W okresie jesienno-zimowym czynnikiem, który najmocniej doświadcza nasz układ immunologiczny są wirusy. Wywoływana przez nie grypa, przeziębienie, a ostatnio także infekcja koronawirusowa to najczęstsze przyczyny dolegliwości w obrębie górnych dróg oddechowych. Prym wiedzie zwykle przeziębienie, czyli infekcja wirusowa, wywoływana przede wszystkim przez rinowirusy, koronawirusy i enterowirusy [1,2]. Dorośli doświadczają przeziębienia 2-3 razy do roku, z kolei dzieci muszą mierzyć się z nim dużo częściej, choćby kilka razy w ciągu 12 miesięcy [3]. Skoro główną przyczyną schorzeń u dzieci w tym okresie są wirusy, czemu nie zadziałać wobec nich substancjami o działaniu przeciwwirusowym? A takie posiadają owoce bzu czarnego [4,5].
BEZ CZARNY (SAMBUCUS NIGRA)
Bez czarny to roślina, znana w medycynie tradycyjnej od tysięcy lat [4,6]. I choć znaleźć ją można praktycznie w każdym zakątku świata, to głównymi producentami bzu czarnego są Niemcy i Austria [4].
Bez czarny to wyjątkowa roślina, bo obdarzona bogatym składem wielu aktywnych biologicznie substancji. W praktyce farmaceutycznej najczęściej wykorzystuje się owoce bzu czarnego [4,6]. Wszystko to za sprawą tego, iż w owocach bzu znaleźć można znaczną liczbę związków czynnych. Należą do nich przede wszystkim: polifenole (flawonoidy i antocyjany), kwasy fenolowe, garbniki, a także minerały (jak potas, selen, cynk) i witaminy (np. witamina C), które warunkują odpowiedni efekt w organizmie człowieka [6,7]. O jakim efekcie mowa? Otóż Sambucus nigra wykazuje (i co ważne posiada to naukowe potwierdzenie w postaci licznych badań) działanie:
- przeciwwirusowe – efekt ten przypisuje się przede wszystkim obecności antocyjanów, ale nie tylko. Badania potwierdziły, iż owoce bzu czarnego hamują i ograniczają rozprzestrzenianie się cząsteczek wirusów – działanie przeciwwirusowe potwierdzono wobec wirusa grypy, wirusa paragrypy oraz co szczególnie ważne w kontekście najczęstszej przyczyny infekcji u dzieci – rinowirusów i koronawirusów [4,6,7,8].
- stymulujące układ odpornościowy – zawarte w owocach flawonoidy, poprzez wzrost syntezy cytokin przez monocyty wykazują pewnego rodzaju efekt immunomodulujący [4,6,7].
Owoce bzu czarnego sprawdzają się zatem zarówno w momencie początku i trwania infekcji, jak i w ramach profilaktyki czy też wsparcia organizmu po przebytej infekcji – zwłaszcza u dzieci. Co jeszcze warto mieć w zanadrzu?
NIE ZAPOMINAJMY O WITAMINIE C, CYNKU CZY TEŻ WITAMINIE D!
Nie ma wątpliwości, iż preparaty opierające się na współdziałaniu kilku składników są lepszym rozwiązaniem niż opieranie się tylko na jednym. Pod kątem wsparcia organizmu dziecka w tym okresie warto przyjmować także m.in.:
- cynk – to związek, który co do zasady bierze udział w licznych procesach enzymatycznych, odbywających się w ramach pracy układu odpornościowego – niewystarczająca jego ilość może przyczyniać się do gorszej pracy tego układu. Dodatkowo cynk to aktywator komórek NK, które są niezwykle ważne w kontekście obrony organizmu przed patogenami [9,10].
- witamina C – tej witaminy nie trzeba chyba nikomu przedstawiać, ani jej pozytywnego wpływu na organizm i pracę układu immunologicznego. Związek ten nie dość, iż jest istotnym elementem samych leukocytów, to dodatkowo w przebiegu infekcji jest dość gwałtownie zużywana – stąd konieczność uzupełniania jej zawartości w organizmie [11].
- witamina D – bierze udział m.in. w różnicowaniu się monocytów do makrofagów, a to istotny aspekt poprawnej pracy układu immunologicznego [12].
