Rak żołądka – pomimo zmniejszającej się od lat zachorowalności – jest w tej chwili piątym najczęstszym nowotworem na świecie. Chociaż liczba nowych przypadków choroby w Polsce zmniejszyła w ciągu ostatnich kilku dekad niemal trzykrotnie, to nowotwory złośliwe żołądka stanowią około 5%, a u kobiet 3% wszystkich zachorowań na raka. Najczęstszym typem raka żołądka jest gruczolakorak.
Etiologia raka żołądka pozostaje niejasna ze względu na wieloczynnikowy i wieloetapowy rozwój choroby. Przewlekłe zakażenie bakterią Helicobacter pylori błony śluzowej żołądka jest w tej chwili najsilniejszym pojedynczym czynnikiem ryzyka raka dystalnej części żołądka.
Rak żołądka
Objawy jakie daje rak żołądka są najczęściej niecharakterystyczne i mogą przypominać symptomy spotykane w innych schorzeniach – takich jak nieżyt czy choroba wrzodowa żołądka. Z tego powodu, alarmowe symptomy chorobowe są często bagatelizowane zarówno przez chorych, jak i lekarzy pierwszego kontaktu.
Początkowe objawy raka żołądka są nieswoiste. Obejmują ból brzucha, utratę masy ciała, wymioty, jadłowstręt, wczesne uczucie sytości, częste odbijania, zaburzenia połykania, osłabienie i niestrawność.
Niektóre symptomy mogą być związane bezpośrednio z umiejscowienia guza nowotworowego w żołądku. Postępujące utrudnienie połykania spotykane jest w przypadku guzów okolicy wpustu, a zwracanie pokarmów to oznaka wysokiej niedrożności w guzach odźwiernika. Nasilanie się bólu po jedzeniu może być czynnikiem różnicującym w chorobie jaką jest rak żołądka – z ustępującym często po przyjęciu pokarmu bólem wywołanym przez chorobę wrzodową.
Zespół postępujących objawów raka żołądka prowadzi często do wyniszczenia organizmu pacjenta (kacheksja nowotworowa), co może być groźne dla jego życia oraz negatywnie wpływa na jego jakość.
Wcześnie zdiagnozowany nowotwór daje szansę na przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego. Operacja to w tej chwili jedyna metoda, która daje szansę na całkowite wyleczenie podstępnej choroby jaką jest rak żołądka.
Najczęstsze objawy raka żołądka
- bolesność w nadbrzuszu lub śródbrzuszu (niestały objaw raka żołądka, zwykle związany ze spożyciem posiłku, niezbyt nasilony). Ból ciągły może być objawem naciekania tkanek poza żołądkowych;
- utrata łaknienia;
- okresowe nudności lub wymioty to często spotykane objawy jakie daje rak żołądka zwłaszcza przy guzach umiejscowionych obwodowo
- smoliste stolce jako objaw groźnej chorobą jaką jest rak żołądka (15% chorych);
- ubytek masy ciała, chudnięcie i postępujące wyniszczenie organizmu;
- zaburzenia połykania (dysfagia) w guzach żołądka umiejscowionych w okolicy wpustu;
- krwawe wymioty występują u 10-15% chorych na raka żołądka;
- u niektórych chorych objawy nowotworu żołądka występują w postaci krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego.
ZOBACZ: NACZĘSTSZE OBJAWY NOWOTWORÓW
Rak żołądka – objawy podmiotowe u przedmiotowe
|
Badanie podmiotowe |
Badanie przedmiotowe |
|
Bóle w nadbrzuszu, śródbrzuszu |
Guz wyczuwalny w nadbrzuszu |
|
Poposiłkowe uczucie sytości |
Objawy niedrożności |
|
Utrata łaknienia |
Powiększenie wątroby |
|
Nudności i wymioty |
Wyniszczenia – kacheksja nowotworowa |
|
Okresowo smoliste stolce |
Zaawansowany rak żołądka
W badaniu przedmiotowym odchylenia pojawiają się zwykle dość późno. Objawy raka żołądka, które występują na zaawansowanym etapie rozwoju to: guz wyczuwalny przez powłoki, wodobrzusze, powiększony węzeł w lewym dole nadobojczykowym (Virchowa), powiększenie wątroby, guz przerzutowy do jajnika, żółtaczka, wysięk do jamy opłucnej, wyczuwalny per rectum naciek (próg Blumera).
