Europejska Rada ds. Mózgu (European Brain Council) opublikowała raport “Nowe podejście do ścieżki opieki nad osobami cierpiącymi na schizofrenię w Europie”, który dotyczy trzech państw – Polski, Niemiec i Danii. W ocenie EBC, Polska poczyniła istotne postępy w zakresie zwiększania dostępności do opieki, redukcji stygmatyzacji oraz promocji zintegrowanego, środowiskowego wsparcia.
Raport powstał w ramach projektu prowadzonego przez EBC, którego celem jest analiza aktualnego stanu, wyzwań i przyszłych kierunków rozwoju opieki zdrowotnej w zakresie zdrowia psychicznego, a dokładniej leczenia schizofrenii na poziomie krajowym. Trzy kraje – Polska, Dania i Niemcy – zostały wybrane do wstępnego opracowania profili krajowych. Raport zawiera analizę rzeczywistej sytuacji krajowych systemów zdrowia psychicznego w oparciu o czynniki strategiczne, geograficzne i polityczne, mocne strony systemów opieki zdrowotnej oraz możliwości dialogu politycznego.
Częścią projektu badawczego EBC było spotkanie okrągłego stołu w Warszawie w dniu 5 czerwca 2025 r., poświęcone poprawie jakości opieki nad zdrowiem psychicznym dzieci i młodzieży, ze szczególnym uwzględnieniem zdrowia mózgu i schizofrenii. Zespół ekspertów opracował profilu kraju” dla Polski w oparciu o najbardziej istotne dane krajowe oraz opinie ekspertów.
W ocenie ekspertów EBC, Polska przechodzi zasadniczą transformację w organizacji i świadczeniu opieki zdrowia psychicznego, ze szczególnym uwzględnieniem młodzieży oraz osób z ciężkimi zaburzeniami w obszarze psychicznymi, takimi jak schizofrenia. Kierując się ramami strategicznymi, takimi jak Krajowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2023–2030 oraz program Zdrowa Przyszłość 2021–2027, Polska poczyniła istotne postępy w zakresie zwiększania dostępności do opieki, redukcji stygmatyzacji oraz promocji zintegrowanego, środowiskowego wsparcia. Raport EBC wskazuje, iż wprowadzenie trzystopniowego modelu opieki psychiatrycznej dzieci i młodzieży oraz rozwój Centrów Zdrowia Psychicznego stanowią istotny krok naprzód w kierunku wczesnej interwencji, ciągłości opieki oraz świadczenia w obszarze psychiatrii dorosłych usług skoncentrowanych na pacjencie.
W opracowaniu raportu i całym projekcie polskim partnerem dla EBC jest Mental Power-Fundacja dla Zdrowia Mózgu. Jej prezeska, Izabella Dessoulavy-Gładysz mówi – “Z ogromną satysfakcją obserwujemy, jak reforma psychiatrii w Polsce powoli zaczyna realnie wpływać na jakość opieki i proces zdrowienia pacjentów, szczególnie młodych osób doświadczających kryzysów psychicznych. Jako Fundacja Mental Power, organizator debaty okrągłego stołu 5 czerwca 2025 r. w Warszawie, mieliśmy zaszczyt współtworzyć przestrzeń dla szerokiego, międzysektorowego dialogu z udziałem przedstawicieli środowiska psychiatrycznego, organizacji pacjenckich, polskich i europejskich instytucji publicznych i parlamentarzystów oraz partnerów społecznych.”
Izabella Dessoulavy-Gładysz podkreśla, iż opracowany przez Modern Healthcare Institute i Fundację Mental Power dokument „Nowe spojrzenie na schizofrenię w Polsce. Związek między schizofrenią a zdrowiem mózgu” stanowi “ważny krok w kierunku budowy systemu opieki psychiatrycznej opartego na wczesnej interwencji, przyspieszonej diagnostyce oraz leczeniu dostosowanym do potrzeb pacjenta i opiekuna.” I dodaje – “Głównym celem raportu jest przełożenie rekomendacji na praktyczne implikacje dla polityki w dziedzinie profilaktyki i leczenia schizofrenii. Podejście oparte na zdrowiu mózgu, zgodne z wytycznymi projektu Rethinking Schizophrenia, podkreśla konieczność integracji opieki zdrowotnej, edukacji i wsparcia społecznego – zwłaszcza w kluczowym momencie przejścia młodych pacjentów z systemu dziecięcego do opieki dla dorosłych. w tej chwili niezaspokojone potrzeby terapeutyczne – szczególnie w zakresie objawów negatywnych i poznawczych – wymagają nowego podejścia, łączącego farmakoterapię z innowacyjnymi formami wsparcia, w tym technologiami cyfrowymi oraz terapiami opartymi na sztucznej inteligencji i biomarkerach. Dlatego z zadowoleniem przyjmujemy kierunek, w którym zmierza europejska polityka zdrowotna – oparta na dowodach naukowych i przekuwaniu wyników badań na konkretne rozwiązania systemowe. Wdrożenie ogólnokrajowych programów wczesnej interwencji w psychozach, rozwój narzędzi cyfrowych do wczesnej identyfikacji objawów oraz dostęp do nowoczesnych form terapii – to niezbędne elementy skutecznej i długofalowej polityki zdrowotnej.”
Izabella Dessoulavy-Gładysz wskazuje również na coraz większą uwagę przywiązywaną do psychiatrii na szczeblu europejskim – “Cieszy nas, iż temat zdrowia psychicznego – a zwłaszcza zdrowia mózgu – znalazł się w centrum uwagi podczas polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, a kooperacja Fundacji Mental Power z European Brain Council może wnieść realny wkład w kształtowanie nowego modelu opieki. Wspólna debata z udziałem Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, Ministerstwa Zdrowia, Ministerstwa Edukacji, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Pracodawców RP oraz organizacji pacjenckich takich jak eFkropka, Stowarzyszenie Integracja i Grow Space pokazała, iż systemowa zmiana jest możliwa – pod warunkiem, iż stawiamy w jej centrum pacjenta i jego realne potrzeby.”
