Niepłodność to choroba cywilizacyjna społeczeństw wysoko rozwiniętych. Dlatego tak ważne jest poszukiwanie elementów pozwalających na ciągłe udoskonalanie systemu opieki nad tą grupą pacjentów. Cennych wskazówek dostarcza najnowsza publikacja z prestiżowego „Human Reproductive Update”.
W mniej więcej 85 proc. przypadków niepłodności udaje się ustalić jej przyczynę – najczęstsze są zaburzenia owulacji, niepłodność męska i choroba jajowodów. Pozostałe 15 proc. niepłodnych par nie poznaje przyczyny niepowodzeń zajścia w ciążę.
W literaturze znane są dowody świadczące o tym, iż styl życia i czynniki środowiskowe, takie jak palenie tytoniu i otyłość, mogą niekorzystnie wpływać na płodność. Chociaż uznano rolę zmiany stylu życia – diety i aktywności fizycznej w leczeniu niepłodności – optymalne postępowanie w tym zakresie pozostaje nieznane.
Zespół badaczy z kilku ośrodków w Australii przeprowadził metaanalizę materiału źródłowego pochodzącego z Ovid MEDLINE, PsycINFO, EMBASE, EBM Reviews oraz CINAHL w celu oceny barier i czynników uniemożliwiających prowadzenie zdrowego stylu życia u osób z niepłodnością z perspektywy samych par oraz pracowników służby zdrowia – taka wiedza pozwoliłaby na opracowanie optymalnych strategii zmiany zachowań, które ostatecznie okazałyby się skuteczne.
Po destylacji aż 12 326 badań włączono 27 z nich, w tym 22 badania kobiet z niepłodnością (obejmujące 2524 osoby), 11 badań dotyczących mężczyzn (z sumaryczną populacją 1407 osób) oraz 6 badań odnoszących się do pracowników służby zdrowia (372 osoby).
Wykazano, iż elementy postępowania, które można włączyć do zarządzania leczeniem niepłodności poprzez zmianę stylu życia, obejmują ułatwianie rozwoju umiejętności samodzielnego radzenia sobie w celu ciągłej zmiany nawyków, w tym ćwiczenie samokontroli, optymalizacja planowania podejmowanych działań i wyznaczanie celów oraz włączanie strategii zdrowia psychicznego, np. dostarczanie informacji o korzyściach wynikających ze zdrowego stylu życia dla zdrowia psychicznego i zachęcanie pacjentów do przekształcenia zdrowych zachowań w strategie samoopieki.
Biorąc pod uwagę niedostatek dostępnych badań jakościowych, potrzebne są dalsze, które pozwolą lepiej zrozumieć złożone i wzajemnie oddziałujące czynniki, które kształtują styl życia u par z niepłodnością. Należy pamiętać, iż ten element postępowania jest niezwykle ważny także ze względu na znacznie upośledzoną jakość życia par dotkniętych tym problemem.