Stwierdzenie któregoś z wymienionych symptomów i dolegliwości świadczy zwykle o zaawansowanym stadium choroby, co może uniemożliwiać radykalne leczenie. Przerzuty otrzewnowe do miednicy mogą być wyczuwalne badaniem per rectum. Szerzenie się zmian chorobowych nowotworu żołądka na wątrobę może prowadzić do jej powiększenia.
Przerzuty raka żołądka do węzłów chłonnych można stwierdzić badaniem dołu nadobojczykowego, dołu pachowego lub okolicy pępka. Objawem zaawansowanego raka żołądka może być również wodobrzusze.
Objawy neurologiczne mogą być związane z przerzutami do centralnego układu nerwowego, a występowanie żółtaczki z przerzutami do wątroby. Powiększający się guz wrastający do światła żołądka może powodować zaburzenia przechodzenia treści pokarmowej do dwunastnicy, a naciek śródścienny upośledza aktywność motoryczną żołądka.
Nowotwór żołądka – diagnostyka i badania
Wobec braku charakterystycznych wczesnych objawów związanych z rozwojem tak groźnej choroby, jaką jest rak żołądka, należy podkreślić konieczność możliwie jak najwcześniejszego kierowania na badania gastroskopowe chorych zgłaszających się z objawami dyspeptycznymi w celu wykluczenia wczesnej postaci raka żołądka.
Błędem jest długotrwałe stosowanie leków przeciwwrzodowych czy przeciwbólowych bez wyjaśnienia przyczyny niepokojących symptomów i dolegliwości.
Gastroskopia to metoda umożliwiająca wykrycie wczesnego raka żołądka i różnicowanie ze zmianami przedrakowymi. Daje możliwość pobrania wycinków do badania histopatologicznego. Czułość endoskopii dla raka żołądka przekracza 90%. Zdaniem ekspertów – gastroskopia stanowi w tej chwili najlepszą i najczęściej wybieraną metodę diagnostyczną stosowaną przy podejrzeniu raka żołądka. Co ważne, badanie umożliwia nie tylko ocenę narządu, ale również pobranie materiału do badania histopatologicznego guza.
Zastosowanie w diagnostyce obrazowej nowotworów żołądka znajdują również ultrasonografia oraz badanie radiologiczne żołądka z podaniem kontrastu (baryt uwidacznia śluzówkę żołądka). Badanie umożliwia lepsze uwidocznienie zarysów ścian żołądka wraz z guzem oraz określenie jego stanu czynnościowego.
ZOBACZ: KARTA PACJENTA ONKOLOGICZNEGO
Leczenie raka żołądka
Leczenie raka żołądka oraz szczegółowy plan terapii zależą od stopnia zaawansowania wykrytej choroby, lokalizacji guza oraz stanu ogólnego zdrowia chorego, u którego zdiagnozowano nowotwór żołądka. Preferowanym sposobem podejmowania decyzji o najbardziej korzystnym postępowaniu dla danego pacjenta jest ocena w ramach wielodyscyplinarnego konsylium.
Podstawę leczenia raka żołądka stanowi postępowanie chirurgiczne, a jego zakres różni się w zależności od zaawansowania choroby i lokalizacji guza. W większości przypadków stosuje się również leczenie skojarzone (chemioterapia adiuwantowa, adiuwantowa chemioradioterapia, chemioterapia okołooperacyjna).
Nadzieję na poprawę rokowania w przypadku zaawansowanego gruczolakoraka żołądka wiąże się z zastosowaniem immunoterapii.
ZOBACZ: NOWOTWORY UKŁADU POKARMOWEGO
