Artykuł Radosława Karbowskiego:
Legitymacje poselskie dają ich posiadaczom ważne narzędzie – możliwość wysyłania zapytań i drążenia spraw dzięki interpelacji. Te mało widowiskowe – w przeciwieństwie do wystąpień sejmowych, które bywają płomienne i krzykliwe – ale konkretne i solidne uprawnienia mogą być wykorzystywane do skutecznej obrony interesów chorych i poprawy systemu ochrony zdrowia.
Wystosowanie interpelacji i zapytań daje członkom parlamentu prawo do dociekania w każdej sprawie. To w praktyce pytania, które składa się do Prezesa Rady Ministrów lub ministrów, a ci muszą na nie odpowiedzieć w ciągu 21 dni. Interpelacja musi zawierać także krótkie przedstawienie stanu faktycznego sytuacji, do której się odnosi, oraz może stanowić początek debaty poselskiej zmierzającej do jej załatwienia.
Obie te formy kontroli parlamentarnej wymagają przygotowania i są dość pracochłonne.
I jedno, i drugie może zwrócić uwagę opinii publicznej, poprawiając przy tym funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia i zapewniając lepsze leczenie pacjentów – a także, co dla polityków ważne, przekonać wyborców o skuteczności oraz politycznej sprawczości posła i skłonić do oddania na niego głosu w kolejnych wyborach.
Którzy zatem członkowie sejmowej Komisji Zdrowia napisali w 2022 r. najwięcej listów do ministra zdrowia, byli najbardziej dociekliwi i najwięcej razy interweniowali w sprawach zdrowotnych? Czy któryś z nich nie wysłał ani jednej interpelacji i zapytania?
Przeanalizowaliśmy działalność 40 posłów zasiadających przez cały 2022 r. w sejmowej Komisji Zdrowia – to im będziemy się przyglądać.
Wśród członków komisji było 18 przedstawicieli branży medycznej:
– Tomasz Latos, radiolog,
– Czesław Hoc, endokrynolog,
– Rajmund Miller, laryngolog,
– Bolesław Piecha, ginekolog,
– Anna Dąbrowska-Banaszek, alergolog i pulmonolog,
– Elżbieta Gelert, absolwentka pielęgniarstwa, menedżer ochrony zdrowia,
– Riad Haidar, pediatra (zmarł w maju 2023 r.),
– Jerzy Hardie-Douglas, chirurg ogólny i onkologiczny,
– Marek Hok, ginekolog,
– Władysław Kosiniak-Kamysz,
– Radosław Lubczyk, dentysta,
– Wojciech Maksymowicz, neurochirurg,
– Elżbieta Płonka, internista i lekarz rodzinna,
– Paweł Rychlik, farmaceuta,
– Andrzej Sośnierz, lekarz, a także prezes Narodowego Funduszu Zdrowia w latach 2006–2007,
– Katarzyna Sójka, internista i lekarz rodzinna,
– Józefa Szczurek-Żelazko, absolwentka pielęgniarstwa, menedżer ochrony zdrowia, była wiceminister zdrowia,
– Zdzisław Wolski, internista.
Przewodniczącym Komisji Zdrowia od początku jej istnienia jest Tomasz Latos z Prawa i Sprawiedliwości, a jego zastępcami są Czesław Hoc, Anna Kwiecień i Bolesław Piecha z Prawa i Sprawiedliwości, a także Rajmund Miller i Monika Wielichowska z Platformy Obywatelskiej.
Kto z wymienionych najczęściej interweniował w sprawach dotyczących systemu ochrony zdrowia?
Łącznie posłowie z sejmowej Komisji Zdrowia w 2022 r. wystosowali do ministra zdrowia 680 interpelacji i 12 zapytań. Czy to dużo? Średnia liczba interpelacji to 17. Publikujemy zestawienie osobowe – z wynikiem sumarycznym (tab. 1), ale także wymieniamy, czego dotyczyły i interpelacje (tab. 2) i zapytania (tab. 3) [tabele 2 i 3 są na dole tekstu – redakcja].
Pierwsza piątka najbardziej dociekliwych to Krystyna Skowrońska, Marek Rutka, Monika Wielichowska, Marek Hok i Riad Haidar.
Krystyna Skowrońska z Koalicji Obywatelskiej interpelowała aż 115 razy.
W jakich sprawach? Ważnych dla branży – między innymi pytała o zmniejszające się wydatki Narodowego Funduszu Zdrowia na opiekę psychiatryczną, leczenie uzależnień i programy pilotażowe związane ze zdrowiem psychicznym Polaków, zmiany w zakresie wyceny fizjoterapii, rządowy program prokreacji i wartości kontraktów funduszu dla publicznych gabinetów stomatologicznych. Interweniowała też w sprawie pokrycia kosztów leczenia ukraińskich dzieci z chorobą nowotworową, zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w Polsce oraz funkcjonowania Funduszu Medycznego w 2022 r. Pisała też do resortu o urealnienie wyceny świadczeń w zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych w poszczególnych województwach. Wydaje się, iż posłanka wie, co jest ważne dla systemu ochrony zdrowia – jej interpelacje wielokrotnie były cytowane w mediach i przez innych polityków.
Drugie miejsce zajął Marek Rutka z Lewicy – wystosował 69 interpelacji. Poseł pisał między innymi w sprawie krytycznej sytuacji w warszawskim pogotowiu ratunkowym, profilaktyki oraz edukacji społeczeństwa dotyczącej chorób psychicznych, leczenia nowotworu prostaty, dostępności terapii dla pacjentów z chłoniakiem z komórek płaszcza (MCL) i objęcia wszystkich chorych na nocną napadową hemoglobinurię (PNH) terapią lekami eculizumab oraz rawulizumab. Poseł Rutka, podobnie jak Krystyna Skowrońska, zna się na rzeczy – jego pisma były merytoryczne i dotyczyły aktualnych problemów pacjentów oraz systemu ochrony zdrowia.
Monika Wielichowska i Marek Hok z Koalicji Obywatelskiej uplasowali się na trzecim miejscu – wystosowali 62 interpelacje i jedno zapytanie.
Piąte miejsce zajął Riad Haidar z KO – interpelował 59 razy, dwa razy pytał.
Wnioski – w kwestii interpelacji i zapytań jest, niestety, widoczna pewna prawidłowość. Przedstawiciele obozu rządzącego o wiele rzadziej sięgają po ten sposób kontroli i interwencji. Prawdopodobnie dlatego, żeby nie dokładać pracy ministrowi i wiceministrom, którzy znajdują się po tej samej stronie politycznej barykady.
Gratulujemy zwycięzcom, a posłom z dołu tabeli życzymy więcej odwagi w korzystaniu z narzędzi, które dało im prawo. Radosław Karbowski cyfryzuje oświadczenia majątkowe, wydatki i inne dostępne publicznie dane, prezentując je w czytelnej dla wszystkich formie.
Działalność autora tekstu można wesprzeć na stronie Patronite.pl: patronite.pl/radek-karbowski.
Tekst opublikowano w „Menedżerze Zdrowia” 3–4/2023.
