Ogólne, otyłość centralna związana z większym ryzykiem raka jelita grubego

Wskaźniki otyłości rosną na całym świecie. W Indiach badanie przeprowadzone w 2022 r Nazwa naukowego czasopisma medycznego oszacowali, iż odsetek otyłych kobiet i mężczyzn wynosi odpowiednio 9,8% i 5,4%. Oprócz wyższego ryzyka chorób serca i cukrzycy, otyłość wiąże się między innymi z większą podatnością na raka jelita grubego (CRC).

CRC odnosi się do nowotworów okrężnicy lub odbytnicy. Częstość występowania CRC jest w Indiach stosunkowo niska, ale według doniesień odsetek osób, które żyją pięć lat po zdiagnozowaniu CRC, wynosi poniżej 40% i jest jednym z najniższych na świecie. Według badania przeprowadzonego w 2017 roku w Indyjski dziennik chirurgii onkologicznejpacjenci z CRC w Indiach są na ogół młodzi i częściej zgłaszają się do nich z zaawansowanymi stadiami choroby.

Nie wszyscy są równi

Chociaż badacze wiedzą, iż u osób otyłych ryzyko CRC jest wyższe, a Postęp nauki badanie opublikowane w kwietniu 2024 r. dostarczyło dowodów na to, iż nie wszystkie osoby otyłe są w równym stopniu zagrożone.

Zamiast tego ryzyko wydaje się być wyższe w przypadku osób „ogólnie otyłych” i „wysokich”. [and] centralnie otyły”.

W badaniu wykazano, iż różne szlaki genetyczne mogą wyjaśniać powstawanie CRC w różnych podtypach otyłości.

„Badanie podkreśla znaczenie uwzględnienia kształtu ciała w porównaniu z BMI przy ocenie ryzyka CRC” – powiedziała Dhruvi Shah, doktorantka na Uniwersytecie w Bonn badająca związek między otyłością a grypą. Pani Shah badała związek pomiędzy otyłością a rakiem trzustki.

Dane z badania można również wykorzystać w przyszłości do opracowania nowych narzędzi do badań przesiewowych w kierunku CRC – dodała.

Rodzaje otyłości

Otyłość jest ogólnie definiowana dzięki wskaźnika masy ciała (BMI), czyli liczby określającej wzrost i wagę danej osoby. BMI 25 kg/m² lub więcej wskazuje na „nadwagę” przy 30 kg/m² wskazuje na „otyłość”.

Jednak ta definicja nie mówi nic o rozmieszczeniu tłuszczu w organizmie. Naukowcy są zainteresowani tym szczegółem, ponieważ rozkład tkanki tłuszczowej w organizmie lepiej pozwala przewidzieć niekorzystne skutki otyłości.

Rozkład tłuszczu w organizmie można opisać dzięki takich wskaźników, jak obwód talii, obwód bioder lub stosunek obu wartości, tj. stosunek talii do bioder.

Jednak zdaniem Neetu Kalry, badaczki terapii nowotworów na Uniwersytecie Azim Premji w Bhopal, szacunki te nie wskazują, czy określone rodzaje rozmieszczenia tkanki tłuszczowej zwiększają ryzyko chorób związanych z otyłością.

Dwie grupy ryzyka

W nowym badaniu naukowcy z Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem we Francji; Imperial College w Londynie; oraz Instytut Badań Biomedycznych w Gironie w Hiszpanii rozważyli, w jaki sposób te środki odnoszą się łącznie do ryzyka CRC.

Zaczęli od analizy BMI, masy ciała, wzrostu, obwodu talii, obwodu bioder i stosunku talii do bioder u ponad 3 lakh osób, aby pogrupować je w cztery kształty ciała w oparciu o ich obserwowalne cechy: PC1, PC2, PC3, i PC4.

Osoby PC1 były „ogólnie otyłe”, podczas gdy PC2 obejmowało osoby wysokie o niskim stosunku talii do bioder.

Do badania PC3 włączono wysokie osoby z otyłością centralną – z nadmiarem tkanki tłuszczowej odkładającej się w okolicy brzucha. A PC4 miał tych, którzy mieli „atletyczną sylwetkę”.

Dane pochodzą z brytyjskiego Biobanku – dużej bazy danych zawierającej informacje o genetyce, stylu życia i innych parametrach zdrowotnych ponad pół miliona ludzi w kraju. Spośród 3 lakh osób u 3728 zdiagnozowano CRC.

Naukowcy odkryli, iż osoby PC1 i PC3 były silnie skorelowane z wyższym ryzykiem CRC, podczas gdy „PC2 i PC4 nie były powiązane z ryzykiem CRC”. Powiązania te powiązano także z miejscem wystąpienia CRC i płcią osobnika.

Różne otyłość, różne geny

Następnie, stosując technikę zwaną badaniem asocjacyjnym całego genomu (GWAS), naukowcy przeszukali w bazie danych Biobank niewielkie różnice w DNA ponad 400 000 uczestników i znaleźli 570 nowych odmian charakteryzujących cztery kształty ciała.

