Wszyscy doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, czym jest PMS. Zespół napięcia przedmiesiączkowego wiąże się z silnym obniżeniem nastroju, drażliwością oraz nadmierną płaczliwością. PMDD jest to natomiast zespół dysforyczny, który mylnie utożsamiamy z PMS. Przedmiesiączkowe zaburzenie dysforyczne (PMDD) wpływa na znaczne obniżenie komfortu życia kobiety, oraz przyczynia się do tego, iż ciężko jej normalnie funkcjonować. Jakie są objawy PMDD? W jaki sposób zespół dysforyczny można leczyć? Przyjrzyjmy się nieco bliżej temu niezwykle uciążliwemu schorzeniu.
Czym jest PMDD
Nazwa PMDD pochodzi z angielskiego Premenstrual Dysphoric Disorder i oznacza przedmiesiączkowe zaburzenie dysforyczne. Podchodząc bardzo ogólnie do tematu, można powiedzieć, iż PMDD jest niezwykle ciężką formą napięcia przedmiesiączkowego. Dokuczliwe objawy tego zaburzenia dotykają od 2% do 6% kobiet miesiączkujących. Użyte w nazwie zaburzenia słowo dysforia, jest bardzo celne. Kobieta w tym stanie jest niezwykle drażliwa i boryka się z objawami silnego obniżenia nastroju. Nadmierna płaczliwość gwałtownie może zamienić się w zachowanie pełne złości i agresji. Nastrój dysforyczny może wynikać z różnego rodzaju chorób psychicznych, w tym wypadku przyczyną jest PMDD.
Objawy PMDD są niezwykle uporczywe i o wiele silniejsze, niż w przypadku PMS. Kobiety, które przechodzą przez PMDD często postrzega się, jako osoby cierpiące z powodu silnej depresji. Właśnie dlatego w większości przypadków normalne funkcjonowanie prze PMDD staje się niemal niemożliwe.
Zespół dysforyczny – przyczyny
Co przyczynia się do wystąpienia zespołu dysforycznego? Niestety nie mamy jeszcze dokładnych danych dotyczących przyczyn występowania zespołu dysforycznego. Wiedza, jaką dysponujemy, kieruje nas przede wszystkim na zmianę poziomu hormonów w fazie drugiej cyklu miesięcznego kobiety. U kobiet, których metabolity progesteronu przekształcają się w nienaturalny sposób, powstają pewnego rodzaju półprodukty, które mają bezpośredni wpływ na psychikę kobiety. Wywierają one pośrednio wpływ na zmianę procesu produkcji serotoniny. Właśnie dlatego u kobiet zmagających się z PMDD w pierwszej kolejności lekarz, rozpoznając objawy, diagnozuje zaburzenia depresyjne.
Niektóre badania przeprowadzone na kobietach, u których zdiagnozowano PMDD potwierdzają, iż przyczyną wystąpienia zespoły dysforycznego mogą być uwarunkowania genetyczne. Poza genetyką badacze mówią jeszcze o wpływie:
- trudnych doświadczeń z okresu dzieciństwa
- silnego stresu oraz dużego napięcia emocjonalnego
- zaburzeń lękowych
- zaburzeń osobowości
- uzależnienia od środków psychoaktywnych
PMDD o wiele częściej diagnozuje się u kobiet, które żyją w cywilizacjach rozwijających się, zamieszkałych na co dzień w dużych miastach i palących papierosy. Predyspozycją do zachorowania są również skłonności do zaburzeń psychicznych oraz z nieuregulowaną sytuacją uczuciową (rozwód, separacja).
PMDD objawy
Poniżej przedstawiamy listę najczęściej występujących objawów PMDD. Warto zaznaczyć, iż można mówić o wystąpieniu zespołu dysforycznego, gdy co najmniej kilka z wymienionych objawów utrzymuje się od minimum kilku cyklów miesięcznych. Niektóre objawy PMDD, zwiastują również pojawienie się PMS, jednak jak już wcześniej wspomniano, objawy te w wypadku zespoły dysforycznego są o wiele bardziej nasilone i dokuczliwe.
PMDD objawy:
- obniżenie nastroju i uczucie przygnębienia
- lęki
- napady paniki
- uczucie ciągłego napięcia oraz niepokoju
- drażliwość, złość oraz gniew
- zaburzenia koncentracji
- czarnowidztwo
- pojawienie się problemów ze snem
- nadmierne objadanie się
- światłowstręt
- obniżenie poczucia własnej wartości
- spadek samooceny
- izolowanie się od innych, unikanie kontaktów społecznych
- spadek popędu seksualnego, całkowite unikanie zbliżeń intymnych
- tkliwość piersi
- nadmierne przemęczenie
- odczuwanie poczucia winy, przytłoczenia
- płaczliwość
- huśtawki nastrojów
- mdłości, wymioty
- bóle głowy, migreny, zawroty głowy
- wzdęcia
- uczucie pełności
- biegunka
PMS i PMDD – czym się od siebie różnią?
