Podsumowanie ostatnich zmian w opiece okołoporodowej

Zbliża się Dzień Matki i w Fundacji to zawsze czas na refleksje. Co adekwatnie zmieniło się w ostatnim czasie dla kobiet w ciąży i Matek w Polsce? Często koncentrujemy się na brakach i zaniedbaniach, ale dziś z okazji tego wyjątkowego dnia chcemy skupić się na tym, co się udało. Choć zdajemy sobie sprawę ile jeszcze przed nami, to dziś spójrzmy co zrobiliśMY – kobiety – strona społeczna i nasi decydenci.

W ostatnich miesiącach w opiece okołoporodowej zaszło wiele zmian, a kolejne zostały już zapowiedziane. To efekt wieloletnich starań organizacji społecznych – w tym w szczególności Fundacji Rodzić po Ludzku – które od lat zabiegały o poprawę standardów opieki. To niektóre konkretne działania i plany warte docenienia.

To już działa

Powrót finansowania in vitro

Od 1 czerwca 2024 roku pary doświadczające problemu niepłodności mogą korzystać z bezpłatnego programu in vitro, który obejmuje wszystkie etapy procedury. To ogromny krok naprzód i realna szansa dla tysięcy kobiet, by zostać mamami. Teraz jest równy dostęp do in vitro! Już tysiąc mam więcej może świętować Dzień Mamy!

Program onkopłodność

Kobiety i mężczyźni z chorobami onkologicznymi, którzy pragną mieć kiedyś dzieci, mogą zabezpieczyć swoją płodność na przyszłość. Można teraz pobrać i przechowywać gamety przed lub w trakcie leczenia onkologicznego.

Znieczulenie przy porodzie

Zwiększono dostępność znieczulenia zewnątrzoponowego dzięki nowym mechanizmom finansowania. Szpitale otrzymują premie za osiągnięcie progu 10% porodów ze znieczuleniem.

Program „Świadoma, bezpieczna ja”

Ministerstwo Zdrowia powołało interdyscyplinarny zespół ds. zdrowia kobiet, który wypracowuje rekomendacje dla Ministra. Minister zdrowia Izabela Leszczyna powołała Zespół do spraw poprawy bezpieczeństwa zdrowotnego kobiet. Pełni on funkcję doradczą. Eksperci, którzy wchodzą w jego skład, konsultują propozycje zmian w tym obszarze. Zespół to przestrzeń dla wszystkich zaangażowanych do rozmowy o potrzebach kobiet, o tym co warto zmienić i co nie działa.

Wprowadzono bezpłatne badania prenatalne dla wszystkich kobiet

Kobiety w ciąży, niezależnie od wieku, mają dziś prawo do bezpłatnych badań prenatalnych. Dotychczas badania prenatalne mogły wykonać kobiety, które skończyły 35 lat. Zniesiono ograniczenia wiekowe dzięki temu zwiększył się dostęp do badań prenatalnych dla wszystkich kobiet.

Dodatkowy urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków

Od marca 2025 roku rodzice dzieci urodzonych przedwcześnie lub wymagających hospitalizacji po porodzie mogą skorzystać z dodatkowego, płatnego urlopu macierzyńskiego. Jego długość zależy od tygodnia ciąży i stanu dziecka. To ogromne wsparcie w trudnym czasie.

Antykoncepcja awaryjna – większy dostęp

Od 2024 roku kobiety mogą szybciej uzyskać receptę na antykoncepcję awaryjną. Farmaceuci w wybranych aptekach mają prawo ją wystawić po krótkim wywiadzie. To pilotażowy program, który zwiększa dostępność i chroni zdrowie reprodukcyjne kobiet. Choć lek przez cały czas wymaga recepty, to istotny krok w kierunku realnego wsparcia kobiet w sytuacjach nagłych.

Dla wszystkich kobiet wprowadzono lepszą diagnostykę raka szyjki macicy

W ramach koszyka świadczeń gwarantowanych finansowane będą testy HPV HR oraz cytologia na podłożu płynnym.

