Potrzebne jest szerokie wsparcie dla programu szczepień przeciwko HPV ►

19 listopada odbyło się drugie posiedzenie Parlamentarnego Zespołu do spraw przeciwdziałania wirusowi HPV i chorobom z nim powiązanym, którego tematem były systemowe działania w obszarze zdrowia publicznego, edukacji oraz zaangażowania w profilaktykę zakażeń wirusem HPV młodzieży. Jak podkreślono w dyskusji, bez szerokiego wsparcia organizacji pozarządowych i posłów podniesienie poziomu wyszczepienia przeciwko HPV się nie uda.

Jak mówiła przewodnicząca Zespołu Alicja Łepkowska-Gołaś, w czasie pierwszego posiedzenia udało się postawić diagnozę funkcjonowania programu szczepień, zidentyfikowane zostały też fundamentalne bariery systemowe – od zróżnicowanego zaangażowania placówek oświatowych, przez wyzwanie w komunikacji publicznej, aż po potrzebę zwiększenia świadomości społecznej.

– Od naszego ostatniego posiedzenia pojawił się nowy, dość istotny element, który musi zostać uwzględniony w pracach naszego zespołu. Mam na myśli opublikowany przez Ministerstwo Zdrowia projekt nowelizacji rozporządzenia, który zakłada włączenie szczepień przeciw HPV do kalendarza szczepień obowiązkowych. To mnie niezmiernie cieszy, ale będzie też budziło duże wyzwania. Projekt nie unieważnia naszych dotychczasowych ustaleń, ale wymaga od nas wzbogacenia go o nowe analizy, krytyczne pytania dotyczące zarówno organizacji, jak i społecznej akceptacji programu – stwierdziła.

Nic o młodych bez nich

– Kwestie, które omawialiśmy – logistyka w szkołach, skuteczna edukacja czy walka z dezinformacją – nabierają dodatkowej wagi i pilności. W szczególności istotna w tym kontekście jest rola przedstawicieli młodego pokolenia, która jest nie do przecenienia. To perspektywa młodych ludzi na to, jak program szczepień funkcjonuje w praktyce i jak może być postrzegany, jeżeli stanie się obowiązkowym, jest niezbędny do przygotowania przemyślanych, skutecznych rozwiązań – dodała.

W trakcie obrad zespołu Paulina Staniak z Rady Młodzieżowej przy Parlamentarnym Zespole Rady ds. Młodzieży odczytała apel skierowany do Prezydenta RP, Ministerstwa Edukacji oraz Ministerstwa Zdrowia, w którym podkreślono podjęcie działań legislacyjnych i systemowych, które umożliwią dostęp do bezpłatnych szczepionek Gardasil.

Zaapelowano, aby głos młodego pokolenia został usłyszany i uwzględniony w procesie kształtowania polityki zdrowotnej.

„Jako Rada Młodzieżowa przy Parlamentarnym Zespole ds. Młodzieży wierzymy, iż zdrowie i życie młodych Polek i Polaków powinno być priorytetem państwa, dlatego zwracamy się z prośbą o wsparcie naszych działań oraz o umożliwienie nam spotkania w Ministerstwie Zdrowia, aby wspólnie omówić możliwe kierunki rozszerzenia programu szczepień oraz edukacji prozdrowotnej młodzieży. Zwracamy się również do wszystkich obywateli, rodziców, nauczycieli, dyrektorów szkół, organizacji społecznych, samorządów i parlamentarzystów o solidarność i wsparcie naszego apelu” – przekazano w dokumencie.

„Jednocześnie apelujemy o aktywne wspieranie promocji szczepień HPV wśród obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, poprzez działania informacyjne, edukacyjne i zachęcające do udziału w programie. Wierzymy, iż tylko dzięki wspólnemu zaangażowaniu państwa, szkół, rodziców i młodych ludzi możemy skutecznie zadbać o zdrowie przyszłych pokoleń. Tylko razem możemy pokazać, iż zdrowie młodych Polek i Polaków nie jest obojętne” – dodano.

Niska świadomość

Jak podkreślała Jagoda Towalska z Fundacji „Nie Daj Się HPV", rozmowy z rówieśnikami uświadomiły przedstawicielom fundacji niską świadomość i wiedzę wśród młodych ludzi na temat HPV oraz zagrożeń, jakie niesie ten wirus.

– Po to zaczęłyśmy działać, aby zwiększyć świadomość i zabezpieczyć młodzież przed różnymi nowotworami, które HPV może spowodować. Na początku tworzyliśmy treści na Instagram, niedawno na TikToka, gdzie staramy się w interesujący sposób, dostępny dla młodzieży, mówić o wirusie. Próbujemy przekazać wiedzę na jego temat w jak najprostszy sposób i jak najbardziej dostępny dla młodzieży. Teraz tak naprawdę social media są jedną z głównych dróg komunikacji między pokoleniami i między młodzieżą – zaznaczyła.

