Czas odpowiedzi na inhibitory czynnika martwicy nowotworu (TNF) u pacjentów z łuszczycowym zapaleniem stawów zależy od położenia chorego stawu. Stawy barkowe i łokciowe wykazują wyższą rozdzielczość obrzęków, podczas gdy nadgarstkowe, trójpalczaste i kolanowe znacznie niższą.
Naukowcy przeprowadzili retrospektywne obserwacyjne badanie kohortowe, wykorzystując prospektywnie zebrane dane z dziewięciu europejskich rejestrów europejskiej sieci spondyloartropatii, aby ocenić odpowiedź na pierwszy inhibitor TNF w różnych lokalizacjach stawów u pacjentów z łuszczycowym zapaleniem stawów.
Do badania włączono łącznie 1729 biologicznych pacjentów z łuszczycowym zapaleniem stawów (średni wiek, 49,4 lat; 54 proc. kobiet), którzy mieli co najmniej jeden obrzęk stawu (8397 obrzękniętych stawów) na początku stosowania pierwszego inhibitora TNF – w monoterapii lub w skojarzeniu z metotreksatem.
Informacje na temat obrzęku i tkliwości stawów na początku badania opierały się na liczbie 28 stawów, z danymi dotyczącymi odsetka pacjentów z zajęciem małych stawów (stawy palców lub nadgarstków) i dużych stawów (stawy barkowe, łokciowe lub kolanowe).
Oceny kliniczne przeprowadzono podczas wizyt kontrolnych po 6, 12, 18 i 24 miesiącach od rozpoczęcia stosowania pierwszego inhibitora TNF.
Pierwszorzędowym wynikiem był czas do ustąpienia klinicznego zapalenia błony maziowej, zdefiniowanego jako pierwszy udokumentowany brak klinicznego obrzęku stawów po rozpoczęciu leczenia w początkowo obrzękniętych stawach.
Ustąpienie zapalenia błony maziowej odnotowano w przypadku 67 proc. obrzękniętych stawów, a czas do ustąpienia wynosił 189 dni. Kliniczne zapalenie błony maziowej ustąpiło w ponad 75 proc. stawów ocenianych we wszystkich miejscach w ciągu pierwszych 6 miesięcy.
Z kolei w kończynie górnej wskaźniki ustępowania obrzęku stawów były wyższe dla barku (skorygowany współczynnik ryzyka [aHR], 1,65; 95 proc. CI, 1,16-2,35) i łokcia (aHR, 1,90; 95 proc. CI, 1,38-2,61), ale niższe dla nadgarstka (aHR, 0,72; 95 proc. CI, 0,62-0,83) niż dla stawów palca trzeciego. Z kolei kolano wykazywało mniejszą ustępliwość obrzęku stawu niż łokieć.
Jak wskazali autorzy badania, obserwacja, iż tempo ustąpienia zapalenia błony maziowej było niższe w przypadku kolana, jedynego stawu nośnego wśród 28 stawów, w porównaniu z łokciem, może sugerować, iż stawy bardziej podatne na obciążenia mechaniczne reagują mniej skutecznie na TNFi (inhibitory TNF).
– Nasza analiza sugeruje, iż odpowiedź kliniczna na leczenie TNFi w łuszczycowym zapaleniu stawów w odniesieniu do obwodowego zapalenia stawów zależy od specyficzneego położenia dotkniętego chorobą stawu – dodali.
Badanie zostało przeprowadzone przez dr Adriana Ciurea ze Szpitala Uniwersyteckiego w Zurychu (Szwajcaria) i zostało opublikowane 31 stycznia w „Arthritis Research & Therapy".