Kompleksowe leczenie endometriozy u kobiet

Wreszcie leczenie endometriozy zostało włożone do koszyka świadczeń gwarantowanych NFZ. Program rusza od 1 lipca. To wielka ulga dla kobiet chorujących na endometriozę i pragnących mieć dziecko.

To jest planowane

Nowelizacja standardu opieki okołoporodowej

W grudniu 2024 roku ogłoszono projekt nowego standardu opieki okołoporodowej. Wiele jego zapisów to odpowiedź na postulaty naszej Fundacji. Czekamy na ostateczny dokument, ale już dziś widać pozytywne kierunki zmian:

• Rozszerzono zakres badań zalecanych w ciąży (HBV, CMV, toksoplazmoza).
• W ramach opieki będzie można wykonać USG piersi u kobiet. Jest to szczególnie zalecane po 35. roku życia, w przypadku występowania klinicznych zmian w piersi lub podwyższonego ryzyka wynikającego z obciążenia rodzinnego bądź genetycznego.
• Zniesiono dolną granicę wieku ciąży, od której można rozpocząć edukację przedporodową. Edukacja będzie możliwa od początku ciąży, bo to wtedy właśnie pojawia się wiele pytań o to jak się odżywiać i dbać o siebie.
• Kobieta nie musi już głodować podczas porodu. Zniesiono przykry zapis, iż lekarz lub położna musieli wyrazić zgodę na spożywanie posiłku.
• Kobiety z doświadczeniem przemocy zyskają silniejsze wsparcie. Personel medyczny ma obowiązek reagowania i wdrażania procedury „Niebieskiej Karty”.

Uściślono zapis o kontakcie „skóra do skóry” – ważenie i mierzenie noworodka ma odbywać się po zakończeniu pierwszego kontaktu, a nie w jego trakcie. Och, jak ten redakcyjny zapis nas cieszy!

• Wprowadzono bezwzględny zakaz umieszczania kobiet w sytuacjach szczególnych po poronieniu, urodzeniu martwego lub chorego dziecka w salach szpitalnych razem z kobietami w okresie ciąży bądź kobietami w połogu, których ciąża zakończyła się urodzeniem zdrowego dziecka.
• Zaproponowano nowy rozdział dla kobiet ze szczególnymi potrzebami. Nowy standard ma uwzględniać potrzeby kobiet z niepełnosprawnościami.

Urlop macierzyński po poronieniu – zmiany w przygotowaniu. Działania w tej sprawie prowadziłyśmy prawie dwie dekady! Dziś, aby kobieta mogła skorzystać z urlopu macierzyńskiego po poronieniu, wymagane jest ustalenie płci dziecka co często jest niemożliwe przy wczesnych stratach. Ministerstwo Rodziny pracuje nad zmianą tych przepisów. Kobieta miałaby jedynie przedkładać zaświadczenie lekarskie. To wielka, oczekiwana zmiana, która przyniesie ulgę wielu rodzinom w żałobie.

Macierzyństwo zasługuje na troskę!

Macierzyństwo to nie tylko poród to proces pełen emocji, wyzwań, niepewności i ogromnej siły. Z okazji zbliżającego się Dnia Matki życzymy Wam, abyście mogły rodzić bezpiecznie, w szacunku, trosce i bez lęku. Niech poród będzie momentem, do którego będziecie wracać z wdzięcznością i stanie się on źródłem Waszej mocy. Bo każda z Was zasługuje na to, by być traktowana z godnością i czułością.

A za kolejny rok życzymy sobie co najmniej tak samo długiej listy dobrych zmian dla kobiet!

Choć wiele spraw wciąż wymaga poprawy, to w ostatnim roku nastąpiły duże zmiany, które realnie poprawiają jakość opieki nad kobietą w ciąży, podczas porodu i po nim. 26 maja razem z innymi kobietami będziemy świętować Dzień Matki, a potem wracamy do naszej codziennej pracy i przez cały czas będziemy walczyć o prawa i zdrowie wszystkich kobiet.

WSPIERAJ NASZE DZIAŁANIA!