Prof. Łukasz Balwicki z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego został ponownie konsultantem krajowym w dziedzinie zdrowia publicznego. Stanowisko to sprawował od grudnia 2024 przez pół roku, w zastępstwie za prof. Jarosława Pinkasa. Obowiązki swojego doradcy Minister Zdrowia powierzyła mu na 5 lat - 11 lipca 2025 r.
Nowy – stary konsultant zapowiada zajmowanie się najpilniejszymi sprawami dotyczącymi zdrowia Polaków tj. uzależnienie od alkoholu, narkotyków, papierosów czy kwestie edukacji zdrowotnej, ale także będzie rekomendował rozwiązania wpływające na jakość życia i zdrowia Polaków. Dlatego w planach ma przyjrzenie się regulacjom dot. powszechnej dostępności wody pitnej w instytucjach publicznych, czy np. korzystania z hulajnóg. To ostatnie jest jednym z postulatów np. środowiska osób z niepełnosprawnościami zwłaszcza osób z ograniczeniem widzenia. Porzucane byle gdzie hulajnogi, stanowią zagrożenie dla zdrowia a choćby życiu użytkowników ciągów komunikacyjnych.
- Wciąż traktujemy profilaktykę jako coś dodatkowego, fakultatywnego, coś, co można załatwić jakąś edukacją. Skoro ludzie piją, to zróbmy jakiś tam program edukacyjny, jeżeli uczniowie palą, to powiedzmy im, iż to szkodzi. Przekonajmy kogoś powieszeniem plakatu o tym, iż palenie uzależnia i powoduje raka. Ale to nie jest zdrowie publiczne. Mamy statystyki, które pokazują niską efektywność edukacji. Ona nie zadziała, jeśli nie będzie otoczona zmianami, które wpłyną na nasze zachowania - podkreśla prof. Łukasz Balwicki
- Mamy tanie wyroby tytoniowe, saszetki nikotynowe w Prime Timie w mediach, alkohol. Możemy włożyć ogromne środki w edukację, ale ona nie zadziała, bo inne mechanizmy będą decydować o naszych wyborach. Zobaczmy własne codzienne wybory - czy przed dokonaniem zakupu za każdym razem głęboko zastanawiamy się nad konsekwencjami? Widzimy coś fajnego, smacznego, szeroko reklamowanego, w dobrej promocji. W takiej sytuacji nawet świadome osoby podejmują nieracjonalne decyzje. Sami lekarze nie są od tego wolni. I nic nie zdziała, o ile nie będzie odpowiedzialnych interwencji zdrowia publicznego w tych obszarach. To są zadania dla nas na dziś – dodaje.
Prof. Łukasz Balwicki podjął ponowne sprawowanie funkcji konsultanta krajowego po 1 miesięcznej przerwie, koniecznej na wyłonienie doradcy ministerstwa na kolejny pełny okres sprawowania funkcji. W tym czasie został powołany m.in. do specjalnego zespołu BOND, działającego przy Głównym Inspektoracie Sanitarnym. Jego zadaniem jest wspieranie polityk i populacyjnych zdrowotnych poprzez wykorzystanie nauk behawioralnych.
Jedną z aktywności będzie skuteczne komunikowanie wartości profilaktyki, w tym szczepień oraz zwalczanie dezinformacji. Zdrowie jest, obok energetyki, polityki i klimatu, dziedziną, w której nośność dezinformacji jest największa. 65 procent Polaków zgadza się z opinią, iż producenci ukrywają informacje, dotyczące szkodliwych składników lub dodatków do żywności, 58 procent jest przekonanych, iż rośliny genetycznie modyfikowane są niezdrowe dla człowieka, a 30 procent badanych wierzy, że zaplanowano już kolejne pandemie.
Prof. Balwicki jest ekspertem i wykładowcą Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, członkiem Komitetu Zdrowia Publicznego Polskiej Akademii Nauk, prowadzi też Uniwersytecką Poradnię Antynikotynową od ponad 10 lat. Jest autorem wielu publikacji naukowych z zakresu m.in. epidemiologicznych aspektów używania elektronicznych papierosów wśród młodzieży oraz prawa antytytoniowego, praktycznych poradników z zakresu pomocy dla uzależnionych od palenia papierosów. Koordynator kampanii antytytoniowych realizowanych we współpracy z pracodawcami i samorządami. Współpracuje w charakterze eksperta z WHO i Narodowym Instytutem Zdrowia Publicznego PZH.
