– Cykl książek Atula Gawande to propozycja nie tylko dla medyków, ale dla wszystkich, którzy chcą zrozumieć, jak wygląda współczesna medycyna – mówi dr Justyna Godlewska-Szyrkowa, prodziekan ds. studenckich na Wydziale Medycznym UW, w pierwszym odcinku V serii Czytaj z UW. Prezentujemy nową odsłonę cyklu, nagrywaną w bibliotekach wydziałowych.
Justyna Godlewska-Szyrkowa jest doktorem nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityce. W latach 2016–2020 pełniła funkcję prodziekan ds. studenckich Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW. W latach 2020–2024 byłą pełnomocniczką dziekana ds. reformy programów nauczania.
Od dwóch lat pełni funkcję prodziekana ds. studenckich na Wydziale Medycznym UW.
Chirurg z pasją
Atul Gawande to amerykański chirurg, profesor Harvardu oraz ceniony autor książek o medycynie i zdrowiu publicznym. Łączy praktykę kliniczną z działalnością publicystyczną i systemową, promując bezpieczeństwo pacjentów oraz humanistyczne podejście do opieki medycznej, od lat wpływa na poprawę jakości opieki zdrowotnej na świecie.
W swoich książkach Atul Gawande łączy osobiste doświadczenia chirurga z talentem do opowiadania historii, pokazując medycynę jako dziedzinę głęboko ludzką – pełną błędów, prób, zwycięstw i porażek. Pisze o niedoskonałości nauki, o poszukiwaniu lepszych rozwiązań, o systematyczności i odpowiedzialności, które mogą odmieniać los pacjentów, a także o godnym przeżywaniu ostatnich etapów życia. Każda z jego książek rozwija inny wymiar zagadnień, ale razem tworzą one całość, która inspiruje do myślenia, uczy pokory i zachwyca swoją klarownością.
Tetralogia z medycyną w tle
W cyklu Czytaj z UW dr Justyna Godlewska-Szyrkowa przedstawiła cztery książki Atula Gawande: Komplikacje. Zapiski chirurga o niedoskonałej nauce, Potęga checklisty. Jak zrobić coś lepiej, Lepiej. Zapiski chirurga o efektywności medycyny oraz Śmiertelni. Wyzwania medycyny u schyłku życia.
– Każda z tych książek to osobna całość, natomiast według mnie tworzą swego rodzaju cykl, który pokazuje sprawy medycyny – rolę lekarza, system ochrony zdrowia i najtrudniejsze problemy społeczne związane z chorobą, cierpieniem, starzeniem się i umieraniem – w absolutnie fascynujący sposób – podkreśla dr Godlewska-Szyrkowa.
Gawande zestawia zaawansowaną technologicznie, wysoko wyspecjalizowaną współczesną medycynę z potrzebą empatii i świadomości własnych ograniczeń. Pokazuje lekarzy jako ekspertów, którzy wciąż pozostają ludźmi – narażonymi na błędy i działającymi często pod presją czasu.
Medycyna wobec schyłku życia
Szczególnie poruszająca jest książka poświęcona starzeniu się i odchodzeniu, którą dr Godlewska-Szyrkowa określa jako najbardziej humanistyczną w dorobku autora i dodaje: – W książce Śmiertelni autor podkreśla, iż medycyna bywa bezradna, nie zawsze może wyleczyć, ale może pomóc przeżyć ostatni etap życia z godnością i wsparciem – nie tylko ze strony lekarzy, ale także innych instytucji społecznych.
Śmiertelni to opowieść nie tylko o granicach medycyny, ale także o głęboko ludzkiej potrzebie towarzyszenia drugiemu człowiekowi w sytuacjach granicznych. To lektura, która otwiera dyskusję o paliatywnej stronie opieki, o relacjach, o współodpowiedzialności i o tym, iż humanistyczna wrażliwość jest tak samo istotna jak wiedza kliniczna.
Praca zespołowa
Gawande podkreśla, iż w świecie intensywnego tempa pracy, nagłych decyzji i presji czasu to umiejętność działania w grupie decyduje o bezpieczeństwie pacjenta.
– Lektura jego książek skłania więc do zastanowienia się, w jaki sposób przygotowywać studentów medycyny – nie tylko do samodzielnej pracy klinicznej, ale także do odpowiedzialnego współdziałania, komunikacji i świadomego korzystania z kompetencji innych – mówi dr Justyna Godlewska-Szyrkowa.
Ksiażki Atula Gawande to lektury, które poszerzają perspektywę – zarówno medyków, jak i wszystkich, którzy chcą lepiej zrozumieć, jak naprawdę działa medycyna i jak wielkie wyzwania stoją przed tymi, którzy ją praktykują.
Odcinek z dr Justyną Godlewską-Szyrkową został zrealizowany w przestrzeniach Wydziału Medycznego Uniwersytetu Warszawskiego.
Biblioteka Wydziału Medycznego UW mieści się w budynku Biblioteki Wydziału Fizyki UW przy ul. Ludwika Pasteura 5. Jest to pierwsza filia Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie (BUW).
Książki polecane w odcinku znajdują się Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie przy ul. Dobrej 56/66.
