Choroba cukrzycowa stóp to poważne powikłanie cukrzycy, które wynika z uszkodzeń naczyń krwionośnych i nerwów w obrębie stóp. Charakterystyczne zmiany to owrzodzenia, deformacje stóp czy martwica, które w zaawansowanych przypadkach mogą prowadzić do amputacji. Jak rozpoznać chorobę cukrzycową stóp? Na jakie objawy zwrócić uwagę?
Autor: dr n. med. i n. o zdr. Elżbieta Szkiler, pielęgniarka, specjalistka w dziedzinie leczenia ran
Choroba cukrzycowa stóp:
-
- wszelkie uszkodzenia skóry i tkanek poniżej kostki związane z hiperglikemią u osoby chorującej na cukrzycę,
-
- na stopie może wystąpić wiele różnych etiologii ran i zawsze należy je odróżnić od stopy cukrzycowej,
Legenda do ryciny:
- niebieski – radna niedokrwienna,
- żółty – neuropatyczna choroba stóp,
- fioletowy – owrzodzenie neuropatyczne bez cukrzycy,
- brązowy – owrzodzenie Kennedy,
- jasny brązowy – odleżyna,
- zielony- niedokrwienna choroba stóp,
- czerwony –neurosteoneuroartropatia Charcota.
-
- u każdej osoby z cukrzycą należy przeprowadzić przesiewowe bezprzyrządowe badanie czucia (A); w przypadku obecności zaburzeń czucia pełne badanie dzięki monofilamentu 10g, tiptermu i neurotipsu w 10 punktach stopy (B), czucie wibracji stroikiem 128Hz (C), badanie odruchów ścięgnistych (D). Stwierdzone zaburzenia czucia w 3 na 10 punktów i 4 na 10 w badaniu wibracji oznaczają obecność neuropatii obwodowej,
-
- objawem neuropatii są wady palców,
Wady palców- deformacja lub asymetria stóp, czasem z obecnym owrzodzeniem, może oznaczać zapalenie kości, neuroosteoartropatię Charcota lub tylko neuropatię obwodową i niedokrwienie struktur stopy,
-
- mogą przybierać formę owrzodzeń niedokrwiennych (czarna sucha martwica na palcach (A, B) na brzegach stóp oraz na piętach u osób leżących (C), lub neuropatycznych (podeszwy – D-F),
- pierwsze objawy: przesuszenie skóry (A), obniżenie łuku podłużnego stopy (płaskostopie – B-E) i/lub poprzecznego stopy – często gwałtownie rozwija się stopa Charcota (B-F) i/lub zapalenie kości (G) modzele (H), odciski i hiperkeratoza (i), palce szponiaste (j), młotkowate (k,l) lub młoteczkowate (m), zapalenia wałów paznokci (n), grzybice skóry i paznokci (o), wady paznokci – paznokcie wrastające i wkręcające (r, s),
Ryciny a ,h,j-p pochodzą ze zbiorów podologa, mgr Sylwii Janiak.
-
- objawy początkowe mogą występować pojedynczo lub w różnych kombinacjach, a dopiero w zaawansowanym stadium choroby pojawia się większość lub wszystkie objawy,
- u większości pacjentów występuje brak bólu wskutek neuropatii niebolesnej, mimo ewidentnych zmian na stopie; u niektórych występuje neuropatia bolesna (parestezje),
- brak uregulowania glikemii i skutecznego odciążenia od początku choroby, poza rozwojem owrzodzeń trudnych do gojenia, jest także przyczyną rozwoju neuroosteoartropatii Charkota i zapalenia kości, które u osoby chorej na cukrzycę mogą się rozwinąć bez owrzodzenia, a większość rozwijających się patologii kończy się amputacją.
