Psychoonkologia to jedna z dziedzin psychologii, która zajmuje się stanem psychicznym pacjenta onkologicznego, oraz osób pozostających w jego najbliższym otoczeniu. Psycholog onkologiczny w swojej pracy zajmuje się również profilaktyką zdrowia psychicznego pacjentów onkologicznych. Jak duże znaczenie ma pomoc psychologa w walce z rakiem? Czym dokładnie jest psychoonkologia? W tym artykule odpowiemy na te i inne pytania z tej dziedziny psychologii.
Czym jest psychoonkologia?
Jak wspomniano we wstępie, psychoonkologia jest dziedziną psychologii, której głównym celem jest udzielanie wsparcia emocjonalnego osobom chorującym na różnego rodzaju nowotwory. Ta dziedzina psychologii zakłada, iż istnieje bardzo duży związek pomiędzy psychiką pacjenta, a jego kondycją fizyczną. Silny stres nie wpływa pozytywnie na nasz organizm. Niestety osoby chorujące na nowotwory, zmagają się z silnym stresem oraz przewlekłym strachem związanym z obawą o swoje zdrowie i życie. Silny stres nie jest dobrym sprzymierzeńcem w powrocie do zdrowia pacjenta onkologicznego. Właśnie dlatego wsparcie psychoonkologiczne jest takie ważne. Pacjent pod opieką psychologa ma szansę na stopniowe odzyskiwanie równowagi psychicznej, dzięki wzmocnionej psychice, pacjent szybciej dochodzi do zdrowia fizycznego.
Psycholog onkologiczny w swojej pracy skupia się na trzech podstawowych obszarach.
- Profilaktyka chorób nowotworowych
- Udzielanie wsparcia pacjentom oraz ich bliskim
- Psychoedukacja personelu medycznego i najbliższej rodziny
Pomoc psychologa z zakresu tych trzech dziedzin jest niezwykle ważna. Rodzina objęta wsparciem psychologa, lepiej znosi wieść o śmiertelnej chorobie bliskiego. Co ważne w bardziej konstruktywny sposób może wspierać chorego oraz komunikować się z nim w atmosferze zrozumienia i wsparcia. Dzięki psychoedukacji, mamy możliwość poszerzenia swojej wiedzy o metody wczesnego wykrywania raka. Możemy dowiedzieć się, jaki styl i sposób życia zwiększa ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe. Niewielu wie, iż do rozwoju chorób nowotworowych przyczynia się nie tylko sposób, w jaki się odżywiamy, ale również nasz stan emocjonalny, stan zdrowia psychicznego oraz aktywność fizyczna.
Wsparcie psychoonkologiczne – dla kogo?
Czy ze wsparcia psychoonkologa może skorzystać jedynie osoba chorująca na nowotwór? Pokrótce już odpowiedzieliśmy na to pytanie. Wsparcie psychoonkologiczne, udzielane jest przede wszystkim pacjentom, którzy zmagają się z tą niezwykle groźną chorobą. Pacjent musi czuć, iż jest wspierany na różnych etapach choroby. Niezwykle potrzebne jest wsparcie rodziny, ale również specjalisty, właśnie dlatego psychoonkolog głównie skupia się na tej grupie osób. Niektórzy pacjenci, po otrzymaniu informacji o chorobie nowotworowej doznają swego rodzaju szoku i odmawiają rozpoczęcia zalecanego leczenia. Inni nie potrafią odnaleźć się w sytuacji, wstydzą się choroby, popadają w stany depresyjne lub izolują od bliskich. Ciężkie stany emocjonalne w obliczu tak poważnej choroby, mogą okazać się niezwykle trudne do pokonania. Stan psychiczny pacjenta może się pogorszyć po zastosowaniu metod leczenia raka takich, jak chemioterapia, czy radioterapia i pojawieniu się nieprzyjemnych skutków ubocznych leczenia. Dzięki adekwatnemu wsparciu, pacjentowi łatwiej jest radzić sobie ze stresem, ciężkimi emocjami oraz pogodzić się z obecną sytuacją. Spotkania z psychoonkologiem zaleca się również pacjentom, którzy wygrali już walkę z nowotworem.
Kolejną grupą osób, dla której działa psychoonkolog, to osoby pozostające w najbliższym otoczeniu chorego. Najczęściej jest to rodzina, mieszkająca pod jednym dachem z chorym. Bliscy chorego również zmagają się z niezwykle silnym stresem oraz strachem o dobro i pomyślność chorego. Choć bliskie osoby mogą mieć bardzo szczere chęci, to w obliczu tak poważnej choroby mogą się obawiać spotkań z chorym i rozmów z nim. Bliscy nie wiedzą, jak powinni się zachowywać i czego podczas rozmów unikać. Psycholog onkologiczny udzieli wsparcia takim osobom, oraz wskaże jakich zachowań i tematów warto unikać przy chorym, a jakie są wręcz pożądane, aby pacjent mógł się lepiej poczuć. Rodzina chorego powinna korzystać ze wsparcia psychologa również, gdy pacjent zakończy walkę z chorobą śmiercią, oraz również wtedy, gdy wyzdrowieje.