GWAS służy do znajdowania korelacji między zmiennością genów a cechami dużych grup ludzi.

Odkryli na przykład, iż odmiana genu tzw AKT powiązano z wyższym ryzykiem CRC u osób PC1. AKT reguluje przeżycie komórek, sygnalizację insulinową oraz tworzenie naczyń krwionośnych i nowotworów u ludzi.

Podobnie odmiana RAF1 Stwierdzono, iż gen ma związek z ryzykiem CRC u osób PC3. RAF1 pośredniczy między innymi w przemianie komórek prawidłowych w komórki nowotworowe.

Te różnice genetyczne mogą wyjaśniać zwiększone ryzyko CRC u osób „ogólnie otyłych” i „wysokich”. [and] centralnie otyłych” – napisali w swoim artykule.

Geny w grze

Jednak ekspresja genów różni się w zależności od kształtu ciała i tkanki. Tkanka to grupa podobnych komórek, które pełnią określoną funkcję. Naukowcy zbadali, czy zmiany genów powiązane z każdym typem ciała ulegają wyraźnej ekspresji w różnych tkankach.

Na podstawie tej analizy odkryli, iż zmiany genetyczne związane z ryzykiem u osób PC1 najsilniej wyrażały się w „mózgu i przysadce mózgowej”.

Przysadka mózgowa znajduje się jako podstawa mózgu i wytwarza hormony ważne dla regulacji wzrostu, ciśnienia krwi i funkcji narządów płciowych, tarczycy i nerek.

Natomiast różnice związane z ryzykiem u osobników PC3 stwierdzono wzbogacone w „tkankę tłuszczową, nerwy, szyjkę macicy, macicę, naczynia krwionośne, pierś, jajowód i jajnik”.

Czy te różnice genetyczne mogą być bezpośrednio odpowiedzialne za wyższe ryzyko CRC u osób PC1 i PC3? Aby odpowiedzieć na to pytanie, naukowcy przeprowadzili test randomizacji Mendla. Test, nazwany na cześć twórcy współczesnej genetyki, Gregora Mendla, wykorzystuje metody statystyczne w celu sprawdzenia, czy jedna zmienna (mierzona zmienność genów) może powodować zmiany wartości innej (ryzyko CRC).

W tym celu naukowcy wykorzystali dane z repozytoriów Transdyscyplinarnego Studium Kolorektalnego (CORECT), Rejestru Rodziny Raka Okrężnicy (CCFR) oraz Genetics and Epidemiology of Colorectal Cancer Consortium (GECCO).

Odkryli, iż zmiany genetyczne PC1 i PC3 wykryte w analizie GWAS były „pozytywnie powiązane” z ryzykiem CRC. Oznacza to, iż zwiększone ryzyko CRC w tych typach budowy ciała może wynikać z odpowiednich zmian genów.

„Duże niezależne zbiory danych”

Autorzy napisali w swoim artykule, iż „zaobserwowana różnica w ekspresji genetycznej i tkankowej sugeruje, iż PC1 i PC3 mogą uchwycić różne pochodzenie molekularne i konsekwencje metaboliczne tych kształtów ciała oraz mogą odzwierciedlać rozbieżne mechanizmy, dzięki którym kształty ciała wpływają na ryzyko CRC”.

Oznacza to, iż CRC powstaje w różnych kształtach ciała w wyniku różnych mechanizmów fizjologicznych.

Doktor Kalra, badaczka terapii nowotworów, stwierdziła, iż ​​kluczową zaletą badania jest wykorzystanie „dużych niezależnych zbiorów danych”, które pomagają w ugruntowaniu wniosków.

Powiedziała jednak również, iż kształt ciała danej osoby może zmieniać się z biegiem czasu i iż „badanie nie dostarcza informacji na temat tego, czy i w jaki sposób” te zmiany „wpływają na ryzyko CRC”.

Co więcej, technika GWAS zastosowana przez badaczy do identyfikacji genów, które można powiązać z wyższym ryzykiem CRC u osób PC1 i PC3, może również identyfikować warianty genów, które mogą nie mieć bezpośredniego związku z chorobą. Zaznaczając tę ​​obawę, dr Kalra stwierdziła również, iż większość wariantów zidentyfikowanych w badaniu zgłoszono już wcześniej i iż „sporo” z nowych wariantów ma „wpływ na powstawanie nowotworów”.

Pani Shah, badaczka otyłości z Uniwersytetu w Bonn, stwierdziła, iż ​​ostatnie badania wskazują na przypadki, w których osoby otyłe mogą być wolne od problemów kardiologicznych, cukrzycy, wysokiego ciśnienia krwi i cholesterolu – i zasugerowała, iż ​​przyszłe badania mogłyby zbadać ryzyko CRC związane z tymi osobami.

Sayantan Datta jest dziennikarzem naukowym i wykładowcą na Uniwersytecie Krea. Tweetują na @queersprings.