Chcemy wychować silne i odporne psychicznie dzieci
Jako rodzice, chcemy dla naszych dzieci jak najlepiej. Pragniemy, żeby były szczęśliwe, pewne siebie i odnosiły sukcesy. Czasem jednak nieświadomie mówimy zdania, które zamiast wspierać, mogą szkodzić – tłamszą emocje, odbierają poczucie własnej wartości i osłabiają pewność siebie.
Psychologowie podkreślają, iż naszym zadaniem jest wzmacniać i wspierać dzieci, a nie je ograniczać. Według dr. Juli Fragi, psycholożki i ekspertki ds. wychowania z ponad 20-letnim doświadczeniem w pracy z rodzicami i dziećmi, takie zdania mogą wyrządzać dzieciom realną i długotrwałą krzywdę.
Dr Fraga w rozmowie z portalem cnbc.com zauważa, iż wiele z tych popularnych porad i "motywujących zdań-kluczy" w rzeczywistości ogranicza rozwój emocjonalny i pewność siebie dziecka. To nie tylko słowa – to wpływ na całe życie dziecka. Oto sześć zdań, których warto unikać.
1. "Jeśli wystarczająco się skupisz, możesz osiągnąć wszystko"
To zdanie wydaje się motywujące: chcemy przecież, by dzieci wierzyły w siebie i swoje możliwości. Jednak może wywołać frustrację, jeżeli mimo wysiłku nie uda im się osiągnąć celu.
Dziecko może winić siebie lub poczuć się gorsze. Lepiej więc mu mówić: "Spróbuj, a choćby jeżeli się nie uda, to wiesz, iż dałeś z siebie wszystko". Sukces to przecież nie tylko wynik, ale też odwaga podjęcia wyzwania.
2. "Nie możesz być samolubny"
Często uczymy dzieci dzielenia się i troski o innych. Ale bycie samolubnym nie zawsze jest złe. Dbanie o siebie, odpoczynek czy odmowa w sytuacji, która je przerasta, jest zdrowe i uczy, iż warto, a choćby trzeba stawiać granice. Pozwalając dziecku na zdrowy egoizm, uczymy je szacunku do siebie i własnych potrzeb. To zaprocentuje w przyszłości.
3. "Musisz patrzeć na plusy tej sytuacji"
Chcemy chronić dzieci przed smutkiem i trudnościami. Jednak mówienie, iż zawsze trzeba być pozytywnym, sprawia, iż dziecko zaczyna ukrywać prawdziwe uczucia, jeżeli te nie są wyłącznie pozytywne.
Zamiast tego warto mówić: "W porządku, jeżeli jesteś smutny. Jestem przy tobie i pomogę ci przejść przez trudne chwile". Przyzwolenie na emocje, niezależnie od ich zabarwienia, wzmacnia odporność psychiczną. Sprawia, iż dziecko czuje się akceptowane w każdej sytuacji.
4. "Możesz to wszystko zrobić sam"
Niezależność jest ważna, nauka samodzielności również, ale nadmierne naciskanie może sprawić, iż dziecko będzie się bało się prosić o pomoc. Uczmy dzieci samodzielności, ale też pokazujmy, iż korzystanie ze wsparcia innych jest normalne i potrzebne. Umiejętność proszenia o pomoc buduje pewność siebie i dobre relacje w życiu.
5. "Jesteś za duży na płakanie"
Niektórzy uważają, iż łzy to oznaka słabości. Tymczasem wyrażanie emocji jest naturalne i zdrowe. Kiedy dziecko uczy się tłumić smutek czy złość, może rozwijać się w nim wstyd i nadmierna samokrytyka. Pozwalając na emocje i pokazując, jak sobie z nimi radzić, dajemy dziecku siłę i odporność na trudne sytuacje.
6. "Szczerość jest zawsze najlepszą opcją"
Uczciwość jest, owszem, cenna, ale życie bywa skomplikowane. Warto nauczyć dziecko, iż czasami lepiej oszczędzić jakiegoś bezlitośnie szczerego komentarza, by uchronić czyjeś uczucia. Ważne, aby dziecko rozumiało różnicę i wiedziało, kiedy można mówić coś prosto z serca, a kiedy warto ugryźć się w język i nie mówić nic. Rozmowa o tym uczy dzieci empatii, odpowiedzialności i uważności na drugiego człowieka.
Każde z tych zdań może wydawać się niewinne, a choćby motywujące. W praktyce jednak podważa poczucie wartości dziecka i wpływa na jego rozwój emocjonalny. Jako rodzice mamy wpływ na to, jak dzieci postrzegają siebie i świat. Wzmacniajmy je słowami, które dodają siły, uczą empatii i budują pewność siebie. To najlepszy prezent, jaki możemy im ofiarować - na całe życie.