Pomoc psychologa w walce z rakiem
Nikogo nie trzeba przekonywać, iż dobre samopoczucie i żywienie nadziei na wygranie walki z chorobą pozytywnie odbija się na fizycznym stanie pacjenta. Właśnie dlatego psychoonkologia pełni niezwykle istotną rolę w powrocie do zdrowia. W poprzednich akapitach zaznaczyliśmy, iż psychoonkologia skupia swoją uwagę na trzech podstawowych aspektach. Przyjrzyjmy się im bliżej. Dzięki temu zrozumiemy, jak ważna jest pomoc psychologa w walce z rakiem.
- Profilaktyka chorób nowotworowych – Rolą psychologa w tym zakresie jest pogłębianie świadomości oraz wiedzy na temat chorób nowotworowych. Wielu z nas nie jest świadomych tego, jak duże jest zagrożenie zachorowania na tę chorobę. Profilaktyka raka skupia się na uświadomieniu społeczeństwa, co może przyczyniać się do rozwoju chorób nowotworowych, jakie grupy osób są najbardziej narażone na zachorowanie oraz na czym polega leczenie chorób nowotworowych. Psychoonkolog promuje i zaleca częste badania profilaktyczne raka oraz uświadamia, iż wczesne wykrycie tej choroby, w wielu przypadkach daje szansę na całkowite wyleczenie. Profilaktyka chorób nowotworowych zawiera w sobie również samokontrolę. Polega ona na obserwowaniu swojego ciała oraz poprzez dotyk kontrolowanie, newralgicznych miejsc. Przykładem może być samodzielna kontrola piersi przez kobiety. Już małe zgrubienie, czy coś, czego do tej pory kobieta nie zauważała, powinno skłonić ją do konsultacji z lekarzem.
- Wsparcie chorych na raka, oraz ich bliskich – Psychoonkolog podczas rozmów z pacjentem stara się, by ten mógł pogodzić się z diagnozą, która nie pozostało przecież wyrokiem. Dzięki wsparciu udzielanemu przez specjalistę pacjent może zachować równowagę emocjonalną, we adekwatny sposób radzi sobie ze stresem i towarzyszącym mu strachem. Podobnie jest w wypadku najbliższych osób chorego. adekwatne wsparcie pomaga zachować spokój, adekwatne spojrzenie na chorobę, oraz pogodne nastawienie. Dzięki takiej pomocy, przejście przez ten ciężki okres, jest wiele lżejsze.
- Psychoedukacja personelu medycznego – Ta forma wsparcia została przygotowana specjalnie z myślą o specjalistach, którzy każdego dnia mają styczność z pacjentami onkologicznymi oraz ich rodzinami. To służba medyczna jest od początku w stałym kontakcie z tymi osobami. Mowa tu o lekarzach, pielęgniarkach, studentach oraz osobom, wykonującym prace pomocnicze na oddziale onkologicznym. Dzięki adekwatnej psychoedukacji mają oni adekwatną wiedzę na temat tego, w jaki sposób komunikować się z pacjentem oraz, jak praktycznie przekazywać mu informacje związane z jego aktualnym stanem zdrowia.
Psycholog onkologiczny – gdzie szukać pomocy?
Psychoonkologia jest coraz prężniej rozwijającą się dziedziną psychologii. Związek między fizycznym zdrowiem pacjenta a psychicznym jest coraz bardziej dostrzegany. Widzą to dokładniej również pacjenci i ich bliscy. Warto poprosić o pomoc osoby, która może udzielić specjalistycznego wsparcia w takim momencie życia. Wizytę ze specjalistą można odbyć stacjonarnie w gabinecie. Dla osób, które ze względu na stan zdrowia, lub z innych powodów nie mogą odbyć spotkania stacjonarnie, rozwiązaniem jest psycholog onkologiczny online. Taka forma kontaktu z psychologiem, jest komfortową opcją zwłaszcza dla osób, które mogą wstydzić się swojego wyglądu, lub sytuacji, w jakiej się znalazły. Bez względu na to, jaką formę pomocy psychologicznej wybierzesz, możesz być pewien, iż to bardzo dobra decyzja. Profesjonalne wsparcie w obliczu ciężkiej choroby, może przynieść bardzo dużą ulgę psychiczną dla chorego oraz jego najbliższej rodziny.
