22 września światowi przywódcy spotkają się w Nowym Jorku na drugim w historii spotkaniu wysokiego szczebla Narodów Zjednoczonych, które poświęcone będzie gruźlicy. Współgospodarzem spotkania, wraz z Uzbekistanem, będzie Polska.
Celem nowojorskiego szczytu, odbywającego się w ramach 78. Sesji Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), jest wsparcie ambitnych zobowiązań w walce z gruźlicą, w szczególności szerokiej popularyzacji jej diagnostyki, leczenia i zapobiegania. Jak informują Lekarze bez Granic, w ostatnich latach pojawiły się nowe, skuteczne rozwiązania medyczne w tych obszarach, jednak pozostają poza zasięgiem tysięcy potrzebujących ich pacjentów – w dużej mierze z powodu korporacyjnych monopoli.
Podczas spotkania ma zostać wypracowywana deklaracja polityczna państw członkowskich dotycząca sposobów i środków zwalczania tej choroby na świecie. – Celem będzie ocena dotychczasowych postępów w walce z gruźlicą oraz przyjęcie nowych zobowiązań mających posunąć do przodu badania, innowacje oraz finansowanie, w szczególności zaś zapewnić równy dostęp do prewencji, diagnostyki i leczenia gruźlicy na świecie – tłumaczy Draginja Nadażdin, dyrektorka polskiego biura Lekarzy bez Granic. – Nowa deklaracja ma szansę pokazać determinację państw i społeczności międzynarodowej w zwalczeniu epidemii tej choroby – wyjaśnia.
Według szacunków WHO w 2021 roku na gruźlicę zachorowało około 10,6 mln ludzi, a 1,6 mln zmarło, co czyni ją najbardziej śmiertelną chorobą zakaźną na świecie.
– Ponieważ gruźlica występuje najczęściej w krajach o niskich dochodach, przemysł farmaceutyczny oraz systemy opieki zdrowotnej zamożnych państw w ograniczonym stopniu są zainteresowane inwestowaniem w badania, rozwijaniem nowoczesnych leków i terapii. Dlatego tak ważne są międzynarodowe działania i zobowiązania – podkreśla Draginja Nadażdin.
Jak walczyć z gruźlicą
Lekarze bez Granic, jako największa samodzielna organizacja zajmująca się leczeniem gruźlicy na świecie, wskazują na działania potrzebne dziś do skutecznej walki z gruźlicą:
- Możliwie szybkie wdrażanie najnowszych rekomendacji WHO w leczeniu gruźlicy, w tym krótszych, nowoczesnych terapii lekowych i diagnostyki. Szczególnie dotyczy to dzieci, w której to grupie choroba zbiera najbardziej śmiertelne żniwo. Zgodnie z ekonomią skali upowszechnienie nowych narzędzi doprowadzi do obniżenia kosztów leczenia.
- Bardziej rygorystyczne i odpowiedzialne podejście do stosowania prawa patentowego. Dotyczy to szczególnie wykorzystywania tzw. patentów wtórnych wobec leków gruźliczych, które blokują konkurencję i podnoszą koszty leczenia.
- Zachęcanie producentów tańszych, generycznych leków gruźliczych do ich szybkiej rejestracji i wprowadzania na rynek.
- Koordynacja zakupów leków i wykorzystywanie mechanizmów zakupów grupowych, co zwiększy siłę zakupową państw, pozwoli na podniesienie rentowności i koordynację produkcji.
- Inwestycje w badania i rozwój, szczególnie w obszarze testów dla dzieci oraz nowych leków, zapewnienie transparentności ich finansowania i dostępność (również kosztowej) opracowanych rozwiązań.
- Zapewnienie odrębnych, dodatkowych funduszy na prace nad szczepionką. Jej opracowanie jest kluczowe, nie może jednak być realizowane kosztem badań nad innymi narzędziami czy dostępności do tych już istniejących.
Wspólna sprawa
Rekomendacje WHO i postulaty Lekarzy bez Granic dotyczą również państw europejskich. W tym Polski, gdzie od września 2022 roku trwa program pilotażowy ambulatoryjnego leczenia gruźlicy lekoopornej. Koordynuje go warszawski Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, a wspierają Lekarze bez Granic i WHO. Do tej pory leczenie gruźlicy lekoopornej wiązało się z choćby 24-miesięcznym pobytem w szpitalu i przyjmowaniem – doustnie i dożylnie – obciążającego organizm koktajlu leków. Wprowadzenie nowego, uwzględniającego wytyczne WHO schematu leczenia jako standardu, pozwoli na skuteczniejszą terapię i radykalną poprawę jakości życia pacjentów.
– W ostatnich latach, również za sprawą badań Lekarzy bez Granic, dokonał się duży przełom w rozpoznawaniu i leczeniu gruźlicy – mówi Draginja Nadażdin. – Powstały nowe, skuteczniejsze od dotychczasowych terapie lekowe oraz testy molekularne, pozwalające gwałtownie i skutecznie diagnozować chorobę – podkreśla.
Wdrożenie nowoczesnych terapii ma olbrzymie znaczenie dla pacjentów w konkretnym kraju. Wpływa również na globalną sytuację epidemiologiczną – przez efekt skali i upowszechnienie nowych, skutecznych metod leczenia oraz ograniczanie transmisji choroby.
– Gruźlica jest chorobą zakaźną i jako taka nie zna granic. Dlatego odpowiedź na nią musi mieć charakter międzynarodowy, płynąć od państw, organizacji i biznesu – mówi Draginja Nadażdin. – Jako Lekarze bez Granic tylko w zeszłym roku leczyliśmy na świecie ponad 17 000 nowych przypadków gruźlicy. Czas skończyć z tą chorobą – apeluje.
Więcej informacji o gruźlicy, jej leczeniu i zwalczaniu na świecie można znaleźć tutaj.
Foto: pixabay
