Żyjemy w erze, w której odbiorcy bardziej interesują się swoimi telefonami niż prezentacjami… Skrócenie czasu skupienia uwagi to problem, z którym mierzymy się wszyscy – od uczestników kursów po ich organizatorów. Jak więc dostosować swoje wystąpienia do wyzwań współczesności? Podrzucamy praktyczne wskazówki i narzędzia, które uczynią prezentacje bardziej angażującymi i dostosowanymi do potrzeb odbiorców.
Czy tradycyjna prezentacja PowerPoint wciąż wystarcza?
Od jakiegoś czasu zmagam się z wyzwaniem, z którym podejrzewam, może również zmagać się większość z was. Mianowicie albo uczestnicząc w rozmaitych kursach, albo je przygotowując, łapię się na tym, iż nie wystarcza mi już „tradycyjny” PowerPoint i prezentacja w nim zrobiona. Oczywiście przy krótszych spotkaniach, w których treścią jest mój storytelling a pojawiające się w tle obrazki to jedynie dopełnienie, jeszcze jakoś dajemy radę. Podobnie – kiedy słucham ja – jestem na tyle przetrenowana przez studia akademickie, iż umiem się jeszcze skupić. A jednak…
Jak kurczy się nasza uwaga?
…a jednak wszystkie badania dowodzą, iż nasz attention span (tłum. długość koncentracji uwagi) przez ostatnie lata zmienił się gwałtownie. Możemy oczywiście widzieć w tym naszą – ciągle podsycaną przez ich twórców – inklinację do social media i oglądania dużej ilości treści, zwłaszcza stories czy tiktoków. Jednak nie możemy nie zauważyć, iż na to, jak konsumujemy informacje, wpłynęła pandemia COVID-19 i przeniesienie większości naszych aktywności do sieci.
Przepytywany przez magazyn Salon psycholog, Dr William Becker z Virginia Commonwealth University zauważył, iż „pandemia stworzyła stan 'ciągłej częściowej uwagi’, w którym społeczeństwo nieustannie monitorowało aktualizacje wiadomości”. Wiele osób przyznaje, iż ich zdolność do skupienia się na dłużej zmniejszyła się: wielu moich znajomych przyznaje, iż kiedy ogląda film, czy czyta książkę, jednocześnie słucha muzyki, radia, podcastu, ma w tle włączony telewizor albo co jakiś czas przerywa świadomie, albo też bezwiednie sięga po telefon, żeby sprawdzić wiadomości, czy social media. Robią tak aktualnie osoby, które nie miały takich problemów przed pandemią. Piszę „problemów”, bo to, iż nie umiemy utrzymać uwagi i skupienia, jest wymiernym problemem na poziomie osobistym oraz społecznym.
Czym jest attention span?
Attention span to czas, przez który osoba potrafi skoncentrować się na danym zadaniu przed rozproszeniem uwagi. Wyróżniamy dwa główne typy:
- Transient attention: Krótkotrwała reakcja na bodziec, który chwilowo przyciąga lub odciąga uwagę.
- Selective sustained attention: Dłuższe skupienie się na zadaniu, które wymaga większej koncentracji i zaangażowania.
Badania sugerują, iż przeciętny czas skupienia dla dorosłych spadł z około 12 minut dekadę temu do zaledwie 5 minut obecnie. Z czym związane jest skrócenie attention span? Podczas pandemii był to ciągły stres i rozproszenie związane z pracą zdalną oraz nadmiarem informacji – również tych, które nas nastrajały pesymistycznie, powodując… stres.
Dlaczego nasz attention span jest coraz krótszy?
Attention span jest kształtowane zarówno przez czynniki hormonalne, jak i behawioralne:
- Hormonalne: stres i lęk wpływają na funkcjonowanie systemu uwagi w mózgu. Wzrost poziomu kortyzolu (hormonu stresu) może prowadzić do trudności w koncentracji i pamięci.
- Behawioralne: nasze nawyki i styl życia również mają ogromny wpływ. Multitasking oraz ciągłe przerywanie pracy przez powiadomienia mogą prowadzić do obniżenia umiejętności długotrwałego skupienia.
