Ogromne przeciążenie kadr w geriatrii po COVID-19

Zdjęcie: 123RF


Opieka geriatryczna wobec nowych wyzwań będących następstwem pandemii COVID-19 i zaniechań w tym obszarze – to główny temat omawiany na posiedzeniu Komisji Ekspertów ds. Zdrowia, które odbyło się w tym tygodniu.

W spotkaniu udział wzięli eksperci zewnętrzni – prof. dr hab. Piotr Szukalski, który przedstawił najważniejsze tezy dotyczące opieki geriatrycznej w kontekście zmian demograficznych dla geriatrii po pandemii COVID-19, oraz prof. dr hab. Tomasz Targowski, który omówił najważniejsze aspekty opieki geriatrycznej w kontekście kierunku zmian systemu ochrony zdrowia wobec starzenia się społeczeństwa i długu zdrowotnego. W posiedzeniu uczestniczyli także przedstawiciele Komisji Ekspertów ds. Osób Starszych oraz pełnomocniczka Rzecznika Praw Obywatelskich do spraw praw osób z niepełnosprawnościami.

Podczas dyskusji zauważono, iż stale powiększa się liczba seniorów. Wynika to z sytuacji demograficznej Polski oraz struktury wiekowej społeczeństwa. W kolejnych latach liczba osób w wieku powyżej 75 lat będzie drastycznie się zwiększać, w tym bardzo dynamicznie będzie wzrastać liczba 80-latków. Według prognoz około 2050 r. 10 proc. populacji będzie miała więcej niż 80 lat, a jest to grupa osób najbardziej zagrożonych niepełnosprawnością.

Uczestnicy spotkania podkreślili, iż jest to ostatni moment na przygotowanie systemu opieki zdrowotnej na tak gwałtowne zwiększenie liczby osób starszych z różnorodnymi problemami zdrowotnymi. Jednym z wyzwań jest to, iż nie można w pełni przewidzieć, jakie będą konsekwencje COVID-19 w przyszłej perspektywie. Znaczna grupa seniorów ma ograniczoną dostępność do świadczeń zdrowotnych ze środków publicznych. Pozostaje tylko kilka lat na przygotowanie się do „geriatrycznego tsunami”, wobec czego niezbędne są pilne i kompleksowe rozwiązania systemowe.

Eksperci przedstawili, iż sytuacja kadrowa w geriatrii jest wysoce niesatysfakcjonująca. w tej chwili brak jest wystarczającej liczby geriatrów, aby zabezpieczyć opiekę geriatryczną w Polsce. Z danych NRL wynika, iż w Polsce jest jedynie 542 lekarzy specjalistów w dziedzinie geriatrii. Jak wynika z danych, na 100 tys. mieszkańców przypada statystycznie 1,35 geriatry, dla przykładu: w Szwecji – 7,7. Rokrocznie przybywa u nas 25–30 geriatrów. Przy takim tempie kształcenia, aby podwoić liczbę specjalistów, potrzeba ponad 25 lat.

Podkreślono, iż geriatria jest dziedziną deficytową, brak jest lekarzy decydujących się na wybór tej specjalizacji. Zauważono również, iż w 2022 r. liczba oddziałów geriatrycznych wyniosła – 64, a liczba łóżek geriatrycznych – 1286. Niemniej jest to przez cały czas niewystarczające oraz poniżej potrzeb zdrowotnych.

Eksperci byli zgodni, iż istotny dla rozwoju opieki geriatrycznej może być projekt ustawy o szczególnej opiece geriatrycznej, który przewiduje wprowadzenie Krajowej Rady ds. Opieki Geriatrycznej. Założenia powyższego projektu ustawy przewidują, iż szczególna opieka geriatryczna na zasadach określonych w ustawie będzie sprawowana w szpitalnych oddziałach geriatrycznych wskazanych w wojewódzkim planie działania szczególnej opieki geriatrycznej, Centrach Zdrowia 75+ oraz podstawowej opiece zdrowotnej.

Uczestnicy spotkania zaznaczyli także, iż mamy przepaść w zaspokajaniu potrzeb zdrowotnych seniorów. Osoby starsze, które przeżyły okres pandemii, boją się aktywności okołozdrowotnej. Pandemia COVID-19 przyćmiła istotny problem, jakim jest starzenie się społeczeństwa. Podsumowując, uznano, iż na problem geriatrii należy spojrzeć systemowo oraz międzyresortowo. Problemy osób starszych będą się zmieniały i nawarstwiały w czasie, a podejmowane działania powinny być spójne, konsekwentne i powiązane z czynnikami demograficznymi.

Opracowanie: INK