W uznaniu wkładu w rozwój polskiej nauki co roku wręczana jest Nagroda Prezesa Rady Ministrów. Wyróżnionych nią zostało wielu naukowców związanych z medycyną i farmacją.
Zespół ds. Nagród Biura Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów przedstawił laureatów nagród naukowych Prezesa Rady Ministrów za rok 2023.
W kategorii za wyróżniającą się rozprawę doktorską:
dr Tomasz Jakub Danel – Metody
uczenia głębokiego w naukach farmaceutycznych (informatyka techniczna
i telekomunikacja), zgłoszony przez Uniwersytet Jagielloński,
rekomendowany przez prof. dr. hab. Krzysztofa Jassema.
Za
opracowanie
nowatorskiej architektury przestrzennych sieci splotowych i jej zastosowanie w
opracowywaniu nowych leków z wykorzystaniem aktualnych osiągnięć sztucznej
inteligencji.
dr Sandra Johanna Lange
– Wiedza, bariery i praktyka
pielęgniarska w opiece nad pacjentem z delirium w oddziale intensywnej terapii
(nauki o zdrowiu), zgłoszona przez Gdański Uniwersytet Medyczny, rekomendowana
przez prof. dr. hab. Marka Krawczyka.
Za rozszerzenie dotychczasowej wiedzy na temat niefarmakologicznych
metod, które mogą w skuteczny sposób zmniejszyć częstość występowania i czas
trwania delirium. Za zwrócenie uwagi na istotną rolę rodziny w opiece nad
pacjentem z delirium oraz ukazanie poziomu wiedzy personelu pielęgniarskiego na
temat majaczenia, co daje wgląd w aktualne praktyki pielęgniarskie oceny i
monitorowania delirium u pacjentów oddziałów intensywnej terapii w Polsce oraz
wskazuje bariery utrudniające wdrożenie prawidłowych praktyk zgodnych z
międzynarodowymi zaleceniami.
dr Adrianna Skwira-Rucińska – Biokompatybilne
nośniki substancji leczniczej do tkanki kostnej na bazie mezoporowatych
materiałów krzemionkowych (nauki farmaceutyczne), zgłoszona przez Gdański Uniwersytet Medyczny, rekomendowana przez
prof. dr. hab. Roberta Michnika.
Za oryginalne rozwiązanie polegające na
opracowaniu innowacyjnych rusztowań kolagenowo-krzemionkowych do miejscowego
leczenia zakażeń bakteryjnych kości. Dotychczasowy sposób leczenia zwiększa
ryzyko niepożądanych oddziaływań ogólnoustrojowych. Opracowanie rusztowań
kolagenowo-krzemionkowych do miejscowego leczenia zakażeń bakteryjnych kości,
należy uznać osiągnięcie
o nowatorskim charakterze i z dużą szansą na wdrożenie.
dr Maja Szymańska-Lejman – Wpływ
polimorfizmu DNA pomiędzy homologami na formowanie mejotycznych crossing-over w
skali całogenomowej i na poziomie gorących miejsc rekombinacji u Arabidopsis
thaliana (nauki biologiczne), zgłoszona przez Uniwersytet im. Adama
Mickiewicza w Poznaniu,
rekomendowana
przez prof. dr. hab. Marka Figlerowicza.
Za badania jednego z najważniejszych procesów generujących zmienność
genetyczną komórek płciowych. Proces ten polega na tasowaniu (rekombinacji)
homologicznych chromosomów, podczas tworzenia żeńskich oraz męskich komórek
rozrodczych.
W rezultacie każdy organizm potomny posiada swój własny unikatowy genom.
dr Piotr Stępnicki
– Development of new bioactive
compounds targeting the dopamine and serotonin systems as potential drugs for
the treatment of schizophrenia
/Opracowanie nowych związków bioaktywnych ukierunkowanych na układy dopaminy
i serotoniny jako potencjalnych leków do leczenia schizofrenii/ (nauki
farmaceutyczne), zgłoszony przez Uniwersytet Medyczny w Lublinie, rekomendowany
przez prof. dr hab. Ewę Wender-Ożegowską.
