Jak zaznacza prof. Jarosław Reguła, konsultant krajowy w dziedzinie gastroenterologii, część nowotworów może zostać przeoczona podczas gastroskopii. Kluczowa jest wysoka jakość badania, a także umiejętności operatora. Z okazji przypadającego na listopad miesiąca świadomości raka żołądka, Fundacja EuropaColon przybliża temat nowoczesnych metod leczenia tego nowotworu, zwłaszcza w zaawansowanym stadium.
Z okazji miesiąca świadomości raka żołądka specjaliści z dziedziny onkologii, gastroenterologii, chirurgii, patomorfologii, genetyki, dietetyki, psychoonkologii i pracy socjalnej dyskutowali na temat różnych aspektów opieki nad pacjentem z rakiem żołądka.
Gastroskopia – podstawowe badanie
Rak żołądka bardzo często może zostać niezauważonym, ponieważ przez długi czas choroba nie daje objawów lub są one bardzo niespecyficzne. Jak informuje prof. Jarosław Reguła, na chorobę mogą wskazywać takie symptomy, jak: wzdęcia, nudności, odbijanie, brak łaknienia, nadmierne chudnięcie czy utrzymujący się ból w podbrzuszu. Niestety objawy te często są lekceważone przez pacjentów.
Podstawowym badaniem w praktyce klinicznej w diagnostyce nowotworu żołądka jest gastroskopia, która pozwala na zdiagnozowanie choroby we wczesnym stadium. Warto wykonywać ją kontrolnie, o ile tylko pojawią się ku temu przesłanki. Prof. Reguła wskazał jednak, iż część nowotworów może zostać przeoczona w tym badaniu. Dodał, iż kluczowa jest wysoka jakość gastroskopii, umiejętności endoskopisty. Największym wyzwaniem są raki żołądka śródściennego, ponieważ najczęściej schowane są one pod prawidłową błoną śluzową.
– Podobnie przeoczenia zdarzają się przy wczesnych nowotworach, o małych rozmiarach, które mogą mieć 5-10 mm (…). Zdarzają się przeoczenia takich guzów, bo błona śluzowa wygląda prawidłowo – wyjaśnił specjalista.
Szacunki pokazują, iż 6 proc. pacjentów z rakiem żołądka w ciągu 3 lat poprzedzających diagnozę miało wykonaną gastroskopię, której wynik okazał się prawidłowy. W Polsce bardzo rzadko wykrywa się raka żołądka we wczesnym stadium. Warto zaznaczyć, iż wskaźnik rozpoznań wynosi jedynie 5% wszystkich przypadków.
Przyczyny raka żołądka
Do najczęstszych przyczyn raka żołądka można zaliczyć przede wszystkim: złą dietę, nadmierne spożywanie alkoholu, palenie papierosów, otyłość, która jest związana z brakiem aktywności fizycznej. Warto również zwrócić uwagę na to, iż rak żołądka może wynikać z mutacji genetycznych.
– jeżeli rak żołądka rozwinie się we wczesnym wieku, np. ok. 40. roku życia, albo przypadki zachorowania na ten nowotwór pojawiły się w wywiadzie rodzinnym, mamy podstawy, aby zakładać, iż choroba może mieć związek z predyspozycjami genetycznymi. Ryzyko raka żołądka wzrasta w przypadku wykrycia wariantów patogennych (mutacji) m.in. w takich genach jak CDH1, MLH1, MLH3, MSH2, MSH6, PMS1, PMS2, BRCA1, BRCA2, APC, PTEN, STK11 czy TP53 – podkreślił dr n. med. Andrzej Tysarowski, kierownik Zakładu Diagnostyki Genetycznej i Molekularnej Nowotworów w Narodowym Instytucie Onkologii – Państwowym Instytucie Badawczym w Warszawie
Podstawową metodą leczenia raka żołądka jest chirurgia. Jak podkreśla prof. nadzw. dr hab. med. Zoran Stojčev, kierownik Pododziału Chirurgii Onkologicznej Szpitala Czerniakowskiego, który w swojej karierze wykonał kilkaset gastrektomii, najważniejszym krokiem w leczeniu jest usunięcie guza.
