Żywokost - co to za roślina?
Żywokost lekarski (Symphutym officinale L.) to wieloletnia roślina wytwarzająca pod ziemią czarny, rozgałęziony korzeń palowy oraz prosto wzniesioną, grubą, obłą lub kanciastą łodygę z wieloma odgałęzieniami. Okres kwitnienia przypada od maja do lipca, natomiast korzenie żywokostu wykopuje się jesienią lub wczesną wiosną. Owocem jest lśniąca, czarna rozłupka.
Żywokost powszechnie występuje w Europie, Azj Mniejszej, i Ameryce Północnej. W Polsce rośnie pospolicie na mokrych łąkach, wilgotnych polach, w rowach, nad brzegami wód. Rozmnażany jest z nasion i sadzonek korzeniowych.Reklama
Żywokost - surowiec zielarski
Surowcem zielarskim jest korzeń żywokostu. W lecznictwie stosowana jest też otrzymywana z korzenia alantoina, pochodna mocznika. Alantoina działa regenerująco, ułatwia gojenie i odnowę uszkodzonego naskórka, a także przyspiesza gojenie ran.
Pozyskiwanie żywokostu
Okres zbioru:
Korzeń: wykopuje się jesienią (październik-listopad) lub wczesną wiosną (marzec-kwiecień), gdy roślina koncentruje składniki odżywcze w korzeniu.
Liście: zbiera się w okresie kwitnienia (maj-sierpień).
Żywokost - działanie
Żywokost znany jest od wieków w medycynie naturalnej. Za najcenniejszy uważa się jego korzeń, który zawiera allantoinę, śluz, garbniki, asparaginę, skrobię, beta-sitosterol, aminokwasy, olejki eteryczne, sole mineralne z dużą zawartością krzemu i związki cukrowe.
Św. Hildegarda zalecała żywokost m.in. na złamane kości. w tej chwili korzeń żywokostu stosuje się w przypadku siniaków, stłuczeń, zwichnięć, złamań oraz stanów zapalnych stawów i mięśni. Żywokost przyspiesza gojenie się ran, oparzeń, owrzodzeń oraz odleżyn. Ma także działanie łagodzące na bóle reumatyczne, artretyczne oraz związane z urazami. Okłady z żywokostu mogą pomóc w leczeniu obrzęków, a choćby wspomóc proces zrastania złamań.
Wyciągi z korzenia żywokostu są składnikami maści, past, zasypek używanych w leczeniu trudno gojących się ran, odmrożeń, owrzodzeń i odleżyn.
Żywokost lekarski - przeciwwskazania
Ponieważ korzeń żywokostu lekarskiego zawiera toksyczne alkaloidy pirolizydynowe (szczególnie dla wątroby) preparaty zawierające żywokost mogą być stosowane wyłącznie zewnętrznie na nieuszkodzoną skórę. Preparaty zawierające żywokost nie zaleca się także dzieciom oraz kobietom w ciąży.
Jak zrobić maść z żywokostu lekarskiego?
Maść z żywokostu najlepiej sprawdzi się w przypadku oparzeń, odmrożeń, otarć czy stłuczeń. Można ją kupić w aptece lub przygotować samemu.
Przepis na maść z żywokostu
Składniki:
100 g świeżego lub 50 g suszonego korzenia żywokostu. 200 g tłuszczu (np. smalec, masło klarowane lub olej kokosowy). Opcjonalnie: 10-15 kropli olejku eterycznego (np. lawendowego) dla zapachu i dodatkowych adekwatności leczniczych.
Przygotowanie:
Świeży korzeń dokładnie umyj, osusz i drobno posiekaj lub zetrzyj na tarce. Suszony korzeń rozdrobnij lub zmiel na proszek. Rozpuść tłuszcz na małym ogniu. Dodaj korzeń żywokostu i delikatnie podgrzewaj przez 1-2 godziny, nie doprowadzając do wrzenia (temperatura powinna wynosić ok. 50-60°C). Przecedź mieszaninę przez gazę lub drobne sitko, aby oddzielić resztki korzenia. Przelej maść do czystych, suchych słoiczków i przechowuj w chłodnym miejscu (np. w lodówce).
Stosowanie:
Nakładaj cienką warstwę maści na bolące miejsca 2-3 razy dziennie.
Pamiętaj: nie stosować na otwarte rany ani przez długi czas bez konsultacji z lekarzem, ze względu na obecność alkaloidów pirolizydynowych.
Źródło:Mateusz E. Senderski: Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwieSowa, Ireneusz, i in. "Proliferative and antioxidant activity of Symphytum officinale root extract." Natural product research5 (2018): 605-609.
