Przerost prostaty, czyli łagodny rozrost gruczołu krokowego, to często pojawiająca się wraz z wiekiem dolegliwość mężczyzn. Od ok. 45 – 50. roku życia, prostata zaczyna się powiększać, wzrasta jej objętość, co może skutkować problemami w oddawaniu moczu, chociaż objawy narastają stopniowo i początkowo są bardzo łagodne.
Przerost prostaty – objawy
Powiększająca się prostata zaczyna uciskać na cewkę moczową, powodując jej zwężenie. Zaburza to prawidłowy przepływ moczu podczas mikcji.
Pacjent zaobserwuje u siebie słabszy strumień moczu oraz charakterystyczny, kroplowy wypływ moczu pod koniec mikcji. Może pojawić się również uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza a także – co jest bardzo uciążliwe dla mężczyzn – częstsze oddawanie moczu – i w dzień, i w nocy oraz silne, nagłe uczucie parcia na pęcherz, co skutkuje natychmiastową potrzebą oddania moczu. Ze względu na ryzyko zalegania moczu w pęcherzu, mężczyźni z rozrostem stercza są bardziej narażeni na infekcje pęcherza.
Początkowe objawy są bardzo łagodne i prawie niezauważalne, ale z czasem nasilają się.
Diagnostyka rozrostu stercza
Łagodny rozrost gruczołu krokowego dotyczy choćby 80% mężczyzn w wieku 75. lat, jednak należy upewnić się, iż u pacjenta nie rozwija się rak prostaty.
Każde zaburzenie mikcji powinno zostać skonsultowane w gabinecie lekarza POZ lub poradni urologicznej. Nieinwazyjne badanie krwi – oznaczająca poziom markeru PSA (swoisty antygen sterczowy), to badanie przesiewowe, pozwalające ocenić, czy konieczna jest dalsza diagnostyka, w kierunku np. raka prostaty.
Oprócz badania markeru PSA, pomocne są także badania USG jamy brzusznej, z oceną pęcherza moczowego i prostaty oraz badanie per rectum stercza.
Leczenie łagodnego rozrostu prostaty
Na polskim rynku dostępna jest gama ziołowych produktów dedykowanych mężczyznom z łagodnym rozrostem gruczołu krokowego, dostępna bez recepty.
Warto poinformować pacjenta, iż oprócz stosowania leków czy suplementów na prostatę, pomocne może okazać się zaprzestanie palenia tytoniu oraz ograniczenie spożycia kawy, ponieważ zarówno nikotyna jak i kofeina działają drażniąco na pęcherz, co nasila objawy dyzuryczne. Także ograniczenie zaparć ułatwi opróżnianie pęcherza i zmniejszy ryzyko problemów z nietrzymaniem moczu.
Spośród leków dostępnych na receptę, do wyboru są inhibitory receptora α-adrenergicznego (np. doksazosyna, tamsulosyna), inhibitory 5α-reduktazy (np. finasteryd) oraz leki antycholinergiczne (tolterodyna, solifenacyna).
Do preparatów ziołowych, stosowanych w łagodnym przeroście stercza, zaliczamy:
- owoce palmy sabalowej,
- korę śliwy afrykańskiej,
- korzeń pokrzywy,
- nasiona dyni,
- zarodki kukurydzy,
- korzeń Hypoxis rooperi,
- wyciągi pyłkowe – Secale cereale.
Substancje czynne zawarte w surowcach roślinnych to fitosterole, fitoestrogeny, terpeny, garbniki, saponiny, flawonoidy, kwasy tłuszczowe oraz olejki eteryczne.
Wykazują one działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, zmniejszające napięcie mięśni gładkich pęcherza oraz cewki moczowej, przeciwandrogenne i przeciwestrogenne, co hamuje przerost stercza i łagodzi objawy związane z mikcją.
Owoce palmy sabalowej wchodzą w skład roślinnego produktu leczniczego, dostępnego na polskim rynku bez recepty lekarskiej. Palma sabalowa w badaniach wykazuje korzystne działanie przy stanach zapalnych gruczołu krokowego, a według niektórych badań, podawanie wyciągu z owoców przez 12 miesięcy przynosi podobne korzyści terapeutyczne co leczenia tamsulosyną. Nie zmniejsza ona jednak ryzyka wystąpienia raka prostaty.
Kora śliwy afrykańskiej wykazuje działanie zbliżone do inhibitorów 5α-reduktazy, jednak działanie to jest słabsze niż np. finasterydu. Z kolei korzeń pokrzywy, działając moczopędnie, może ułatwiać wypływ moczu przez cewkę, tym samym łagodząc objawy przerostu stercza.
Na prawidłową pracę prostaty wpływa również poziom cynku w organizmie, dlatego w wielu suplementach diety, w skład produktu łagodzącego objawy przerostu stercza, wchodzi również cynk. Do produktów bogatych w ten minerał zaliczamy pestki dyni, ale również suszone morele czy owoce morza. Warto rekomendować pacjentom z łagodnym rozrostem gruczołu krokowego, aby wzbogacili swoją dietę w wymienione powyżej składniki.
Autor: mgr farm. Anna Janaszkiewicz
Źródła:
https://www.ema.europa.eu/en/medicines/herbal/sabalis-serrulatae-fructus
http://www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?1983=
ChPL Prostamol Uno