Wiedząc to wszystko możemy oczywiście popracować nad naszym attention span’em, jak również po prostu nad odpoczynkiem i higieną cyfrową. O tym jak, to zrobić opowiadały w odcinkach naszego podcastu ekspertki – neuronukowczyni Dominika Pikul oraz psycholożka, psychoterapeutka, specjalistka od wypalenia – Katarzyna Haler. Jednak nie jesteśmy w stanie skłonić do podobnych zabiegów naszych odbiorców. Co więc możemy zrobić, jeżeli chcemy jednak dać prezentację angażującą i uczącą osoby w offline z rozbestwionymi przez dużą ilość atrakcji w internecie?
Dobra prezentacja powinna utrzymać uwagę? Cechy dobrej prezentacji multimedialnej
W takiej prezentacji będą liczyły się nowe narzędzia, których łatwo się nauczyć, zanim jednak przejdę do polecajek, podsumuję, co powinno znaleźć się w waszym szkoleniu, na waszej konferencji czy kursie, żeby osoby w nim uczestniczące mogły skorzystać w pełni:
- Wizualizacja: użycie atrakcyjnych wizualnie slajdów, infografik czy filmów sprawia, iż prezentacja staje się bardziej przystępna i interesująca dla odbiorców. Użyjcie obrazy do prezentacji, wykorzystajcie kolory i różne fonty!
- Storytelling: opowiadanie osobistych historii związanych z tematem prezentacji może pomóc w budowaniu emocjonalnej więzi z publicznością, a adekwatnie wiemy, iż tak jest. Yuval Noah Harari twierdzi, iż to sprawiło, iż jako gatunek tak się rozwinęliśmy i przetrwaliśmy.
- Zadawanie pytań: regularne pytania do publiczności zmuszają słuchaczy do aktywnego myślenia i utrzymania uwagi na prezentacji. jeżeli wiesz, ze zaraz może paść pytanie, słuchasz uważniej, a jeżeli możesz na nie odpowiedzieć w atrakcyjny dla siebie sposób, tym lepiej.
- Przerwy i zmiany tematu: wprowadzenie krótkich przerw lub zmiana tematu co kilka minut może pomóc w utrzymaniu zainteresowania uczestników konferencji czy wykładu. Wszyscy wiemy, iż zmiany scenerii i scen w filmach rozbudzają nas – skorzystajcie z tego prezentując.
Wszystkie te wskazówki można oczywiście wprowadzić bez narzędzi technologicznych, aplikacji etc. można jednak użyć takich, które nam ułatwią prowadzenie i jednoczesne uatrakcyjnienie prezentacji, wykładu czy konferencji. Oczywiście, jak wszędzie – potrzebny jest umiar, złoty środek – nie możemy zasypać naszych użytkowników jedynie narzędziownikiem i pytaniami: opowieść jest tu jednak esencją.
Znów prezentacja i PowerPoint? Jakich innych narzędzi z online użyć w prezentacji offline?
Osoby z Sektor 3.0, ale też uczestnicy naszych konferencji wiedzą, iż jesteśmy wielbicielami Mentimeter. Lubimy rozgrzać i zaangażować naszą publiczność – czyli Was! – prostymi pytaniami o to, czy piliście dziś rano kawę, czy herbatę, czy np. jakim zwierzęciem jest sztuczna inteligencja (i padają genialne odpowiedzi – np. iż stonogą!).
Dla tych, dla których jest to narzędzie nowe – spieszę z opisem: używając Mentimeter zadajecie publiczności pytania, a odpowiedzi układają się w rodzaj wykresu, który chcecie: od kołowych, po chmurę pojęć. To sprawia, iż publiczność/użytkownicy są bardziej zaangażowani, czujni, ale też wprowadza jakże istotny element zabawy. To, co ważne: na to, co pojawi się na prezentacji, trzeba reagować: omawiać następne slajdy w taki sposób, by odnosiły się do danych, które otrzymaliśmy w „korytarzowym” teście. Więcej o Mentimeter przeczytacie w tekści Kamila Śliwowskiego: Mentimeter – jak tworzyć interaktywne prezentacje i quizy?
Narzędzia do prezentacji warte przetestowania
Slido: to platforma do prowadzenia ankiet i sesji Q&A, która integruje się z popularnymi programami do wideokonferencji, takimi jak Microsoft Teams i Google Slides. Umożliwia łatwe zbieranie opinii od uczestników oraz organizowanie quizów, co sprawia, iż prezentacje stają się bardziej interaktywne i angażujące.