Natalia Smuś, także z Fundacji „Nie Daj Się HPV", podkreśliła: – Zwracamy się z apelem o wprowadzenie obowiązkowych szczepień przeciwko wirusowi HPV. Jak wspomniałam, od miesięcy pracujemy z młodzieżą w szkołach, prowadzimy warsztaty, tworzymy treści edukacyjne i odpowiadamy na setki wiadomości od młodych ludzi, którzy nie wiedzą, co to jest wirus HPV. Widzimy, jak bardzo brakuje rzetelnej, przystępnej edukacji o HPV i jak wiele osób w naszym wieku po prostu nie wie, iż można skutecznie zapobiec chorobom wywoływanym przez ten wirus. Widzimy też, jak duże jest zainteresowanie, gdy tylko młodzież dostanie jasną i wiarygodną informację. Właśnie dlatego tak mocno popieramy projekt rozporządzenia dotyczący obowiązkowych szczepień przeciwko HPV.

Jak dodała, takie rozwiązanie daje wszystkim dzieciom i nastolatkom realną szansę na ochronę zdrowia, niezależnie od tego, jakie rozmowy toczą się w ich domach, czy jaka jest świadomość rodziców. Dzięki temu każda młoda osoba może otrzymać taką samą skuteczną ochronę. Rak szyjki macicy wciąż diagnozowany jest u pół tysięcy Polek rocznie, a wirus HPV powoduje także inne nowotwory, również u chłopców i młodych mężczyzn.

– Mamy jednak narzędzie, które działa. Dlatego uważamy, iż obowiązkowość szczepień nie jest ograniczeniem, lecz rozwiązaniem, które wyrównuje szansę ochrony zdrowia i daje poczucie bezpieczeństwa. Na naszych warsztatach słyszymy jedno powtarzające się pytanie: „dlaczego nikt nie mówił nam o tym wcześniej?”. Młodzi ludzie chcą świadomie dbać o siebie i podejmować odpowiedzialne decyzje. Potrzebują tylko systemu, który im to umożliwi. Dlatego apelujemy o wprowadzenie obowiązkowych szczepień przeciwko HPV – podkreślała Natalia Smuś.

Przekonać nieprzekonanych

Jak zaznaczyła w czasie dyskusji Anna Bauman-Kopczyk, dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia, do budujących słów, które padły w dyskusji, trzeba niestety dołożyć łyżkę dziegciu.

– Znajdujemy się jednak w gronie osób przekonanych. Wszyscy wiemy, iż jest to potrzebne, wszyscy wiemy, iż jest to niezbędne. Bardzo dziękuję i cieszę się z tego, iż państwo popierają naszą propozycję, aby wprowadzić HPV jako szczepienie obowiązkowe. To jest bardzo cenny i istotny dla nas głos, bo muszę powiedzieć, iż nie wszyscy zgadzają się z naszą propozycją, choćby w gronie ekspertów. Usłyszałam komentarz, iż niekoniecznie jest to dobry kierunek – mówiła przedstawicielka MZ.

– Jest wiele argumentów przeciw. Jednym z nich jest też to, iż bylibyśmy adekwatnie jedynym krajem w Unii Europejskiej, który taki obowiązek wprowadził. Ale do mnie przemawiają statystyki i to, że pomimo tego, iż dostępny jest program szczepień przeciwko HPV, jest realizowany w szkołach, to przez cały czas poziom zaszczepienia jest niewystarczający. Tutaj wszyscy się zgadzamy, popieramy i wiemy, jak to jest ważne i z czym wiąże się zakażenie HPV, ale przez cały czas poziom zaszczepienia jest bardzo niski, mimo iż oferujemy szczepienie przeciwko HPV za darmo – dodała.

Jak podkreślała przedstawicielka resortu zdrowia, mimo wielu udogodnień od września 2024 roku do września 2025 roku, czyli przez cały rok szkolny, zaszczepiło się przeciw HPV tylko ok. 130 tys. dzieci.

– o ile nie będziemy mieć wsparcia w posłach, w organizacjach pozarządowych, to po prostu nam to się nie uda. Co do podniesienia poziomu zaszczepienia, najlepszym sposobem, takim „na twardo”, jest wprowadzenie szczepień obowiązkowych. Widzimy w tym możliwość, że poziom zaszczepienia ulegnie zwiększeniu. Ale też nie mam złudzeń, iż na początkowym etapie może to być trudne, zwłaszcza iż bazując na doświadczeniach z realizacji szczepień obowiązkowych, wiemy, iż ich poziom realizacji ulega zmniejszeniu. Oczywiście nie dużemu, ale ta akceptacja dla szczepień obowiązkowych jest na niewystarczającym poziomie. Zatem na pewno będziemy potrzebować wsparcia w tym obszarze ze strony wszystkich państwa – podkreśliła dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia.

Poniżej pełny zapis posiedzenia Parlamentarnego Zespołu ds. Przeciwdziałania Wirusowi HPV i Chorobom z nim Powiązanym.