Dość zaskakującą interpelację do ministerstwa zdrowia skierował niedawno poseł Przemysław Czarnek. Znany parlamentarzysta należący do Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość zaapelował o wycofanie przepisów, które wprowadziło jego ugrupowanie, kiedy było u władzy. Mowa o przepisach Prawa farmaceutycznego, które określają zasady otwierania nowych aptek.
- Czytaj również: Waldemar Buda: Prowadzenie apteki przez farmaceutę to gwarancja jej prawidłowego funkcjonowania
Przypomnijmy, iż w 2017 roku to rząd PiS – przy aktywnym udziale wiceministra Waldemara Budy – wprowadził „Aptekę dla Aptekarza”. Również w 2022 roku Waldemar Buda z PiS brał udział w uchwalaniu kontrowersyjnej „Apteki dla Aptekarza 2.0”. Obie zmiany zostały uchwalone głosami posłów tej partii. Dlaczego teraz jeden z jej czołowych działaczy chce cofnięcia przepisów, które zmieniły zasady otwierania aptek?
Wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego…
W swojej interpelacji Przemysław Czarnek odnosi się do wyroku Trybunały Konstytucyjnego z 18 września 2024 roku. Przypomnijmy, iż prezydent Andrzej Duda skierował w trybie następczym do TK nowelizację określają jako „Apteka dla Aptekarza 2.0”. Jego zastrzeżenia wzbudził przede wszystkim sposób wprowadzenia zmian. Przepisy dotyczące przejmowania aptek wprowadzono bowiem poprawką, dodaną w Sejmie do ustawy o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych.
– Przedstawiciel prezydenta RP, występując przed trybunałem, wskazał, iż ustawa została przyjęta z naruszeniem trybu wymaganego przez art. 119 Konstytucji RP, a także w sposób sprzeczny z zasadami wynikającymi z art. 22 Konstytucji RP – gwarantującego wolność działalności gospodarczej – oraz art. 64 Konstytucji RP – chroniącego prawo własności i dziedziczenia – wskazuje poseł Czarnek w swojej interpelacji.
- Czytaj również: „Apteka dla Aptekarza 2.0” wprowadzona niezgodnie z Konstytucją
Przedstawiciel Prezydenta podczas rozprawy przed TK twierdził również, iż zakwestionowane przepisy faktycznie uprzywilejowują jeden podmiot działający na rynku hurtowym. Jednocześnie miały też pogarszać sytuację pacjentów poprzez ograniczenie dostępności leków i wzrost ich cen, szczególnie poza największymi miastami.
– Trybunał potwierdził tym samym utrwaloną linię orzeczniczą zapoczątkowaną już w wyroku z dnia 10 grudnia 1992 r. (sygn. K 4/92), w którym jednoznacznie stwierdzono, iż dla ochrony zdrowia publicznego nie jest konieczne, aby właścicielem apteki był farmaceuta – twierdzi poseł.
Przypomnijmy, iż wspomniany wyrok TK do tej pory nie został opublikowany w Dzienniku Ustaw – to sprawia, iż nie wszedł w życie.
Drastyczny spadek liczby aptek
W swojej interpelacji Przemysław Czarnek zwraca uwagę, iż od kilku lat drastycznie spada liczba aptek w Polsce. W latach 2017-2025 ich liczba miała zmaleć o 2200. Dodatkowo w 500 gminach aptek nie ma w ogóle.
– Szacuje się, iż około 3 mln obywateli pozbawionych jest dostępu do apteki w miejscu zamieszkania. Co więcej, utrzymywanie w mocy niekonstytucyjnych przepisów generuje poważne ryzyko roszczeń odszkodowawczych wobec Skarbu Państwa, których skala – według dostępnych analiz – może sięgać od 11 do 15 miliardów złotych – czytamy w interpelacji posła Czarnka.
Wskazuje on, ze mimo wyroku Trybunału Konstytucyjnego wciąż obowiązujące przepisy „ograniczają prawo własności i wolność prowadzenia działalności gospodarczej w sposób sprzeczny z Konstytucją RP”. Poseł pyta więc jakie działania podjął lub planuje podjąć minister zdrowia w celu pełnego wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 września 2024 r. oraz zapewnienia zgodności z wcześniejszym orzeczeniem TK z 1992 r. (sygn. K 4/92).
- Czytaj również: Tylko Naczelna Izba Aptekarska broniła AdA 2.0 przed Trybunałem Konstytucyjnym
– Czy w Ministerstwie Zdrowia realizowane są prace nad nowelizacją ustawy – Prawo farmaceutyczne zmierzającą do uchylenia przepisów uznanych za niekonstytucyjne oraz przywrócenia zgodności z zasadą wolności działalności gospodarczej wynikającą z art. 22 Konstytucji RP? Czy ministerstwo dokonało analizy skutków gospodarczych i społecznych obowiązywania regulacji „apteka dla aptekarza 2.0”, w tym wpływu na dostępność aptek, ceny leków oraz konkurencję na rynku farmaceutycznym? – pyta poseł.
Bezzwłoczne wdrożenie wyroku…
Przemysław Czarnek pyta resort zdrowia też czy planuje przywrócenie „neutralnych własnościowo” zasad prowadzenia aptek. Takich, które dopuszczą wszystkie formy działalności przewidziane w Kodeksie spółek handlowych, przy jednoczesnym zachowaniu niezależności kierownika apteki – zgodnie z orzecznictwem TK i prawem Unii Europejskiej.
Poseł chce też wiedzieć w jaki sposób ministerstwo zamierza ograniczyć ryzyko roszczeń odszkodowawczych wynikających z utrzymywania w obrocie niekonstytucyjnych regulacji. Przypomnijmy jeszcze w 2024 roku amerykański fundusz Warburg Pincus będący właścicielem sieci aptek Gemini pozwał Polskę o naruszenie Traktatu o stosunkach handlowych i gospodarczych między RP i USA. Postępowanie arbitrażowe jest w trakcie.
- Czytaj również: Międzynarodowy arbitraż nad polskim rynkiem aptecznym
– Uważam, iż bezzwłoczne wdrożenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego oraz przywrócenie zgodności przepisów Prawa farmaceutycznego z Konstytucją RP stanowi nie tylko obowiązek władz publicznych, ale także warunek zapewnienia pacjentom równego dostępu do leków i usług farmaceutycznych, a przedsiębiorcom – ochrony ich praw nabytych oraz pewności prawa – pisze poseł Przemysław Czarnek.
©MGR.FARM
