Od 1 stycznia 2024 roku obowiązują nowe przepisy związane z pełnieniem przez apteki dyżurów w dni wolne od pracy, a także w porze nocnej. Zgodnie z nimi apteka nie może zostać w żaden sposób przymuszona do dyżurowania. Co więcej, za pełnienie dyżuru należy jej się finansowanie. Ustawa wprowadzająca nowe przepisy uwzględnia również szereg wymagań, jakie musi spełnić apteka, która chciałaby się podjąć dyżurowania. Wśród nich należy wymienić, m.in. zapewnienie odpowiedniego asortymentu, a także personelu mającego sprawować taki dyżur.
Prezydent miasta ustalił harmonogram dyżurów bez uzgodnienia tego z aptekami
Prezydent miasta ustalając zaskarżony harmonogram dyżurów aptek wziął pod uwagę analizę potrzeb lokalnej społeczności. Z jej analizy wynikło, iż aż 13 dni wolnych od pracy nie jest zabezpieczonych przez dyżur jakiejkolwiek apteki. W związku z tym Prezydent Miasta skierował do funkcjonujących w mieście aptek pismo z propozycją złożenia chęci pełnienia dyżuru w dni wolne od pracy oraz w porze nocnej w określonych dniach. Chęć dyżurowania wykazano jedynie przez 6 z 13 dni. Stąd, Prezydent Miasta zdecydował, iż w pozostałe dni, które nie zostały objęte dobrowolnymi dyżurami przez żadną z aptek, sam wyznaczy apteki do dyżurowania. Na podstawie tej decyzji przygotował harmonogram dyżurów aptek. W nim znalazła się również apteka, która zdecydowała się go zaskarżyć.
Dlaczego apteka zaskarżyła uchwałę Prezydenta?
Apteka zaskarżając harmonogram dyżurów opublikowany przez Prezydenta Miasta wskazała, iż przygotowany go niezgodnie z obowiązującymi przepisami. Przede wszystkim apteka, która znalazła się w harmonogramie dyżurów, nie złożyła oświadczenia o spełnieniu wszelkich wymagań stawianych aptece, chcącej dyżurować. Skarżąca apteka podkreśliła, iż nie jest w stanie pełnić dyżurów. To dlatego, iż nie może zapewnić liczby personelu dostosowanej do zapewniania potrzeb mieszkańców powiatu w ramach dyżuru.
– Skarżąca apteka podała w uzasadnieniu, iż przed podjęciem uchwały (lub zarządzenie w przypadku miast na prawach powiatu) o wyznaczeniu dyżurów koniecznym jest: wezwanie apteki do złożenia oświadczenia o niezachodzeniu okoliczności, o których mowa w art. 94 ust. 8 P.f., jak również oświadczenie, iż spełnione są wymagania, o których mowa w art. 94 ust. 7 pkt 3 P.f. Zdaniem skarżącej brak przedłożenia powyższego oświadczenia uniemożliwia ocenę, czy wyznaczona apteka do pełnienia dyżurów spełnia wymagania określone w art. 94 ust. 7 P.f. oraz czy nic zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 94 ust. 8 P.f.W ocenie skarżącej zaniechanie poczynione przez organ w istotny sposób narusza procedurę wyznaczania aptek zobowiązanych do pełnienia dyżurów w dni wolne od pracy, a w konsekwencji jest całkowicie wadliwe. – czytamy w uzasadnieniu przekazanym przez aptekę.
Wojewódzki Sąd Administracyjny unieważnił zaskarżony harmonogram dyżurów
W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego ustalenie harmonogramu dyżurów przez Prezydenta miasta było niezgodne z zapisami ustawy Prawo Farmaceutyczne.
– (…) skarżony organ (Prezydent miasta przyp. red.) dopuścił się istotnego naruszenia w/w przepisów prawa (ustawy Prawo Farmaceutyczne przyp. red.) i ich niewłaściwego zastosowania, uzasadniającego stwierdzenie nieważności zarządzenia w części odnoszącej się do apteki skarżącej. – możemy przeczytać w uzasadnieniu wyroku Sądu.
Zdaniem Sądu wyznaczenie apteki do pełnienia dyżurów musi wiązać się z przedstawieniem przez nią oświadczenia o spełnieniu wszelkich wymagań do pełnienia dyżuru. Zgodnie z obowiązującymi przepisami nie można zatem wyznaczać harmonogramu dyżurów aptek w sposób dowolny.
– (…) wyznaczenie przez organ apteki skarżącej w zaskarżonym zarządzeniu do pełnienia dyżuru miało charakter arbitralny, nosząc cechy dowolności. choćby o ile dokonane wyznaczenie związane było z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa dostępu do farmaceutyków i usług farmaceutycznych mieszkańców, to takie wyznaczenie nie może zdaniem Sądu nosić znamion dowolności. Musi być dokonane obligatoryjnie z zachowaniem wymagań określonych w art. 94 ust. 7 i 8 P.f. – wyjaśnia w swoim wyroku Prezydentowi Miasta sąd.
Źródło: MB/NSA