Co zatem można zarekomendować rodzicom dzieci w okresie zwiększonej zachorowalności na infekcje górnych dróg oddechowych?
SAMBUCOL TO POŁĄCZENIE BZU CZARNEGO I…
Wsparciem dla dzieci w okresie jesienno-zimowym mogą być produkty z szerokiej gamy preparatów marki Sambucol. Sambucol dla dzieci to produkty na bazie bzu czarnego (i nie tylko), które uzupełniają dietę w składniki wspomagające prawidłową pracę układu odpornościowego. W zależności od wieku dziecka może to być:
- Sambucol Baby w formie wygodnych saszetek do rozpuszczenia – dla niemowląt powyżej 6 miesiąca życia. Preparat zawiera ekstrakt z owoców bzu czarnego, witaminę C i witaminę D
- Sambucol Kids – syrop dedykowany dzieciom powyżej 3 roku życia. W składzie produktu znajdują się: sok z owoców bzu czarnego oraz witamina C
- Sambucol Junior – syrop dla dzieci powyżej 6 roku życia. W składzie, poza sokiem z owoców bzu czarnego jest także cynk i witamina C
Sambucol może być stosowany zarówno w momencie pojawienia się pierwszych symptomów infekcji, jak również po zakończeniu choroby – w ramach wzmocnienia układu odpornościowego i działania prewencyjnego przed kolejnymi infekcjami. Poza tym Sambucol to jedna z najlepiej przebadanych marek preparatów, posiadających w swoim składzie bez czarny. I długa obecność na rynku farmaceutycznym.
Literatura:
-
The common cold: potential for future prevention or cure, Maria Passioti, Paraskevi Maggina, Spyridon Megremis, Nikolas G. Papadopoulos, Curr Allergy Asthma Rep (2014)14:413
-
Rationale for treatment of common cold and flu with multi-ingredient combination products for multi-symptom relief in adults, Ron Eccles, Ingo Fietze, Uwe-Bernd Rose, Open Journal of Respiratory Diseases, 2014, 4, 73-82
-
Non-steroidal anti-inflammatory drugs for the common cold, Soo Young Kim, Yoon-Jung Chang, Hye Min Cho, Ye-Won Hwang, Yoo Sun Moon, Cochrane Database of Systematic Reviews, September 2015
-
Elderberries – a source of bioactive compounds with antiviral action, Mirela Lacramioara Mocanu, Sonia Amariei, Plants (Basel), 2022 Mar;11(6): 740
-
Wybrane zioła w prewencji i wspomaganiu leczenia wirusowych infekcji dróg oddechowych, Paweł Siudem, Lek w Polsce, 2022’7/8, Vol.32 (374/375)
-
Randomized study of the efficacy and safety of oral elderberry extract in the treatment of influenza A and B virus infections, Z. Zakay-Rones, E. Thom, T. Wollan, J. Wadstein, The Journal of International Medical Research 2004; 32:132-140
-
Właściwości prozdrowotne czarnego bzu, Bożena Waszkiewicz-Robak, Elżbieta Biller, Probl Hig Epidemiol 2018, 99(3): 217-224
-
Inhibition of several strains of influenza virus in vitro and reduction of symptoms by an elderberry extract (Sambucus nigra L.) during an outbreak of influenza B Panama, Zichria Zakay-Rones, et.al., The Journal of Alternative and Complementary Medicine, Volume 1, Number 4, 1995, 361-369
-
Roles of zinc signaling in the immune system, Shintaro Hojyo, Toshiyuki Fukada, J Immunol Res 2016; 2016:6762343
-
Zinc as a gatekeeper of immune function, Inga Wessels, Martina Maywald, Lothar Rink, Nutrients 2017 Dec;9(12):1286
-
Rola wybranych czynników żywieniowych w kształtowaniu odporności dzieci, Anna Kościej, Urszula Skotnicka-Graca, Iwona Ozga, Probl Hig Epidemiol 2017, 98(2): 110-117
-
Immunomodulacyjne działanie witaminy D, Marta Myszka, Marian Klinger, Postepy Hig Med. Dosw (online), 2014;68:865-878