Poll Everywhere: narzędzie to pozwala na przeprowadzanie interaktywnych webinarów i wydarzeń z natychmiastowym feedbackiem od uczestników. Umożliwia organizowanie sesji Q&A oraz różnorodnych rodzajów ankiet, które można zintegrować z Google Slides, PowerPointem i innymi platformami. Poll Everywhere jest znane z prostoty użycia.
QuestionPro Live Polls: to narzędzie do tworzenia ankiet na żywo, quizów i badań. Uczestnicy mogą wziąć udział w tych aktywnościach dzięki swoich urządzeń mobilnych – telefonów – co przekształca pasywne prezentacje w angażujące doświadczenia. QuestionPro oferuje różne typy pytań oraz możliwość wyświetlania wyników w czasie rzeczywistym.
SlideDog: narzędzie to pozwala na łączenie różnych typów mediów (np. slajdów PowerPoint, PDF-ów, filmów) w jedną spójną prezentację. SlideDog umożliwia również przeprowadzanie ankiet na żywo oraz sesji Q&A, co czyni prezentacje bardziej dynamicznymi i interaktywnymi.
BuzzMasters: narzędzie, które łączy interakcję online z moderowaniem wydarzenia przez prawdziwych ludzi. BuzzMasters pomagają w zadawaniu pytań i moderowaniu dyskusji w czasie rzeczywistym, co zwiększa zaangażowanie uczestników.
Rozważcie też koniecznie alternatywy dla PowerPointa. Choć ten flagowy program „prezentacyjny” rozwinął się w ostatnich latach, to pamiętajcie, iż możecie równie dobrze skorzystać z tak rozbudowanych narzędzi jak Google Slides, Prezi, Miro czy Canvę. Tę ostatnią omawiamy szerzej w naszym popularnym bezpłatnym kursie.
Pamiętajcie, żeby powyższe narzędzia pomagają nam w takich trzech wymiarach:
- Zwiększenie interakcji: umożliwiają one aktywne uczestnictwo publiczności, co jest najważniejsze w kontekście skróconego attention span. Ludzie bardziej się skupiają, kiedy zaraz może pojawić się zadania – zwłaszcza jeżeli może ich zaciekawić, pyta o ICH preferencje, jest osobiste w jakimś wymiarze.
- Natychmiastowy feedback: pozwalają na szybkie zbieranie opinii i reakcji od uczestników, co może być wykorzystane do dostosowania treści prezentacji w czasie rzeczywistym. To zakłada to, co napisałam poniżej: reagujcie choćby zdaniem “w naszym badaniu wyszło tak, ALE OGÓLNOŚWIATOWE TRENDY SĄ INNE”.
- Zabawa i nauka: quizy i gry edukacyjne sprawiają, iż nauka staje się przyjemniejsza i bardziej przystępna – pamiętamy to wszyscy z dzieciństwa a także… nudząc się na nudnych prezentacjach!
Jak prezentować i budować skupienie? Podsumowanie
Jednak żaden z nich nie zastąpi realnego „contentu”: waszej wiedzy, doświadczenia, sposobu, w jaki opowiadacie historie. Nie zależy nam bowiem na zastąpieniu nas nie tyle choćby sztuczną inteligencją, co „prezentacjozą”, czy „montażem atrakcji” (jak pisał o filmie klasyk – teoretyk filmu Siergiej Eisenstein), ale umożliwienie dostępu naszym użytkownikom do ich aktualnego potencjału rozumienia i zapamiętywania rzeczy. „Najlepsze prezentacje wciągają ludzi i tworzą emocjonalną więź między mówcą a publicznością” – mówi Sean O’Brien, który napisał „The Little Black Book of Presentation Ideas”. Przetestujcie tę myśl i dajcie nam znać, co zadziałało!
Sprawdź także:
- Mentimeter – jak tworzyć interaktywne prezentacje i quizy?
- Szkolenie online tak samo dobre, jak stacjonarne. Podpowiedzi, refleksje i narzędzia
- Sztuka wystąpień publicznych przed monitorem
- Co zamiast Google Jamboard? Alternatywne tablice online i sposoby na bezbolesną przeprowadzkę
