W psychologii procesu odnajdujemy odniesienia do teorii naukowych oraz starożytnych tradycji i symboliki. Sprzymierzeniec to symboliczna reprezentacja tych trudnych, czasem bolesnych, ale bardzo potrzebnych doświadczeń, które w długim okresie prowadzą do głębokiej zmiany.
Wbrew swojej nazwie, Sprzymierzeniec nie jest tu osobą, która nas wspiera w tradycyjny sposób. To raczej „siła”, zjawisko, które początkowo odczuwamy jako coś niebezpiecznego i nieprzyjaznego. Może pojawić się w formie lęku, przerażenia, poczucia bezradności czy choćby fizycznego bólu. Często spotykamy go w momentach życiowych kryzysów, takich jak nagła choroba, wypadek, konflikt w relacjach. Ale także w formie destrukcyjnych emocji, które nas paraliżują. Naszą pierwszą reakcją jest wtedy zwykle chęć ucieczki, uniknięcia konfrontacji z tym, co nas przeraża. Pragniemy, by ktoś lub coś zabrało ten ból, lęk i poczucie zagrożenia.
Jednocześnie pojęcie Sprzymierzeńca odnosi się do wewnętrznych pokładów siły, która pomaga przetrwać trudne chwile. To również siła, która może zmusić nas do podjęcia wyzwań i zmiany kierunku w życiu.
Przyjrzyjmy się bliżej
Sprzymierzeniec może przyjmować różne formy i pełni różnorodne funkcje w życiu człowieka. Do przykładów Sprzymierzeńców w psychologii procesu należą:
Nieodwracalna strata
Poprzez proces cierpienia, strata, której doświadczamy staje się katalizatorem do osobistego rozwoju i transformacji. Zmusza do konfrontacji z głęboko zakorzenionymi emocjami, takimi jak żal, smutek czy poczucie pustki, prowadząc do głębszego zrozumienia samego siebie oraz swoich pragnień. Strata często otwiera drzwi do nowych perspektyw. Skłania do przemyślenia wartości, jakie przywiązujemy do życia i relacji. Strata może także przyczynić się do większej empatii wobec innych, którzy przeżywają podobne doświadczenia, co wzmacnia więzi międzyludzkie. W ten sposób, mimo bólu, nieodwracalna strata staje się Sprzymierzeńcem w poszukiwaniu sensu, transformując życie w sposób, który prowadzi do większej autentyczności i odnowy.
Gniew
Gniew i bezradność to silne sygnały, iż coś jest nie tak – może to być krzywda, niesprawiedliwość czy naruszenie osobistych granic. Zamiast odrzucać ten trudny emocjonalny stan, warto się z nim zmierzyć i go zrozumieć. Kiedy gniew jest świadomie przepracowywany, może stać się źródłem energii i motywacji do działania. Przykładowo kobiety, które uznają gniew za cenny zasób, mogą wykorzystać go do obrony swoich granic i reagowania na niesprawiedliwość związaną z na przykład dyskryminacją ze względu na płeć.
Cień
Archetyp opisywany przez Junga, czyli „ciemna strona” naszej osobowości. Tłumione aspekty psychiki, takie jak lęki i poczucie winy to symboliczni Sprzymierzeńcy. Dzięki poznaniu, akceptacji i integracji tych trudnych obszarów zyskujemy większe poczucie spójności wewnętrznej. Poznajemy i akceptujemy siebie z każdej strony. I tej ciemnej i jasnej. A to daje nam dostęp do ukrytych możliwości i nowego sposobu myślenia. Cień przypomina o wszystkich częściach nas samych, których się obawiamy i które mogą przynieść cenne wskazówki dotyczące naszego rozwoju.
Uzależnienie
Z jednej strony często prowadzi do tragicznych skutków, zarówno dla osoby uzależnionej, jak i tych z jej otoczenia. Z drugiej strony, uzależnienie może ujawnić pewne aspekty osobowości i potrzeby, które pozostają niedostatecznie zaspokojone w codziennym życiu. W takim wypadku uzależnienie może być Sprzymierzeńcem w pracy na procesie. Może stanowić sygnał do odkrycia głębszych warstw siebie i nauki zdrowszego radzenia sobie z emocjami. Przez uważną konfrontację z uzależnieniem można przekształcić tę energię w coś konstruktywnego, co może prowadzić do osobistego rozwoju i lepszego zrozumienia własnych potrzeb.
Śmiertelna choroba
Diagnoza poważnej choroby często prowadzi do głębokiego przemyślenia swojego życia, wartości i priorytetów. Choroba może doprowadzić do przezwyciężenia lęków i ograniczeń. Wiele osób, które doświadczają poważnych problemów zdrowotnych, odkrywa nową siłę i determinację, by zmierzyć się z wyzwaniami. W obliczu choroby, wiele osób zaczyna szukać głębszego sensu życia.
”Zrozumiałam, iż rak jest moim sprzymierzeńcem, wspaniałym sprzymierzeńcem, którego siła jest mi niezbędna. Sprawił, iż zaczęłam myśleć o sobie i zajmować się sobą. Sprawdzać, co ja naprawdę czuję, czego chcę. I to było ważne – czego nie chcę! Na co nie daję zgody. To była wielka konfrontacja z samą sobą. Wreszcie.”
Hanna Dunowska, aktorka i psychoterapeutka
Sprzymierzeniec – jak z nim pracować w procesie coachingu
Dla coachów i osób pracujących nad rozwojem osobistym, pojęcie Sprzymierzeńca staje się niezwykle cenne. W pracy z klientami, którzy przechodzą przez trudne etapy życia, często towarzyszymy im w konfrontacji z tym, co początkowo wydaje się niemożliwe do zaakceptowania. Pomocna w tym procesie jest świadomość, iż każde trudne doświadczenie niesie ze sobą potencjał transformacji. Praca ze Sprzymierzeńcem to często proces przełamywania strachu i oporu, który pozwala klientowi dotrzeć do nowych pokładów wewnętrznej siły i poczucia sprawczości.
Zyski z konfrontacji
Konfrontacja ze Sprzymierzeńcem jest niezbędnym etapem do osiągnięcia większej dojrzałości emocjonalnej i psychicznej. Zamiast unikać trudnych emocji, kryzysów czy zmian, uczymy się je przyjmować, integrować i wykorzystywać jako fundament do dalszego rozwoju. Dzięki temu, co na pierwszy rzut oka może wydawać się „wrogiem” – lękowi, bólowi czy obawie przed zmianą – zyskujemy większą odporność psychiczną i głębsze zrozumienie siebie.
Podsumowując Sprzymierzeniec to sytuacja, którą początkowo postrzegamy jako zagrożenie, ale która w rzeczywistości może prowadzić nas do odkrycia naszej największej mocy. W tym kontekście trafne wydaje się zdanie Friedricha Nietzsche
„Co nas nie zabije, to nas wzmocni.”
Zamiast unikać trudnych doświadczeń, warto nauczyć się je przyjmować i wykorzystywać w procesie osobistej transformacji.
