Po dziesięciu latach od podpisania umowy między władzami lokalnymi a prywatną firmą w szpitalu w Łasku wciąż nie było szpitalnego oddziału ratunkowego, stacji dializ i rezonansu magnetycznego, a oddział ginekologiczno-położniczy został zlikwidowany.
To między innymi ustaliła Najwyższa Izba Kontroli.
Szczegóły kontroli
– Konkurs na 20-letnią dzierżawę lecznicy wygrał w 2012 r. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Centrum Dializa z Sosnowca – siedem lat później zmieniał nazwę i przeniósł siedzibę do Łasku. Z kolei na pięć lat miejscowy ZOZ wydzierżawił firmie sprzęt medyczny i wyposażenie placówki. W zamian wspomniana spółka zobowiązała się między innymi do udzielania świadczeń zdrowotnych co najmniej w takim zakresie, w jakim były udzielane w szpitalu do dnia zawarcia umowy, a także do uruchomienia w placówce innych działalności leczniczych i do inwestowania w jej infrastrukturę – przypomniała Najwyższa Izby Kontroli, dodając, iż „lokalne władze miały jednak ograniczone możliwości egzekwowania zapisów tej umowy”. Wszystko dlatego, iż choć obejmowała ona tak długi okres, nie przewidywała stosownych kar umownych.
Sytuacja zmieniła się dopiero w 2018 r., gdy strony podpisały aneks wprowadzający kary za niedotrzymanie terminów realizacji nakładów inwestycyjnych, objęto nimi jednak tylko niektóre zadania, jakie spółka miała realizować. NIK przypomniała również, iż w aneksie znalazł się zapis niezgodny z procedurami obowiązującymi w Narodowym Funduszu Zdrowia, uzależniający nakłady na inwestycje od tego, czy NFZ podpisze z firmą kontrakt. W konsekwencji, umowa choćby z aneksami nie zabezpieczała w pełni interesów mieszkańców powiatu.
Błędy po stronie powiatu
Na problemy w szpitalu w Łasku NIK zwracała uwagę już w trakcie poprzedniej kontroli, przeprowadzonej w 2017 r. Okazało się wówczas, iż starostwo nie tylko nie reagowało na sygnały dotyczące naruszeń praw pracowniczych w szpitalu w Łasku, ale nie sprawdzało choćby tego, czy firma wywiązuje się z zadeklarowanych w ofercie przetargowej inwestycji.
Wyniki najnowszej kontroli, która objęła lata 2017–2022, pokazały, iż Starostwo Powiatowe w Łasku przez cały czas nie zrealizowało istotnych wniosków pokontrolnych. Nie podjęło na przykład żadnych działań, by ustalić, czy faktycznie istnieją przeszkody techniczne, które uniemożliwiają utworzenie w szpitalu oddziału ratunkowego, jak twierdziła spółka.
Izba wskazała, iż powiat nie wyegzekwował zapisów umowy dotyczących utworzenia w placówce stacji dializ i pracowni rezonansu magnetycznego, przez co pacjenci mieli utrudniony dostęp do tych świadczeń.
Ustalenia pokontrolne
Po kontroli NIK przeprowadzonej w 2022 r. ustalono, które – i w jakim zakresie – z deklarowanych inwestycji zostały zrealizowane – i tak:
– utworzenie stacji dializ (deklarowana wartość inwestycji 2,5 mln zł) – nie zrealizowano,
– utworzenie oddziału kardiologii inwazyjnej – zrealizowano w 2014 r. (1,7 mln zł),
– zakup tomografu komputerowego (1,2 mln zł) – zrealizowano w 2014 r. (0,9 mln zł),
– zakup rezonansu magnetycznego (2 mln zł) – nie zrealizowano,
– budowa pomieszczenia rezonansu magnetycznego (1 mln zł) – nie zrealizowano,
– utworzenie SOR (3 mln zł) – nie zrealizowano,
– remont i modernizacja kotłowni (3 mln zł) – zrealizowano w 2013 r. (0,6 mln zł).