Czy PMS i PMDD różnią się od siebie jedynie siłą odczuwania objawów? Jakie są ich cechy wspólne? PMS podobnie jak PMDD dotyka kobiety miesiączkujące, czyli pozostające w fazie rozrodczej. Znacznie częściej diagnozuje się te przypadłości u kobiet, które niedawno rozpoczęły miesiączkowanie oraz tuż po urodzeniu dziecka. PMDD diagnozuje się o wiele rzadziej, niż napięcie przedmiesiączkowe. Jego objawy są o wiele bardziej nasilone i realizowane są dłużej, niż te pojawiające się w trakcie PMS. Zespół napięcia przedmiesiączkowego jest naturalną częścią fizjologi. Z kolei zespół dysforyczny, jest chorobą, która diagnozowana jest przez lekarza psychiatrę. PMDD ma ścisły związek z produkowaną przez organizm kobiety serotoniną. Podczas gdy PMS można leczyć zwykłymi środkami antykoncepcyjnymi lub zmianą diety i wprowadzeniem zdrowego stylu życia, to PMDD leczy się lekami SSRI, czyli antydepresyjnymi oraz stosowaniem regularnej psychoterapii.
PMDD leczenie
PMDD leczenie
W złagodzeniu objawów PMS często poleca się ograniczyć picie kawy, alkoholu oraz ograniczyć spożywania słodyczy, oraz używania soli. Kobiety walczące z objawami napięcia przedmiesiączkowego zażywają suplementy diety oraz uzupełniają braki magnezu. Objawy przedmiesiączkowe są mniej nasilone u kobiet, które są aktywne fizycznie i unikają stresu. Niestety takie domowe sposoby walki z PMS nie sprawdzą się w leczeniu lub chociaż łagodzeniu objawów PMDD.
Na czym zatem polega PMDD leczenie? Zespół dysforyczny leczy się farmakologicznie oraz stosując regularną psychoterapię poznawczo-behawioralną. Leczenia PMDD podejmuje się lekarz psychiatra, który terapię farmakologiczną opiera na lekach SSRI, czyli selektywnych inhibitorach zwrotnego wychwytu serotoniny. W niektórych wypadkach przepisywane są pacjentkom SNRI, które dodatkowo wywierają wpływ na noradrenalinę. Wśród tego rodzaju leków znajduje się na przykład wenlafaksyna. Kobiety borykające się z uciążliwymi skutkami PMDD powinny dbać o to, by w ich organizmie nie brakowało żadnych witamin i minerałów.
Objawy PMDD należą do wyjątkowo uciążliwych, właśnie dlatego terapia lekami SSRI często wspierana jest również doustnymi lekami antykoncepcyjnymi, plastrami z estradiolem oraz w najcięższych przypadkach zaleca się analogi GnRH. Lekarz psychiatra może zalecić doraźne stosowanie leku z substancją należącą do grupy benzodiazepin – alprazolam. Lek ten stosowany jest w celu zredukowania lęku, napięcia oraz drażliwości. Lek ten można stosować jedynie doraźnie, gdyż organizm gwałtownie uzależnia się od stosowania się wszelkich leków z grupy benzodiazepin. Niektóre kobiety ze względu na bardzo silne objawy PMDD i niską skuteczność farmakoterapii decydują się na leczenie operacyjne. Panie poddają się wówczas zabiegowi polegającemu na usunięciu macicy oraz jajników. Dzięki dokonaniu tego zabiegu kobieta już trwale przestaje miesiączkować, a co się z tym wiąże zahamowana zostaje owulacja i uciążliwe objawy chorobowe. Leczenie operacyjne jest ostatecznością, a zabiegowi poddają się jedyni kobiety, które wypróbowały już wszelkie inne możliwości leczenia.
Przedmiesiączkowe zaburzenie dysforyczne – pomoc psychologa
Jak wspomniano w poprzednim akapicie przedmiesiączkowe zaburzenie dysforyczne (PMDD) leczone jest również przez psychologów oraz psychoterapeutów, stosujących w swojej pracy terapię poznawczo-behawioralną. Liczne badania dowiodły, iż objawy PMDD mogą stać się przyczyną pojawienia się zaburzeń psychicznych, lub do nasilenia objawów już istniejących chorób o tym podłożu. Zespół dysforyczny może prowadzić do pojawienia się depresji oraz depresji poporodowej. Według statystyk część kobiet, które w przeszłości cierpiały z powodu zaburzeń lękowych, lub mają za sobą epizod depresyjny cierpią z powodu PMDD. Właśnie dlatego terapię farmakologiczną powinno się wspierać psychoterapią. Sesje z psychoterapeutą pozwalają się skupić na konkretnym przypadku, dzięki temu psychoterapia jest indywidualnie dopasowaną formą pomocy. Pomoc psychologiczna pomaga zrozumieć kobiecie, z czym tak naprawdę się boryka. Istota zrozumienia problemu jest niezwykle ważna. Dodatkowo pacjentka nie musi cierpieć w samotności, ma pewność, iż w swojej chorobie nie jest sama i może liczyć na specjalistyczne wsparcie.
Dzięki stosowaniu regularnej psychoterapii, kobieta borykająca się z przykrymi objawami PMDD potrafi odnaleźć się w sytuacji, w której się znalazła. Dzięki temu, jej funkcjonowanie w społeczeństwie staje się o wiele łatwiejsze. Psychoterapia pomaga radzić sobie z nadmiarem stresu oraz panowanie nad burzą emocji. PMDD nie jest stanem, który przejdzie z czasem. Jest to choroba, którą należy leczyć przy jednoczesnym wykorzystaniu kilku metod. Osoby, które rezygnują z leczenia zespołu dysforycznego, stają się narażone na pojawienie się chorób o podłożu psychicznym oraz na stopniowe zniszczenie relacji z bliskimi osobami. Komfort życia osoby z PMDD jest stale obniżany, właśnie dlatego należy podjąć walkę z chorobą.
