Pasożytami nazywa się organizmy, które czerpią substancje odżywcze od swojego żywiciela, nie powodując przy tym jego zgonu. Wyróżnia się wiele typów pasożytów, gdyż są to zarówno pierwotniaki, jak i płazińce, nicienie czy stawonogi. U człowieka mogą lokalizować się praktycznie w każdym miejscu organizmu – na skórze, w przewodzie pokarmowym, w układzie oddechowym, a choćby w mózgu. Dzieci są szczególnie narażone na niektóre typy pasożytów. o ile chcesz się dowiedzieć, skąd biorą się pasożyty u dzieci, jak można je wykryć i wyleczyć, to koniecznie przeczytaj ten artykuł.
Choroby pasożytnicze u dzieci – skąd się biorą?
Choroby pasożytnicze przenoszą się różnymi drogami, zależy to głównie od miejsca bytowania pasożyta w obrębie organizmu. Wśród dzieci najczęstsze są zarażenia pasożytami lokalizującymi się w przewodzie pokarmowym oraz na skórze. Tymi, które bytują w układzie pokarmowym (mowa tutaj głównie o owsikach czy lambliozie), mogą się one zarażać głównie w następujący sytuacjach:
- kontakty z ziemią zanieczyszczoną jajami pasożytów,
- zjedzenie niedomytych warzyw i owoców z pasożytami,
- wypicie zanieczyszczonej wody,
- kontakt z przedmiotami osobistego użytku, takimi jak pościel, ręczniki czy bielizna osób zarażonych,
- poprzez wdychanie kurzu z jajami pasożyta (rzadko),
- zjedzenie surowego lub niedogotowanego mięsa z larwami (tasiemce).
Pasożytami bytującymi na skórze (a więc głównie wszami, kleszczami i świerzbem) dzieci mogą się zarazić poprzez:
- przebywanie na terenach leśnych i łąkach (kleszcze),
- bliski kontakt z zarażonym wszami lub świerzbem,
- kontakt z przedmiotami osobistego użytku zarażonego.
Dzieci są grupą szczególnie narażone na różne zarażenia, ponieważ często przykładają mniejszą uwagę do dbania o higienę. Spędzają także dużo czasu w dużych grupach (w przedszkolach i szkołach), co także ułatwia roznoszenie się pasożytów. Przy czym, co warto podkreślić, Polska jest krajem o niskim stopniu rozprzestrzenienia się chorób pasożytniczych. Najczęściej występują u nas zarażenia owsikami i wszami. Są na nie wrażliwi wszyscy, nie tylko osoby o niskim statusie materialnym.
Jak wykryć pasożyty u dziecka?
Choroby pasożytnicze diagnozuje się w różny sposób, w zależności od tego, gdzie bytuje dany pasożyt. W wykrywaniu zarażeń w obrębie przewodu pokarmowego zastosowanie znajdują:
- badanie kału na obecność jaj lub cyst – jest to podstawowe badanie, pozwalające na wykrycie m.in. glisty ludzkiej czy lambliozy. Wskazane jest kilkukrotne powtórzenie testu (najlepiej trzykrotnie), gdyż daje to największą czułość w wykrywaniu choroby,
- wymaz z odbytu – jest to metoda diagnozowania zarażenia owsikami. Wymaz pobierać najlepiej rano po przebudzeniu, przed skorzystaniem z toalety. W tym celu wykorzystuje się celofanowy przylepiec lub szklaną bagietkę owiniętą celofanem. Przyklejają się na niego jaja owsika, które można wykryć pod mikroskopem. Tutaj również warto powtórzyć badanie trzykrotnie, co pozwala wykryć choćby do 90% przypadków owsicy,
- badanie krwi – szuka się tutaj zwiększonej ilości białych krwinek (leukocytozy) oraz eozynofilii (komórek kwasochłonnych). Jest to mało wiarygodne badanie i może służyć jedynie jako wskazówka, gdyż nie pozwala wykryć zarażenia.
W zarażeniach pasożytami skórnymi wykrycie ich jest o wiele łatwiejsze. We wszawicy można zaobserwować we włosach pasożyty. Wskazane jest użycie grzebienia z gęsto ustawionymi zębami, co pozwala na wykrycie pasożyta w czasie czesania włosów. W świerzbie widoczne są z kolei małe jamki w obrębie skóry, zwłaszcza między palcami rąk. Również wykrycie kleszcza nie powinno sprawiać kłopotów – widoczne jest bowiem ciało pasożyta w skórze.
Leczenie pasożytów. Jak pozbyć się intruzów naturalnie, a jak farmakologicznie?
Leczeniem chorób pasożytniczych zwykle zajmuje się lekarz rodzinny. Sposób terapii zależy od typu pasożyta. W przypadku tych lokalizujących się w przewodzie pokarmowym zaleca się następujące postępowanie:
- leczenie owsicy – stosuje się terapię opartą na pyrantelu, rzadziej na albendazolu lub mebendazolu. Leczeniu powinno poddać się całą rodzinę, gdyż owsiki łatwo przenoszą się między ludźmi. Należy także dokładnie wyprać ręczniki, bieliznę, pościel oraz ubrania,
- leczenie lambliozy – tutaj zastosowanie znalazł metronidazol lub tynidazol,
- leczenie glisty ludzkiej – w przypadku potwierdzenia zarażenia podaje się pyrantel, albendazol lub mebendazol.
W leczeniu pasożytów skóry stosuje się kremy i szampony z permetryną, benzoesanem benzylu lub maść siarkową. Zwykle zaleca się powtórzenie terapii w ciągu kilku dni. We wszawicy ważne jest także regularne wyczesywanie włosów, w celu usunięcia martwych osobników.
Popularne są także naturalne sposoby pozbywania się pasożytów, zwłaszcza w obrębie przewodu pokarmowego. Należy jednak podkreślić, iż nie gwarantują one skutecznego pozbycia się problemu. Mogą być stosowane jedynie pomocniczo, gdyż najważniejsze jest przyjmowanie leków, przepisanych przez lekarza. Wśród naturalnych produktów pomocnych w walce z pasożytami znajdują się:
- nasiona dyni,
- kiszone ogórki i kapusta,
- olejek oregano,
- olej kokosowy.
Bibliografia
- Choroby zakaźne i pasożytnicze, pod red. Cianciara J. Lublin 2012.
- Pediatria, pod red. Kawalec W. Warszawa 2020.
- Interna Szczeklika, pod red. Gajewski P. Kraków 2020.
- Ferreira FS, Pereira FDLM, Martins MDRO. Intestinal parasitic infections in children under five in the Central Hospital of Nampula, Northern Mozambique. J Infect Dev Ctries. 2020 May 31;14(5):532-539.