Ile osób umiera z powodu palenia?
Na świecie konsekwencje zdrowotne wynikające z uzależnienia od nikotyny są dramatyczne. Według szacunków WHO, każdego roku z powodu chorób związanych z paleniem umiera ponad 8 milionów osób – w tym około 7 milionów to aktywni palacze, a około 1,3 miliona to osoby wdychające biernie dym tytoniowy.
W Polsce skala problemu również jest poważna. Szacuje się, iż w 2025 r. liczba zgonów spowodowanych paleniem sięgnie 80 tysięcy – to tak, jakby znikło średniej wielkości miasto.
Trzeba jednak pamiętać, iż nie wszystkie zgony spowodowane przez palenie są jednoznacznie przypisywane temu nałogowi. Choroby takie jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) wciąż bywają diagnozowane zbyt późno. Ministerstwo Zdrowia oceniało, iż w Polsce może być choćby 2 miliony chorych na POChP, czyli 10% populacji.
Lista chorób wywoływanych przez palenie papierosów jest długa i niepokojąca. Ministerstwo Zdrowia wymienia m.in.:
Choroby układu oddechowego: rozedma płuc, przewlekłe zapalenie oskrzeli, rak płuc, rak języka, wargi, jamy ustnej, krtani i tchawicy, POChP, astma oskrzelowa, gruźlica.
Choroby układu krążenia: choroba niedokrwienna serca, zawał serca, miażdżyca kończyn dolnych, nadciśnienie, tętniak aorty.
Inne: nowotwory nerek, pęcherza moczowego, przełyku, wrzody żołądka i dwunastnicy, przepukliny jelitowe, choroby oczu (zaćma, zwyrodnienie plamki żółtej), impotencja, zaburzenia płodności.
Wbrew powszechnej opinii, skutki zdrowotne palenia nie ograniczają się wyłącznie do raka płuca. Choć trzeba zaznaczyć, iż to właśnie ten nowotwór pozostaje jednym z najczęściej diagnozowanych w Polsce i należy do najgroźniejszych. Rocznie pochłania ponad 20 tysięcy ofiar.
Dlaczego papierosy są tak śmiertelnie groźne?
O tym, iż nałóg palenia jest śmiertelny, nie trzeba już nikogo przekonywać. Jednak to nie sam papieros zabija – winny jest dym, który trafia do płuc palacza, a później otacza wszystkich w jego otoczeniu.
Według badań dym papierosowy zawiera około 4 tysiące substancji chemicznych, z czego aż 60 ma potwierdzone działanie rakotwórcze*.
Nie należy mylić dymu papierosowego z aerozolem, który wytwarzają tzw. produkty bezdymne, jak e-papierosy czy podgrzewacze tytoniu. To właśnie ich użytkowanie określa się jako "mniej szkodliwe" – zarówno dla palących, jak i osób w ich otoczeniu. Wśród nikotynowych alternatyw znajdują się też produkty, które nie generują żadnego aerozolu ani zapachu – np. woreczki nikotynowe.
*Roemer E., Stabbert R., Rustemeier K., Veltel D.J., Meisgen T.J., Reininghaus W. i inni: Chemical composition, cytotoxicity and mutagenicity of smoke from US commercial and reference cigarettes smoked under two sets of machine smoking conditions. Toxicology 2004, 195, 31-52.
