Jednocześnie w ich poczuciu są one łatwo dla nich dostępne. Prawie co drugi 15-latek i 16-latek uważa piwo za bardzo łatwe do zdobycia. Prawie co trzeciemu 17-latkowi i 18-latkowi dosyć łatwe wydaje się zdobycie marihuany.
Używanie alkoholu i przetworów konopi
Według badań ESPAD z 2019 roku napojów alkoholowych próbowała zdecydowana większość (80,0%) nastolatków w wieku 15–16 lat oraz prawie każdy młody człowiek w wieku 17–18 lat (92,8%) . W czasie ostatnich 12 miesięcy przed badaniem jakikolwiek alkohol piło 67,9% badanych z młodszej grupy i 89,0% respondentów z grupy starszej (Sierosławski, 2020). Na 30 dni przed badaniem robił to prawie co drugi 15-latek i 16-latek (46,7%) i większość 17-latków i 18-latków (76,1%). Niepokojące jest również to, iż co czwartemu badanemu w wieku 17– 18 lat (24,1%) zdarzyło się łączyć alkohol z marihuaną (Sierosławski, 2020). Proporcje picia alkoholu między dziewczętami i chłopcami okazały się zbliżone.
Do użycia marihuany kiedykolwiek w życiu przyznało się natomiast 37,2% badanych w wieku 17–18 lat oraz 21,4% badanych 15-latków i 16-latków. Przynajmniej raz w ciągu roku sięgał po nią co trzeci respondent ze starszej grupy (29,6%), a często – co szósty (15,1%) (Sierosławski, 2020). W młodszej grupie co najmniej raz w ciągu życia użyło jej 16,7% nastolatków, a w ciągu 30 dni przed badaniem – prawie co dziesiąty (9,0%). Narkotyków częściej używali chłopcy aniżeli dziewczęta.
Oczekiwania młodych ludzi wobec alkoholu i marihuany
Wyniki badań ESPAD wskazują również, iż młodzi ludzie spodziewają się przede wszystkim pozytywnych efektów po wypiciu alkoholu. Wśród konsekwencji pozytywnych nastolatkowie najczęściej wymieniali poczucie odprężenia, a następnie – świetną zabawę, towarzyskość, a choćby poczucie szczęścia. Badani mniej spodziewali się negatywnych następstw picia alkoholu, takich jak kac, złe samopoczucie, szkoda zdrowotna, zrobienie czegoś, czego będzie się żałowało. Dużo mniej obawiali się problemów z policją czy utraty kontroli nad swoim piciem. W odniesieniu do przetworów konopi respondenci spodziewali się najczęściej bardzo podobnych efektów: zwiększenia intensywności przyjemnych przeżyć, zwiększenia otwartości i zmniejszenia nieśmiałości. Wśród negatywnych skutków wskazywali najczęściej: trudności z koncentracją, utratę wątku myślenia, trudności w prowadzeniu rozmowy (Sierosławski, 2020). Na szali potencjalnych zysków i strat używania alkoholu i marihuany te pierwsze w opinii młodych ludzi są zatem zdecydowanie silniejsze.
Dostępność alkoholu i marihuany
Pozytywne oczekiwania wobec alkoholu idą w parze z przekonaniem o jego łatwej dostępności. Niemal co drugi badany nastolatek (45,8%) w wieku 15–16 lat uznawał za bardzo łatwe do zdobycia piwo, nieco mniejszy odsetek (36,5%) za bardzo łatwe do zdobycia uważał wino, a co trzeci (33,2%) – wódkę (Sierosławski, 2020).
Nielegalne substancje psychoaktywne w przekonaniu 15-latków i 16-latków były mniej dostępne niż alkohol. To poczucie zmieniało się wraz z wiekiem badanych. Marihuana lub haszysz dla co piątego nastolatka (21,6%) w wieku 15–16 lat były dosyć łatwe do zdobycia, a dla 13,7% badanych w tym wieku wręcz bardzo łatwe. W przypadku starszej młodzieży dla prawie co trzeciego respondenta (31,8%) zdobycie przetworów konopi było dosyć łatwe, a dla prawie co piątego (18,6%) – bardzo łatwe (Sierosławski, 2020).