Za interdyscyplinarne badania łączące techniki syntezy chemicznej,
biologii molekularnej, badań in vivo oraz modelowania komputerowego, które
zaowocowały uzyskaniem nowych, nieopisanych wcześniej związków chemicznych. Ich
charakterystyka farmakologiczna i strukturalna poszerza obecny stan wiedzy
dotyczący sygnalizacji poprzez receptory GPCR, mogą też przyczynić się do
odkrycia skuteczniejszych leków do leczenia schizofrenii.
W kategorii za wysoko ocenione osiągnięcia naukowe będące podstawą nadania stopnia doktora habilitowanego:
dr hab. inż. Sabina Lachowicz-Wiśniewska
– Identyfikacja, określenie stabilności
oraz biodostępności związków bioaktywnych w produktach funkcjonalnych
o ukierunkowanych adekwatnościach prozdrowotnych (nauki o zdrowiu),
zgłoszona przez Uniwersytet Kaliski im. Prezydenta Stanisława
Wojciechowskiego, rekomendowana przez prof. dr hab. Ewę Flaczyk.
Za
oryginalne i nowatorskie rozwiązanie problemu istotnego z punktu widzenia
nauki
i zdrowia dotyczącego identyfikacji kluczowych czynników determinujących
wysoką stabilność termolabilnych związków prozdrowotnym z owoców
świdośliwy (łączy adekwatności aronii i borówki wysokiej) i ich
biodostępność w produktach funkcjonalnych, uwzględniając trudne warunki
przewodu pokarmowego i procesu produkcji w strategii i prewencji stresu
oksydacyjnego i stanów zapalnych. Za umiejętnie łączenie badań
podstawowych z praktyką produkcyjną.
dr hab.
Monika
Emilia Marcinkowska – Nowe kierunki
poszukiwania efektywnej terapii schorzeń OUN opartej na modulacji funkcji
receptorów GABA-A (nauki farmaceutyczne), zgłoszona przez Uniwersytet
Jagielloński, rekomendowana przez prof. dr. hab. Marka Krawczyka.
Za identyfikację ligandów receptorów α1-GABA-A, które wykazały istotną
efektywność w modulowaniu psychoz w badaniach przedklinicznych, co pozwoliło
zdefiniowanie subpopulacji receptorów α1-GABA-A jako innowacyjny cel
molekularny dla rozwoju nowej generacji atypowych leków przeciwpsychotycznych.
Prezentowane wyniki stanowiły pierwsze na świecie doniesienia o takim
charakterze.
dr hab. Paweł Jan Sikorski
– Chemicznie modyfikowany RNA
jako narzędzie do badania metabolizmu kwasów nukleinowych o potencjale
terapeutycznym (nauki biologiczne), zgłoszony przez Uniwersytet Warszawski,
rekomendowany przez prof. dr. hab. Marka Figlerowicza.
Za rozprawę koncentrującą się wokół zagadnień dotyczących
tworzenia wiarygodnych metod umożliwiających analizę efektywności działania
terapeutycznych
i szczepionkowych RNA oraz śledzenia ich losów w organizmie człowieka. Badania
tworzą fundamenty dla bezpiecznego i skutecznego stosowania leków bazujących na
RNA.
W kategorii za osiągnięcie w zakresie działalności naukowej, w tym twórczości artystycznej lub działalności wdrożeniowej:
prof.
dr hab.
Piotr
Ponikowski i prof. dr hab. Ewa
A. Jankowska – Nowatorska forma leczenia chorych na niewydolność
serca usankcjonowana w zaleceniach Europejskiego Towarzystwa
Kardiologicznego: dożylna suplementacja żelaza jako leczenie zmniejszające
hospitalizacje z powodu niewydolności serca oraz poprawiające jakość życia
u chorych na niewydolność serca z niedoborem żelaza (nauki medyczne),
zgłoszeni przez Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, rekomendowani przez prof. dr. hab. Piotra
Suwalskiego.
Za opracowanie nowej formy leczenia chorych na niewydolność serca z
niedoborem żelaza, która na podstawie zrealizowanych badań została
usankcjonowana
w zaleceniach Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (2021 i 2023)
uzyskując silny wpływ na medycynę światową oraz istotny efekt społeczny, a
także duże znaczenie ekonomiczne dla systemów opieki zdrowotnej.
Wszystkim nagrodzonym serdecznie gratulujemy!
