Rak płuca to jeden z najpoważniejszych problemów zdrowotnych w Polsce. Co roku diagnozuje się go u prawie 22 000 osób, a liczba ta systematycznie rośnie, szczególnie wśród kobiet. Od kilku lat nowotwór płuca jest główną przyczyną zgonów wśród mężczyzn, a ostatnio również u kobiet – wyprzedzając raka piersi.
Kampania edukacyjna „Dbam o płuca” ma na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat profilaktyki i wczesnego wykrywania raka płuca, co może pomóc uratować wiele istnień.
Rak płuca wśród kobiet – rośnie liczba zachorowań
Wzrost liczby zachorowań na raka płuca jest szczególnie widoczny wśród kobiet. Ten systematyczny trend jest alarmujący. w tej chwili około 28% dorosłych kobiet w Polsce pali tytoń – to jeden z najwyższych wskaźników w Europie. Tymczasem aż 90% nowotworów płuca jest bezpośrednio związanych z paleniem papierosów.
W 2022 roku liczba nowych przypadków nowotworu płuca i oskrzeli (C.34) wyniosła 20 726, w tym 12 278 wśród mężczyzn i 8 448 wśród kobiet. Z jego powodu zmarło łącznie 20 956 osób. Niepokojący jest dodatkowo fakt, iż w większości przypadków nowotwór ten diagnozuje się w zaawansowanych stadiach, co prowadzi do wysokiej śmiertelności. Pięcioletnie przeżycie w Polsce wynosi zaledwie 10–15% i jest niższe od średniej europejskiej.
Kobiety w grupie szczególnego ryzyka raka płuca
Nowotwór płuca staje się coraz większym zagrożeniem dla kobiet w Polsce. W ciągu ostatnich lat liczba zachorowań wśród kobiet wzrosła niemal dwukrotnie, co czyni go najczęstszą przyczyną zgonów nowotworowych w tej grupie. Częstość palenia tytoniu wśród kobiet, a także czynniki środowiskowe i genetyczne, przyczyniają się do dramatycznego wzrostu zachorowalności.
Dane są nieubłagane, od 2000 roku liczba nowo rozpoznanych przypadków raka płuca u mężczyzn zmalała o 22%, tymczasem u kobiet wzrosła aż o 95%.
Od ponad dekady w Polsce umieralność kobiet z powodu nowotworów złośliwych płuca jest wyższa niż z powodu nowotworów piersi, podczas gdy wśród zachorowań udział nowotworów piersi jest ponad dwukrotnie wyższy niż nowotworów płuca. Tymczasem świadomość ryzyka rozwoju raka płuca i konieczności badań profilaktycznych osób z grup ryzyka jest przez cały czas niewystarczająca.
Profilaktyka i wczesne wykrywanie kluczem do zmiany niepokojących trendów
Eksperci wskazuję na konkretne narzędzia, które, jeżeli tylko z nich skorzystamy, mogą nas uchronić przed rakiem płuca lub umożliwić wczesne wykrycie ognisk nowotworowych oraz skuteczniejsze leczenie. Są to:
- Zapobieganie rozpoczynaniu palenia tytoniu – edukacja na temat negatywnego wpływu palenia na zdrowie oraz zachęcanie do rezygnacji z nałogu. Trzeba przy tym zdawać sobie sprawę, iż palenie papierosów to uzależnienie, które, aby z niego wyjść wymaga bardzo silnej woli lub profesjonalnego wsparcia. Pierwszym krokiem może być kontakt z terapeutą bezpłatnej Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym prowadzonej przez Narodowy Instytut Onkologii (tel. 801 108 108).
- Program Wczesnego Wykrywania Raka Płuca – badania przesiewowe z użyciem niskodawkowej tomografii komputerowej (NDTK) wśród osób z grup ryzyka tzn. nałogowych palaczy, w tym osób z dodatkowymi czynnikami jak: ekspozycja zawodowa na krzemionkę, beryl, nikiel, chrom, kadm, azbest, związki arsenu, spaliny silników diesla, dym ze spalania węgla kamiennego, ekspozycja na radon; historia zachorowania na raka płuca, w wywiadzie chłoniak, rak głowy i szyi lub raki zależne od palenia tytoniu, np. rak pęcherza moczowego; rak płuca w wywiadzie u krewnych I stopnia; lub historia chorób płuc: przewlekła obturacyjna choroba płuc – POChP lub włóknienie płuc IPF.
Badania potwierdzają, iż regularne stosowanie NDTK w grupach ryzyka może zmniejszyć śmiertelność z powodu raka płuca choćby o 20%. Niestety, świadomość tej metody profilaktyki w Polsce jest wciąż niewielka.
Warto dodać, iż w ramach unijnego projektu SOLACE pod koniec września w trasę po Polsce ruszyło pierwsze w Polsce Mobilne Centrum Tomografii Komputerowej, które dociera do mniejszych miast, miasteczek i wsi, mając na celu wyrównanie nierówności w dostępie do badań profilaktycznych. W pierwszej kolejności z takich badań mogli skorzystać pacjenci z woj. lubelskiego.
„Dbam o płuca” – apel do społeczeństwa
Okres świąteczno-noworoczny sprzyja postanowieniom, warto w tym czasie pomyśleć zatem o zdrowiu swoim oraz bliskich i zmotywować się wzajemnie do:
- Rezygnacji z palenia – każdy dzień bez papierosa to krok w stronę zdrowia i minimalizacja ryzyka wielu chorób odtytoniowych, takich jak rak płuca, rak krtani, rak pęcherza moczowego, rak jelita grubego i inne, chorób sercowo-naczyniowych (zawał, udar) i układu oddechowego (POChP).
- Regularnych badań – osoby z grup ryzyka powinny zgłaszać się na badania przesiewowe, które mogą uratować życie.
- Czujności dot. objawów – przewlekły kaszel, duszność, nawracające infekcje dróg oddechowych czy ból w klatce piersiowej lub kości (bark, biodro, kręgosłup) to sygnały, które wymagają konsultacji z lekarzem i dalszej diagnostyki.
– Czas działać, by odwrócić niekorzystne statystyki zachorowań i zgonów z powodu raka płuca w Polsce. Każdy z nas może przyczynić się do zmiany, podejmując świadome decyzje zdrowotne i zachęcając bliskich do profilaktyki. Czujność onkologiczna, szybkie pokierowanie na badania podstawowe, a w przypadku potwierdzenia podejrzenia – pogłębione (w tym obrazowe, biopsję, badania histopatologiczne oraz markerów predykcyjnych: badania molekularne i ekspresji białka PDL-1) to klucz do prawidłowej diagnozy i sukcesu w terapii – apeluje Aleksandra Wilk, dyrektor Sekcji Raka Płuca Fundacji TO SIĘ LECZY.
źródło: materiały prasowe
Post Raka płuca wśród kobiet – niepokojący wzrost liczby zachorowań pojawił się poraz pierwszy w Zwrotnikraka.pl.
