Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek interweniował u minister zdrowia – poszło o kontrowersje związane z opłatami za udostępnianie dokumentacji medycznej rodzicom zmarłych małoletnich pacjentów. Urzędnicy z Departamentu e-Zdrowia w Ministerstwie Zdrowia odmówili przedstawienia merytorycznego stanowiska i uznali korespondencję za bezcelową.
Po skardze obywatela Biuro Rzecznika Praw Obywatelskiech w 2024 r. wystąpiło do Departamentu e-Zdrowia w Ministerstwie Zdrowia w sprawie opłat za udostępnianie dokumentacji medycznej rodzicom dziecka po jego śmierci. Autor skargi postulował zwolnienie rodziców z kosztów.
Pierwotne stanowisko departamentu ograniczyło się do przywołania obowiązujących przepisów i wyjaśnienia ich motywów – bez odniesienia się do szczególnej z oczywistych względów sytuacji rodziców, którzy stracili dziecko. Wobec tego pismo ponowiono 3 kwietnia 2025 r. Podkreślono, iż relacja rodzic–dziecko ma szczególny charakter i traktowanie jej na równi ze zwykłym przedstawicielstwem wydaje się dyskusyjne, zwłaszcza iż rodzicielstwo stanowi wartość chronioną konstytucyjnie – art. 18 konstytucji.
W odpowiedzi z 17 kwietnia 2025 r. urzędnicy z departamentu faktycznie odmówili przedstawienia stanowiska. Wskazali, iż bezcelowe jest przekazanie do rozpatrzenia przez ministra zdrowia skargi, albowiem ewentualna odpowiedź będzie zawierać powtórzenie prezentowanej już przez ministra zdrowia argumentacji, która jest znana skarżącemu.
W związku z tym departament zwrócił RPO przekazaną korespondencję.
– Tego rodzaju działania nie można odczytywać inaczej niż jako uchybienie obowiązkowi wynikającemu z art. 17 ust. 1 pkt 2 i 4 ustawy o RPO. Stanowi on, iż organ, organizacja lub instytucja, do których zwróci się rzecznik, obowiązane są z nim współdziałać i udzielać mu pomocy, a w szczególności udzielać RPO żądanych przez niego informacji i wyjaśnień; ustosunkowywać się do ogólnych ocen, uwag i opinii rzecznika – podkreśla Marcin Wiącek.
Obowiązki te pozostają w bezpośrednim związku z uprawnieniami rzecznika wynikającymi między innymi z art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy o RPO, zgodnie z którym, prowadząc postępowanie wyjaśniające, rzecznik ma prawo żądać złożenia wyjaśnień, przedstawienia akt każdej sprawy prowadzonej przez naczelne i centralne organy administracji państwowej, organy administracji rządowej, organy organizacji spółdzielczych, społecznych, zawodowych i społeczno-zawodowych oraz organy jednostek organizacyjnych posiadających osobowość prawną, a także organy jednostek samorządu terytorialnego i samorządowych jednostek organizacyjnych.
Marcin Wiącek zwrócił się do minister zdrowia o interwencję i spowodowanie przedstawienia przez departament merytorycznego stanowiska w sprawie.
Poprosił też o wyjaśnienie przyczyn opisanego sposobu rozpatrzenia i zwrotu wystąpienia skierowanego w imieniu RPO.
Pismo w całości poniżej.