– Leczenie operacyjne wiąże się najczęściej z usunięciem większości lub całości żołądka. Od kilku lat w przypadku raka zdiagnozowanego w stadium zaawansowanym miejscowym, jeżeli guz jest operacyjny, zabieg poprzedza chemioterapia okołooperacyjna. Celem takiego postępowania jest ograniczenie zasięgu nowotworu i umożliwienie przeprowadzenia radykalnej operacji, co poprawia wyniki leczenia. Bardzo istotne w leczeniu raka żołądka jest wczesne rozpoznanie choroby, co znacząco poprawia wyniki leczenia tego nowotworu. Ważna jest także kwalifikacja pacjenta do zabiegu. Powinno zebrać się konsylium, składające się m.in. z gastroenterologów, onkologów klinicznych czy patomorfologów – podsumował ekspert.
Nowoczesne leczenie i kompleksowa opieka
Eksperci zwracają uwagę, iż chirurgiczne usunięcie nowotworu nie zawsze jest możliwe. Dr n. med. Maciej Kawecki, onkolog kliniczny z NIO-PiB w Warszawie, wskazuje, iż w takich przypadkach stosowano chemioterapię, a od niedawna klinicyści mają możliwość wykorzystania immunoterapii i szerszego leczenia ukierunkowanego molekularnie w ramach programu lekowego. „Nowoczesne leczenie poprawia rokowania chorych z rakiem żołądka” – podkreślił ekspert.
W opiece nad pacjentami z nowotworami przewodu pokarmowego ogromną rolę odgrywa również żywienie kliniczne.
– Nowotwory przewodu pokarmowego często skutkują zaburzeniami odżywiania. Usytuowanie nowotworu często powoduje problemy z pasażem i trawieniem pokarmu. Możliwości odżywiania zmieniają się radykalnie po resekcji żołądka. Wówczas, aby zapewnić pacjentowi niezbędne składniki odżywcze, konieczne jest podawanie specjalnych mieszanek odżywczych bezpośrednio do jelita cienkiego, a czasowo również drogą żył – zaznaczyła dr n. med. Aleksandra Kapała, kierownik Kliniki Diagnostyki Onkologicznej, Kardioonkologii i Medycy Paliatywnej, kierownik Działu Żywienia Klinicznego w NIO-PIB.
Ekspertka zwróciła również uwagę, iż możliwe jest jedzenie po przejściu gastrektomii. Po resekcji, w miejscu gdzie kiedyś był żołądek, przewód pokarmowy z czasem ulega poszerzeniu. W ten sposób powstaje zbiornik, który mimo iż nie posiada funkcji żołądka, pozwala pacjentowi wrócić do normalnego rytmu posiłków. Istotne jest jednak, by zachować odpowiednio zbilansowaną, lekkostrawną i wysokobiałkową dietę.
Dr n. med. Mariola Kosowicz, psycholog kliniczny, psychoterapeuta, psychoonkolog, kierująca Poradnią Zdrowia Psychicznego w Narodowym Instytucie Onkologii – Państwowym Instytucie Badawczym w Warszawie, podkreśliła z kolei aspekt psychologiczny u pacjentów z rakiem żołądka. Wskazała, iż diagnoza choroby nowotworowej zmienia nie tylko życie osoby chorej, ale również całego systemu rodzinnego, dlatego także bliscy chorego często potrzebują wsparcia psychologicznego.
– To, co możemy zaoferować chorym, to przekierowanie do rzetelnych źródeł informacji. Niewiedza rodzi jeszcze większy stres, a próba odnalezienia się w nowej sytuacji, spotęgowana morzem niesprawdzonych newsów, może przynieść jedynie szkodę. Naszą kampanią staramy się odpowiedzieć na najczęściej zadawane pytania przez pacjentów z rakiem żołądka – dodała Iga Rawicka, prezes Fundacji EuropaColon Polska.
Pacjenci mogą również liczyć na pomoc państwa, m.in zasiłki, renty, dodatki, świadczenia niepieniężne.
Źródło: Puls Medycyny
