonywać głębokie wdechy, a później zatrzymać powietrze (czyli trwać w bezdechu) na 3 sekundy i powoli je wypuszczać.

W każdym przypadku pojawienia się nasilonej duszności, spadków saturacji (jeżeli ma się pulsoksymetr) czy pogorszenia stanu ogólnego, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem lub wezwać pogotowie ratunkowe.

Kontrowersyjna tlenoterapia

Tlenoterapia jest niczym innym jak leczniczym podawaniem czystego tlenu do oddychania, przy użyciu wąsów tlenowych lub maski. Stosuje się ją w różnych chorobach układu oddechowego. W przewlekłej niewydolności oddechowej (np. w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc – POCHP) istnieją wskazania do samodzielnego podawania tlenu przez pacjenta w warunkach domowych. Jednak w przebiegu ostrej niewydolności oddechowej spowodowanej zakażeniem koronawirusem tlenoterapia w warunkach domowych jest niezalecana.

Konieczność podawania tlenu stanowi wskazanie do natychmiastowej hospitalizacji chorego. Ostra niewydolność oddechowa to oznaka postępu choroby i ryzyka bardzo szybkiego pogorszenia zagrażającego życiu. Tlenoterapia w domu może także powodować opóźnienie hospitalizacji, przez co pacjent traci szanse na odpowiednie leczenie we adekwatnym czasie.

Rehabilitacja oddechowa po COVID-19 – jak przebiega i komu przysługuje?

COVID-19 powoduje nie tylko problemy ze zdrowiem w trakcie zakażenia. Niekiedy prowadzi także do włóknienia płuc, co powoduje ogólne osłabienie organizmu, spadek wydolności oddechowej i łatwiejsze męczenie się. Aby odwrócić część negatywnych następstw przejścia choroby, wprowadzono możliwość rehabilitacji oddechowej. Do tego typu pomocy kwalifikują się:

• osoby ze stwierdzonym zakażeniem COVID-19 testem PCR, w ciągu 12 miesięcy od przebycia choroby,
• pacjenci, u których utrzymują się objawy związane z przebyciem infekcji (np. duszność, spadek wydolności),
• otrzymały skierowanie od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.

Dla ozdrowieńców możliwe są różne typy rehabilitacji:

• w domu,
• ambulatoryjnie w gabinecie fizjoterapeuty,
• w trybie uzdrowiskowym,
• w trybie stacjonarnym.

Decyduje o tym lekarz.

Rehabilitacja pocovidowa trwa od 2 do 6 tygodni. W ramach leczenie stacjonarnego lub w sanatorium wykonywany jest szereg różnych zabiegów, m.in. kinezyterapia, hydroterapia czy masaże. Rehabilitacja w domu lub w poradni obejmuje kilka etapów:

• wizyta wstępna – fizjoterapeuta rozmawia z pacjentem i wykonuje podstawowe badania oddechowe i wysiłkowe,
• wizyty terapeutyczne – na podstawie indywidualnie dopasowanego planu. Podczas tych wizyt wykonuje się trening oddechowy, wytrzymałościowy i interwałowy,
• wizyta końcowa – podsumowanie i powtórzenie badań wykonanych na początku, celem porównania osiąganych wyników przed i po rehabilitacji.