Od wielu lat na całym świecie październik kojarzony jest z małą różową wstążką, która ma przypominać o profilaktyce i zwiększać świadomość dotyczącą raka piersi. I dobrze, bo według statystyk co 8 kobieta w ciągu swojego życia usłyszy tę diagnozę. Pierwsze i podstawowe badanie, które może pomóc wykryć raka piersi jest proste, bezbolesne i bezpłatne. Wymaga jednak systematyczności i znajomości swojego ciała.
W Miesiącu Świadomości Raka Piersi #Koalicjadlażycia Osób z Mutacją w Genach BRCA przypomina o tym, iż samobadanie piersi i czujność onkologiczna powinny towarzyszyć nam przez cały rok, bo wcześnie wykryty rak piersi to szansa na całkowite wyleczenie.
Jesteś odpowiedzialna za swoje zdrowie
Przeprowadzenie każdego badania profilaktycznego, w tym również samobadanie piersi, powinno mieć na celu utwierdzenie w przekonaniu, iż z naszym zdrowiem jest wszystko w porządku. Odwrotne podejście generuje stres i często niepotrzebnie odciąga nas od tego, co ma nas uspokoić!
Wiele kobiet odkłada badania profilaktyczne właśnie ze strachu o wykrycie choroby, zapominając o tym, iż właśnie postawienie rozpoznania we wczesnym stadium daje im największe szanse na wyleczenie. Nie pomaga też wizerunek pacjentów onkologicznych, kreowany od lat w mediach.
– Od lat stowarzyszenie Polskie Amazonki Ruch Społeczny edukuje na temat raka piersi, skupiając się w dużej mierze na zwiększaniu świadomości dotyczącej roli profilaktyki. Każdy pretekst jest dobry, by zwiększać czujność onkologiczną, szczególnie w przypadku osób, u których w rodzinie występowały nowotwory BRCA-zależne, bo świadoma ryzyka zachorowania osoba dba o zdrowie i bada się regularnie. Widzimy, iż takie działania odnoszą pozytywne skutki, Polki wiedzą coraz więcej o raku piersi i czynnikach ryzyka zachorowania na ten nowotwór – mówi Elżbieta Kozik, Prezes Stowarzyszenia Polskie Amazonki Ruch Społeczny.
Dzięki zaangażowaniu organizacji pacjentów skupiających kobiety, którym udało się wygrać walkę z rakiem piersi oraz osobom publicznym i zwykłym ludziom, którzy odważniej i chętniej dzielą się w social mediach swoją historią i trudnościami na drodze do wyzdrowienia coraz częściej patrzymy na raka piersi jako chorobę przewlekłą.
Co ważniejsze – wiele kobiet ma już świadomość, iż dzięki systematycznie wykonywanym badaniom można go wcześnie wykryć i z nim wygrać.
Jak się badać? Profilaktyka raka piersi
Z myślą o zapewnieniu sobie komfortu psychicznego i zdrowia, raz w miesiącu każda kobieta powinna poświęcić chwilę na samobadanie piersi. To bezpłatna, szybka i bezbolesna forma profilaktyki, która uratowała życie wielu kobietom na całym świecie. Badanie nie jest nie wymaga szczególnych umiejętności, ważne jest natomiast przeprowadzanie go w tym samym momencie cyklu.
Pierwsze próby samobadania mogą wydawać się skomplikowane, jeżeli nie zna się własnego ciała, jednak z każdym miesiącem i kolejną próbą łatwiej będzie odróżnić ich naturalną strukturę od czegoś nowego i niepokojącego.
To, co powinno na pewno zaniepokoić i skłonić do szybkiej wizyty u lekarza to wyciek, wciągnięcie brodawki, zmiana jej kształtu czy zrogowacenie, zmiana rozmiaru lub kształtu piersi, pojawiające się w niej wgłębienia, zaczerwienienia i wciągnięcie skóry na piersi, owrzodzenie skóry piersi i nabrzmiałe żyły. Takie objawy mogą sugerować nowotwór piersi.
Niezależnie od samobadania piersi raz w roku warto jest udać się do lekarza ginekologa na wizytę kontrolną m.in. w celu wykonania badania palpacyjnego piersi. U kobiet w wieku 20-50 lat metodą profilaktyki wtórnej w kierunku raka piersi jest przeprowadzenie badania ultrasonograficznego, natomiast u Pań w wieku od 50 lat, ze względu na zmianę struktury piersi, zalecanym badaniem jest mammografia. Można ją wykonywać bezpłatnie w ramach Programu profilaktyki raka piersi w gabinetach specjalistycznych lub tzw. mammobusach.
Rak piersi – czy można go odziedziczyć?
– Wyjątkową czujność onkologiczną powinny zachować kobiety, które mają tzw. obciążony wywiad rodzinny pod względem występowania nowotworów złośliwych, szczególnie jeżeli występowały przypadki nowotworów BRCA-zależnych, tj. rak piersi, jajnika, trzustki czy prostaty. Mutacje w genach BRCA mogą być dziedziczne i wtedy istotnie zwiększają ryzyko zachorowania na raka piersi i inne nowotwory BRCA zależne. Osoby te – pamiętajmy, iż rak piersi dotyczy głównie, ale nie tylko, kobiet – w przypadku potwierdzenia obecności mutacji BRCA1/2 lub w innych genach ryzyka, a także w przypadku silnie obciążonego wywiadu, gdy nie udało ustalić podłoża genetycznego – mogą być objęte specjalnymi działaniami profilaktycznymi – dodaje dr n. med. Małgorzata Stawicka Niełacna.
Szacuje się, iż 5-10% raków piersi jest związana z dziedzicznymi mutacjami, w tym mutacjami w genach BRCA1 i BRCA2. Świadomość ich posiadania to wiedza, która może uratować życie. Należy pamiętać, iż czujność onkologiczna to nie tylko obserwacja własnego ciała i regularne badania, ale też świadomość, iż wystąpienie zachorowań na niektóre nowotwory w rodzinie powinna skłonić nas do sprawdzenia, czy nie należymy do grupy zwiększonego ryzyka zachorowania ze względu na obciążenie genetyczne.
Nieprawdą jest, iż na raka piersi nie chorują kobiety w ciąży i karmiące. To powszechny mit, który powielany sprawia, iż u niektórych kobiet moment postawienia diagnozy odsuwany jest o kilka czy kilkanaście miesięcy, co w przypadku rozwoju procesu nowotworowego może nieść katastrofalne skutki. Wykonywanie badania USG w ciąży i po ciąży jest bezpieczne zarówno dla matki, jak i dziecka.
Rak piersi – weź sprawy w swoje ręce!
– Nie ma metody, która pozwoli w 100 procentach uchronić się przed zachorowaniem na raka piersi, jednak podjęcie prostych działań, tj. wdrożenie odpowiedniej diety, aktywności fizycznej, regularnego samobadania piersi i wizyt lekarskich, a także świadomość ewentualnego obciążenia genetycznego – wszystko to pomaga nam zmniejszać ryzyko zachorowania, a w przypadku pojawienia się zmiany nowotworowej wdrożyć odpowiednie leczenie możliwe na jak najwcześniejszym etapie – tłumaczy Barbara Idźkowska, Prezes Stowarzyszenia Eurydyki z Białegostoku.
Wykrycie zmiany chorobowej, choćby w późniejszym stadium nie oznacza, iż leczenie skazane jest na porażkę. Rozwój medycyny i nowoczesnych leków pozwala wielu pacjentkom cieszyć się życiem długo po diagnozie.
