Od maja 2023 roku w Szpitalu Św. Wincentego LUX MED Onkologia w Warszawie prowadzone są operacje robotyczne raka trzonu macicy. Leczenie prowadzone jest w ramach NFZ i Szybkiej Terapii Onkologicznej. W LUX MED Onkologia na ścieżce leczenia towarzyszy pacjentce Koordynatorka Opieki Ginekologicznej. Pacjentki z rozpoznanym rakiem endometrium (nowotworem złośliwym potwierdzonym wynikiem badania histopatologicznego) mogą kontaktować się z nią bezpośrednio pod numerem: 722 218 928.
Na temat operacji robotycznych w leczeniu raka trzonu macicy rozmawiamy z dr n. med. Maciejem Olszewskim – jednym z pionierów w zakresie zabiegów chirurgii robotycznej w ginekologii w Polsce.
Operacje robotyczne raka trzonu macicy
Panie Doktorze, jeszcze do niedawna zabiegi robotyczne kojarzyły się tylko z rakiem prostaty. Od niedawna w Szpitalu Św. Wincentego LUX MED Onkologia w Warszawie przeprowadza Pan operacje raka trzonu macicy w asyście robota. Czy operacje robotyczne to przyszłość chirurgii onkologicznej?
– W każdej dziedzinie obserwujemy postęp technologiczny. Dlaczego medycyna nie miałaby skorzystać z możliwości techniki? Liczne badania kliniczne przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych i krajach europejskich, gdzie robotyka jest stosowana od lat, wskazują na przewagę chirurgii robotycznej w leczeniu operacyjnym raka endometrium. Dzięki niebywałej precyzji ruchów, wysokiej jakości trójwymiarowego obrazu oraz stabilności ruchów uzyskiwane są korzystniejsze wyniki szczególnie u pacjentek z otyłością.
W większości przypadków postępowaniem z wyboru w kontekście leczenia raka trzonu macicy pozostaje leczenie chirurgiczne. Jakie są najważniejsze korzyści z zastosowania technik małoinwazyjnych w kontekście nowotworów ginekologicznych?
– Techniki małoinwazyjne pozwalają wykonać rozległe operacje jamy brzusznej poprzez wykonanie kilku nacięć skóry mniejszych niż 1 cm. Kobiety są estetkami, stąd efekt kosmetyczny ma dla nich ważne znaczenie. Jednak o wiele bardziej istotną korzyścią jest możliwość krótszej rekonwalescencji, czyli szybszego powrotu do aktywności, krótszy pobyt w szpitalu po operacji, a tym samym odzyskanie jakości życia sprzed leczenia chirurgicznego.
Dlaczego w przypadku zabiegów robotycznych podkreśla się dokładną preparatykę tkanek? Co to oznacza dla pacjentki?
– Dokładna preparatyka tkanek możliwa jest właśnie w chirurgii robotycznej dzięki kilkukrotnemu powiększeniu obrazu w projekcji trójwymiarowej, bo właśnie taki widok dostępny jest dla chirurga „zatopionego” w konsoli chirurgicznej. Przestrzenne widzenie pozwala na uwidocznienie struktur i precyzyjną separację tkanek, unikanie uszkodzeń nerwów i naczyń. U pacjentek otyłych, gdzie dostęp do dołów biodrowych jest wyjątkowo trudny, stabilność ramion robota okazuje się bezcenną zaletą. W przypadku innych technik chirurgicznych nie jest możliwe uniknięcie efektu drżenia rąk zarówno chirurga, jak i asysty. Chirurgia robotyczna daje nam dlatego przewagę w odniesieniu do ergonomii pracy, inaczej ginekolog onkolog nie byłby w stanie wykonać więcej operacji i być przy nich bezustannie precyzyjny bez zmęczenia fizycznego.
Jak przebiega operacja raka trzonu macicy w asyście systemu robotycznego?
– Pierwszym etapem operacji jest dokowanie, czyli usytuowanie ramion robota w specjalnych trokarach, czyli tunelach, w których później umieszcza się narzędzia. Trokary wprowadzane są przez skórę przez 4 nacięcia na długości 8mm i jedno nacięcie na długości 12mm dla trokara asystenta, przez który wyjmowane są wycięte węzły chłonne, możliwe jest używanie ssaka, czy podanie igły do szycia operatorowi. Cała procedura operacji przeprowadzana jest przez ginekologa onkologa siedzącego przy konsoli chirurgicznej. Poruszając specjalnymi manetkami, ruchami nadgarstka steruje końcówkami narzędzi, które umieszczone są w stabilnych ramionach robota.
A jakie są warunki kwalifikacji do zabiegu robotycznego w zakresie raka endometrium?
– Zgodnie z rekomendacjami trzech towarzystw naukowych ESGO/ESTRO/ESMO leczenie raka endometrium zależy od typu molekularnego choroby. Kwalifikację do leczenia chirurgicznego przeprowadza specjalista ginekolog onkolog. Odpowiedni wybór techniki operacyjnej zależy od stanu klinicznego oraz wyników badań obrazowych.
Czy ma znaczenie jakie konkretnie urządzenie/model ma do dyspozycji operator?
– Od kilkunastu lat na rynku dostępna była jedna firma, która co kilka lat prezentowała nowsze zmodernizowane modele robotów chirurgicznych. Początkowo rynek był zmonopolizowany. w tej chwili jest coraz większa konkurencja w tym zakresie. Z mojego doświadczenia, uważam, iż „zanurzenie się” w konsoli chirurgicznej pozwala na maksymalne skupienie i koncentrację na przebiegu procedury medycznej. W przypadku innych modeli, kiedy chirurg siada przed ekranem i przeprowadza zabieg, nie odczuwa aż tak wielkiej różnicy w porównaniu do laparoskopii.
Czy operacja robotyczna raka trzonu macicy jest bezpieczna dla Pacjentki? Na ile jest to już uznana metoda, a na ile eksperyment?
– Eksperyment medyczny dotyczy badań prowadzących do wdrożenia nowych technologii na rynek medyczny. Chirurgia robotyczna od kilkunastu już lat znajduje swoje miejsce w Stanach Zjednoczonych, Europie, czy Japonii. W Polsce AOTMiT (Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji) dopuściła do użytku roboty chirurgiczne, a Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje operacje urologiczne przeprowadzane tą techniką. Metoda jest zatem uznaną na całym świecie i powszechnie stosowaną. Jest to metoda bezpieczna w rękach doświadczonego chirurga, który skrupulatnie przebył całe zalecane szkolenie.
Czy coś jeszcze warto dodać w temacie operacji robotycznych?
– Chirurgia robotyczna jeszcze nie jest rozpowszechniona w Polsce. Jak każda nowatorska metoda ma swoich sceptyków i oponentów. Ale pamiętajmy, iż aby coś skrytykować trzeba najpierw dokładnie wiedzieć jak dana procedura wygląda. Robota też trzeba najpierw „oswoić” i „zaprzyjaźnić się” z nim. Dopiero wtedy kooperacja idzie za pan brat, co przynosi euforia nie tylko operatorowi, ale daje bezpieczeństwo i dobre rokowanie pacjentkom.
Dziękuję za rozmowę.
Partnerem publikacji jest LUX MED Onkologia – centrum leczenia nowotworów. Materiał reklamowy.
