Statystyki nie kłamią coraz większa część naszego społeczeństwa boryka się z różnego rodzaju zaburzeniami i chorobami psychicznymi. Jedną z nich jest depresja choroba wbrew pozorom poważna czasem choćby śmiertelna.
Jak powszechnie wiadomo zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć stąd tak ważna jest profilaktyka w tym zakresie. Temat ten był poruszany podczas niedawnej konferencji zorganizowanej przez Centrum Zdrowia Psychicznego przy Podhalańskim Szpitalu Specjalistycznym im. Jana Pawła II w Nowym Targu.
Jak przeciwdziałać kryzysom psychicznym i wzmacniać dobrostan społeczny?
Zdrowie psychiczne to jeden z kluczowych elementów ogólnego dobrostanu każdego człowieka. Jego profilaktyka powinna być priorytetem zarówno dla wszystkich z nas, jak i całych społeczności. Jak podkreśla psycholog, psychoterapeutka Beata Bernatek, odpowiednie wsparcie emocjonalne może zapobiegać pogłębianiu się kryzysów, a wczesna interwencja znacznie wpływa na skuteczność procesu zdrowienia.
Rola Centrum Zdrowia Psychicznego w profilaktyce
W 2020 roku powstało Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego w Nowym Targu, które z czasem przekształciło się w instytucję odgrywającą kluczową rolę w diagnozowaniu i wspieraniu osób w kryzysie psychicznym. Jak zaznacza Beata Bernatek, „bardzo ważna jest sieć wsparcia i łączenie różnych elementów, ludzi, którzy mają wpływ na to, czy jesteśmy zaopiekowani i wysłuchani”. Oznacza to, iż kluczowym aspektem profilaktyki jest nie tylko diagnozowanie problemów, ale także budowanie systemu oparcia społecznego.
Znaczenie wczesnej interwencji
Badania wskazują, iż szybkie rozpoznanie objawów kryzysu i zapewnienie wsparcia może znacznie wpłynąć na jego przebieg. „Jeśli w ciągu dwóch, trzech dni po wystąpieniu kryzysu otrzymamy informację, iż możemy na kogoś liczyć, powrót do równowagi jest szybszy i łatwiejszy” – podkreśla Beata Bernatek. Dlatego tak istotne jest uświadamianie społeczeństwa i edukacja w zakresie rozpoznawania pierwszych sygnałów problemów psychicznych.
Skala problemu wśród dzieci i młodzieży
Jednym z największych wyzwań ostatnich lat jest pogarszająca się kondycja psychiczna dzieci i młodzieży. Około 10% osób w wieku szkolnym walczy z problemami psychicznymi, co zostało dodatkowo spotęgowane przez pandemię COVID-19. „Poczucie izolacji, odosobnienia i wycofania się z kontaktów społecznych to czynniki, które negatywnie wpłynęły na zdrowie psychiczne młodych ludzi” – zauważa Beata Bernatek. W odpowiedzi na ten problem Centrum Zdrowia Psychicznego w Nowym Targu realizowało szeroko zakrojone działania edukacyjne i profilaktyczne w szkołach oraz instytucjach publicznych.
Szeroki zasięg działań
W ciągu trzech lat specjaliści z Centrum Zdrowia Psychicznego przeprowadzili szkolenia w 78 szkołach podstawowych i ponadpodstawowych oraz 40 instytucjach administracji rządowej, oświatowych i służbach mundurowych. W zajęciach wzięło udział 1713 pracowników mających bezpośredni kontakt z osobami w kryzysie. W sumie odbyło się 64 szkolenia obejmujące 888 godzin lekcyjnych, a profilaktyka dotarła do niemal wszystkich miejscowości powiatu nowotarskiego.
Zapobieganie stygmatyzacji i wypaleniu zawodowemu
Profilaktyka zdrowia psychicznego nie dotyczy jedynie dzieci i młodzieży, ale także nauczycieli i pracowników różnych sektorów. „Zdrowie psychiczne uczniów to także zdrowie psychiczne nauczycieli. Wiele spotkań dotyczyło problemu wypalenia zawodowego, co pokazuje, jak ważne jest budowanie wspierających relacji” – zaznacza pscyhoterapeutka Beata Bernatek. Jednym z priorytetów było także przeciwdziałanie stygmatyzacji osób w kryzysie, co miało na celu ułatwienie otwartego mówienia o problemach psychicznych.
Wnioski i przyszłe kierunki działań
Efekty podjętych działań pokazują, iż profilaktyka zdrowia psychicznego jest niezbędna do poprawy jakości życia całego społeczeństwa. Budowanie świadomej społeczności, w której ludzie wiedzą, jak reagować na kryzysy psychiczne, przekłada się na realną poprawę zdrowia psychicznego na wszystkich poziomach. „Kiedy dziecko, nastolatek czy pracownik czuje się lepiej, lepiej też się uczy, pracuje i funkcjonuje. Profilaktyka to klucz do lepszego życia” – podsumowuje Beata Bernatek.