NIK zwróciła także uwagę na to, iż „firma zarządzająca szpitalem w Łasku zlikwidowała tam oddział ginekologiczno-położniczy bez pisemnej zgody zarządu powiatu”.
Tłumaczenia spółki
– Prezes zarządu spółki tłumaczył, iż firma nie wywiązała się z zapowiadanych na lata 2012–2017 inwestycji, ponieważ łódzki oddział NFZ nie zadeklarował finansowania szpitalnej stacji dializ oraz pracowni rezonansu magnetycznego. Z kolei utworzenie SOR nie było możliwe, ponieważ, zdaniem prezesa, podczas tworzenia w regionie map ratownictwa medycznego wojewoda nie wziął pod uwagę szpitala w Łasku – podała izba.
Tymczasem łódzki NFZ, do którego po wyjaśnienia zwróciła się NIK, stwierdził, iż wprost przeciwnie – choć Fundusz kilkakrotnie ogłaszał postępowania konkursowe dla hemodializoterapii oraz dla świadczeń z zakresu dializoterapii otrzewnowej, spółka Szpitale Powiatowe nie składała w nich ofert. Podobnie jak w przypadku kontraktowania badań z zastosowaniem rezonansu.
Z kolei w przypadku SOR dyrektor Wydziału Zdrowia Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego stwierdził, iż spółka nie utworzyła w szpitalu oddziału ratunkowego i nie zgłaszała NFZ gotowości do realizacji takich świadczeń, dlatego nie została wpisana do Planu Działania Systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego.
Trudności po stronie firmy
Izba podała również zastrzeżenia do niezgodnej z umową waloryzacji czynszu za dzierżawę szpitala, przeprowadzanej przez władze lokalne od lutego, zamiast od pierwszego stycznia danego roku. Zaległe należności za okres od 2019 r. zostały skorygowane w trakcie kontroli NIK, o kwotę 28 tys. zł brutto, wcześniejsze, w wysokości ok 6 tys., uległy przedawnieniu.
W czerwcu 2019 r., ze względu na trudności finansowe, spółka zwróciła się do starostwa o uzgodnienie warunków rozwiązania umowy dotyczącej dzierżawy szpitala. Zażądała jednak od powiatu zwrócenia firmie nakładów poniesionych na modernizację i rozbudowę placówki oraz dostosowanie jej pomieszczeń do obowiązujących przepisów. Na takie warunki nie przystały władze samorządowe, domagając się m.in. odszkodowania, w wysokości:
– 3 mln zł przewidzianej kary umownej,
– 33,6 mln zł brutto z powodu utraconego czynszu,
– 6,3 mln tytułem utraconego czynszu za dzierżawę ruchomości.
W efekcie w sierpniu 2019 r. firma zawiesiła negocjacje.
Rok później nastąpiło znaczne pogorszenie sytuacji finansowej spółki. Jej kapitał własny obniżono z ponad 2 mln zł do niemal 1,5 mln zł. Dodatkowo na potrzeby toczących się postępowań sądowych utworzono rezerwę w wysokości ok. 3 mln zł, ale wartość sporu wynosiła w sumie ponad 8,2 mln zł. Większość postępowań dotyczyła błędów medycznych (ponad 7mln zł).
W 2021 r. spółka Szpitale Powiatowe zwiększyła sprzedaż usług medycznych i wypracowała 153 tys. zł zysku, który został wykorzystany na pokrycie strat z lat ubiegłych. Zwiększyła też kapitał własny do ponad 1,6 mln zł. Wśród celów strategicznych firmy na rok 2022 i 2023 znalazły się m.in. utrzymanie płynności finansowej i pozyskanie środków zewnętrznych na modernizację szpitala, między innymi na remont bloku operacyjnego.
Udostępniamy wystąpienia pokontrolne w całości.
