P-LCR (Platelet Large Cell Ratio) – wskaźnik dużych płytek krwi – jest parametrem w morfologii krwi oceniającym odsetek dużych lub olbrzymich trombocytów w badanej próbce. Jest istotny w diagnostyce zaburzeń układu krwiotwórczego.
Czym jest P-LCR?
P-LCR to parametr określający procentowy udział dużych płytek krwi w całkowitej liczbie trombocytów. Duże płytki krwi charakteryzują się objętością przekraczającą 12 femtolitrów (fL). Wzrost odsetka dużych płytek może wskazywać na aktywację układu krwiotwórczego lub obecność patologii.
Kiedy wykonać badanie P-LCR?
Oznaczenie P-LCR jest standardowym elementem morfologii krwi. Wykonuje się go do oceny:
- nieprawidłowej liczby płytek krwi – zarówno trombocytopenii (niedoboru), jak i trombocytozy (nadmiaru),
- zaburzeń krzepnięcia – skłonności do krwawień lub zakrzepów,
- monitorowania chorób hematologicznych – takich jak małopłytkowość czy nadpłytkowość,
- oceny funkcji szpiku kostnego – w kontekście produkcji płytek krwi.
Wartości referencyjne P-LCR
P-LCR mogą różnić się w zależności od laboratorium, ale zwykle mieszczą się w zakresie od 13 do 43 proc. Średnia wartość wynosi poniżej 30 proc. Interpretacja wyników powinna uwzględniać te różnice oraz inne parametry morfologii krwi.
Podwyższone P-LCR
Zwiększony odsetek dużych płytek krwi może wskazywać na:
- aktywację układu krwiotwórczego – w odpowiedzi na utratę krwi lub destrukcję płytek,
- choroby mieloproliferacyjne – takie jak nadpłytkowość samoistna,
- stany zapalne – które mogą wpływać na produkcję i uwalnianie płytek krwi,
- niedobory witaminy B12 lub kwasu foliowego – wpływające na produkcję płytek o różnej wielkości.
Niskie P-LCR
Obniżony odsetek dużych płytek krwi jest rzadki i może sugerować:
- jednorodność płytek krwi – co niekoniecznie wskazuje na patologię, ale w kontekście innych nieprawidłowości może wymagać dalszej diagnostyki,
- zaburzenia produkcji płytek – np. w wyniku supresji szpiku kostnego.
Standardy bezpieczeństwa
Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej i Kolegium Medycyny Laboratoryjnej dotyczącymi badania morfologii krwi w przypadku postępowań mających na celu pobranie krwi na badanie morfologii krwi uwzględnić należy zachowanie procedur przednalitycznych, w szczególności:
- przygotowanie pacjenta: pacjent powinien być poinformowany o konieczności unikania intensywnego wysiłku fizycznego przed pobraniem krwi oraz o ewentualnych wymaganiach dotyczących poszczenia,
- pobranie próbki: krew należy pobierać z żyły łokciowej, stosując odpowiednie techniki aseptyczne, aby uniknąć hemolizy i kontaminacji próbki,
- rodzaj probówki: do badania morfologii krwi zaleca się użycie probówek z antykoagulantem EDTA,
- czas i warunki transportu: próbki powinny być dostarczone do laboratorium w ciągu 2 godzin od pobrania, w temperaturze pokojowej, aby zapewnić stabilność komórek krwi.
Morfologia – pozostałe wyniki