Przewiduje się, iż w 2024 roku liczba chorych na raka prostaty w Polsce wzrośnie do ponad 27 tysięcy. Jedyną szansę na pokonanie tego problemu jest opracowanie nowego algorytmu wczesnego wykrywania raka prostaty w badaniach przesiewowych. Zadanie to realizuje Dolnośląskie Centrum Onkologii Pulmonologii i Hematologii (DCOPiH) we Wrocławiu.
Wczesne wykrycie – szansa na wyleczenie
Jednym z kluczowych wyzwań jest wczesne wykrycie choroby, co znacząco poprawia szanse na skuteczne wyleczenie. Jednak przez wiele lat brakowało programów wczesnego wykrywania raka prostaty w Polsce i w wielu innych krajach. W odpowiedzi na rosnącą liczbę zachorowań Komisja Europejska we wrześniu 2022 roku zobowiązała kraje Unii Europejskiej do rozpoczęcia programów skriningowych.
W ramach innowacyjnego projektu o nazwie PRAISE-U 25 organizacji z 12 państw wspólnoty, w tym DCOPiH, przy współpracy z Państwowym Zakładem Higieny, podjęło się opracowania rekomendacji dotyczących skriningu i wczesnego wykrywania raka prostaty. Wrocławski ośrodek ma za zadanie opracować nowy algorytm wczesnego wykrywania raka prostaty w badaniach przesiewowych dla Polski i innych państw wspólnoty. Celem programu jest zmniejszenie śmiertelności spowodowanej tym nowotworem.
Poza Polską, w projekcie jest Hiszpania, Litwa i Irlandia. Mają one w sumie zrekrutować do programu 10 tys. mężczyzn. Program odbywa się pod patronatem IARC (International Agency for Research on Cancer) – agencji WHO.
Projekt za unijne pieniądze
Na ten cel wrocławska placówka otrzymała 1 mln euro dofinansowania z unijnych funduszy. To największe dofinansowanie w projekcie (całkowity jego koszt wynosi 10 mln euro).
Projekt PRAISE-U obejmuje trzy etapy. W pierwszym etapie DCOPiH ma za zadanie stworzenie infrastruktury potrzebnej do przeprowadzenia programu skriningowego. Drugi etap to rekrutacja mężczyzn w wieku 50–69 lat do programu badań przesiewowych. Będą oni otrzymywali listowne zaproszenia, na badania poziomu PSA i wywiad lekarski oceniający ryzyko wystąpienia raka gruczołu krokowego. Trzeci etap obejmuje podsumowanie wyników, analizę danych i ocenę skuteczności algorytmu.
Projekt PRAISE-U ma za zadanie stworzenie modelowego systemu. Będzie można go wdrożyć nie tylko na poziomie krajowym, ale także w skali Unii Europejskiej. kooperacja z Ministerstwem Zdrowia ma umożliwić wdrożenie programu na szeroką skalę w Polsce.
Program ruszy za 4 lata
PRAISE-U to projekt, który w najbliższych latach może przynieść korzyści dla całej populacji mężczyzn. Pilotaż oparty na międzynarodowych badaniach jest jak najbardziej słuszną drugą. Dziś nie ma żadnego dobrego rozwiązania w tym zakresie. Teraz koncepcje, programu PRAJSE-U muszą być sprawdzone w praktyce. jeżeli założenia projektu się potwierdzą, w 2028 roku rozpoczną się rutynowe badania przesiewowe w kierunku tego nowotworu. W raku gruczołu krokowego należy skoncentrować się na grupach ryzyka i adekwatnym podejściu do istotnych przypadków klinicznych.
W ramach projektu DCOPiH będzie jedynym centrum pilotażowym w Polsce i największym w Europie, rekrutując około 3,5 tys. mężczyzn na Dolnym Śląsku. Testowany algorytm skriningowy ma pozwolić na rozpoznanie maksymalnej liczby istotnych klinicznie nowotworów prostaty, jednocześnie minimalizując wykrywanie zmian niskiego ryzyka, które nie wymagają leczenia. Wyniki projektu posłużą do stworzenia rekomendacji dla Komisji Europejskiej, oczywiście uwzględniając specyfikę każdego kraju członkowskiego.
Algorytm będzie oparty nie tylko na ocenie poziomu PSA, ale również na analizie ryzyka progresji nowotworu, uwzględniając aspekty zebranego wywiadu oraz innych istotnych czynników. Dodatkowo, kluczowym elementem będzie analiza wyników badania wieloparametrycznego rezonansu magnetycznego prostaty oraz, jeżeli istnieją wskazania, przeprowadzenie biopsji fuzyjnej gruczołu krokowego.
Źródło: www.termedia.pl
