Potrzebne elektroniczne rejestry zdarzeń niepożądanych

Podczas II edycji certyfikacji „Bezpieczny szpital to bezpieczny pacjent” niemal połowa placówek wskazała, iż sprzęt bezpieczny stanowi mniej niż 50 proc. całego posiadanego sprzętu, a tylko 27 proc. szpitali w Polsce korzysta z rejestru zdarzeń niepożądanych formy elektronicznej.

W 2023 roku uchwalona została ustawa o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta. Artykuł 4 ustawy mówi, iż jakość w opiece zdrowotnej jest mierzona z wykorzystaniem wskaźników jakości opieki zdrowotnej mieszczących się w zakresie trzech obszarów: klinicznego, konsumenckiego oraz zarządczego. Aspekt kliniczny uwzględnia m.in. doświadczenia w wykonywaniu określonych procedur medycznych, powtórne hospitalizacje z tej samej przyczyny, czy efekty lecznicze. Aspekt konsumencki uwzględnia wyniki badań opinii pacjentów o organizacji procesu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, a aspekt zarządczy wskaźniki odnoszące się do efektywności wykorzystania zasobów oraz wdrożenia systemów zarządzania. We wrześniu Minister Zdrowia zarządzeniem powołał zespół do opracowania rekomendacji w zakresie wskaźników jakości opieki zdrowotnej.

„Wskaźniki jakości w opiece zdrowotnej to istotny element dla oceny jakości świadczonych usług, umożliwiający monitorowanie efektów leczenia, stopnia zadowolenia pacjentów oraz skuteczności procesów opieki medycznej. Odpowiednie dane zebrane od placówek medycznych, pozwolą nieustannie podnosić poziom opieki i jakości w Polskich szpitalach” – komentuje dr Mirosława Malara, ekspertka Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali, prezes Europejskiego Stowarzyszenia Czyste Leczenie.

Bardzo duży wpływ na bezpieczeństwo pacjentów ma również adekwatne podawanie leków. Błędy w stosowaniu leków w Unii Europejskiej odpowiadają za 163 tys. zgonów rocznie. Niebezpieczne praktyki i szkody związane z lekami stanowią 50 proc. wszystkich możliwych do uniknięcia szkód w opiece medycznej na całym świecie. Chcąc przeciwdziałać błędom w podawaniu i stosowania leków, konieczne jest opracowanie i wdrożenie odpowiednich standardów i rekomendacji. W ramach Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali powstała Grupa Robocza ds. zarządzania przepływem produktów medycznych w szpitalach. Eksperci opracują rekomendacje w zakresie stosowania dobrych praktyk wypracowanych przez Radę ds. Interoperacyjności, a także będą promować dobre praktyki w zakresie zarządzania przepływem produktów medycznych w szpitalach.

Elektroniczny rejestr zdarzeń niepożądanych jest niezbędny dla poprawy bezpieczeństwa w placówkach medycznych
Najnowsze dane z II edycji raportu „Bezpieczny Szpital to Bezpieczny Pacjent” wskazują, iż tylko 27 proc. szpitali w Polsce korzysta z rejestru zdarzeń niepożądanych w formie elektronicznej. W porównaniu do I edycji raportu oznacza to wzrost zaledwie o 3 proc. Światowa Organizacja Zdrowia alarmuje, iż zdarzenia niepożądane stanowią w tej chwili jedną z dziesięciu głównych przyczyn zgonów i niepełnosprawności na świecie. Statystyki jasno wskazują, iż problem jest ogromny, a życie i zdrowie zarówno personelu medycznego, jak i pacjentów jest zagrożone. Przy zdarzeniach niepożądanych nie można pominąć zranień i zakłuć, błędów w podawaniu leków, zakażeń i infekcji oraz upadków pacjentów. Odpowiednie raportowanie, analiza i wyciąganie wniosków jest niezbędne dla poprawnego i bezpiecznego funkcjonowania placówek medycznych.

„Koalicja na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali stale apeluje o wprowadzenie w Polsce elektronicznego rejestru zdarzeń niepożądanych, dla bezpieczeństwa zarówno personelu medycznego i pacjentów jest to najważniejsze rozwiązanie, które pozwoli w szybki sposób raportować wszelkie zdarzenia oraz wyciągać wnioski niezbędne dla bezpiecznego funkcjonowania placówek medycznych w Polsce” – podkreśla mgr Maciej Latos, ekspert Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali, prezes Polskiego Towarzystwa Pielęgniarstwa Infuzyjnego.

Rejestry zdarzeń niepożądanych od dawna funkcjonują w takich państwach jak Dania, Niemcy czy Austria. W przypadku zgłaszania zdarzeń niepożądanych bardzo istotny jest czas, w którym zbierane są dane i następnie ich szybka analiza. Elektroniczna forma rejestru usprawnia zgłaszanie i odpowiednie raportowanie wszelkich zdarzeń i umożliwi ich łatwe przechowywanie oraz dostępność. Aby zapobiegać zdarzeniom niepożądanym konieczne są również odpowiednie standardy i procedury szpitalne, stosowanie bezpiecznego sprzętu oraz regularne szkolenia personelu medycznego.