Nowy raport Future Health Index 2023

Liderzy ochrony zdrowia i młody personel medyczny są zgodni, iż należy wdrażać innowacyjne modele opieki, by móc sprostać zmieniającym się potrzebom pacjentów przy coraz bardziej ograniczonych zasobach – wynika z najnowszego raportu Future Health Index 2023, powstałego na zlecenie Philips. W przyszłości opieka zdrowotna powinna wychodzić poza mury szpital, być świadczona bliżej pacjenta, w bardziej zintegrowany i zrównoważony sposób.

“Przyszłość polskiej ochrony zdrowia jest pełna potencjału i możliwości, które mogą zrewolucjonizować sposób, w jaki podchodzimy do zdrowia i leczenia. Jednak ten obiecujący horyzont nie jest pozbawiony wyzwań. Ograniczenia finansowe stanowią istotną przeszkodę, a rosnące koszty i niedobory personelu utrudniają dostarczanie najwyższej jakości opieki zdrowotnej. Wyzwania te stanowią motywację oraz wyraźne wezwanie do innowacji i współpracy, a postęp technologiczny może odegrać tu kluczową rolę. Integrując zaawansowane technologie z opieką nad pacjentem, możemy zwiększyć precyzję diagnostyki, poprawić wyniki leczenia i sprawić, iż opieka zdrowotna będzie bardziej efektywna oraz zrównoważona wobec środowiska” – mówi Michał Grzybowski, prezes Philips Polska.

Niedobory kadrowe należą do głównych wyzwań, z którym mierzą się systemy opieki zdrowotnej na świecie oraz w Polsce. Próbując niwelować skutki tego zjawiska i zatrzymać pracowników, liderzy ochrony zdrowia szukają sposobów na zmniejszenie obciążenia personelu pracą. 64 proc. z nich w tym celu korzysta lub planuje korzystać w przyszłości z cyfrowych technologii medycznych. Stawiają na takie rozwiązania jak opieka wirtualna, automatyzacja i sztuczna inteligencja. Oczekuje się, iż rozwiązania te pomogą zwiększyć wydajność, zmniejszyć presję, jakiej poddawani są pracownicy oraz rozszerzyć możliwości personelu.

„Sztuczna inteligencja nie będzie lekarstwem na wszystkie bolączki systemu ochrony zdrowia. Jednak już teraz znacząco wspiera ona pracowników w odciążeniu ich w wykonywaniu codziennych obowiązków, ale przede wszystkim pomaga skutecznie diagnozować pacjentów, a choćby wspiera lekarzy w Polsce we wczesnym wykrywaniu genetycznych wad u płodu. Trzeba pamiętać, iż medycyna, skuteczne diagnozowanie pacjentów i praca zespołów całego systemu ochrony zdrowia oparte są na danych, a przede wszystkim na ich umiejętnym czytaniu i rozumieniu. Mamy przekonanie, iż AI już teraz skutecznie przyczynia się do przyspieszenia prac badawczych w opracowywaniu nowych leków, pomaga lekarzom w szybszym diagnozowaniu pacjentów, a także staje się remedium w walce z niedoborami kadrowymi, z którymi walczy cały sektor” – mówi Bartosz Stebnicki z Microsoft.

Odsetek liderów opieki zdrowotnej inwestujących w sztuczną inteligencję wzrósł z 35 proc. (2022 r.) do 46 proc. (2023r.), zaś w perspektywie trzyletniej już 4 na 5 liderów deklaruje takie inwestycje. W tej chwili więcej niż czterech na dziesięciu badanych stosuje lub planuje stosować technologię wspierającą podejmowanie kluczowych decyzji, taką jak analityka predykcyjna i sztuczna inteligencja w warunkach klinicznych. Co piąty lider ochrony zdrowia inwestuje w AI w celu integracji diagnostyki. Wśród młodych pracowników ochrony zdrowia oczekiwania są podobne – 30 proc. z nich oczekuje przyszłych inwestycji w integrację diagnostyki, która jest drugą najczęściej wybieraną przez nich technologią AI.

Opieka wirtualna z największym wpływem na poprawę opieki nad pacjentem

Liderzy ochrony zdrowia i młody personel medyczny wskazują liczne korzyści wynikające z wdrażania nowych modeli opieki. Wśród najważniejszych jest lepsze przestrzeganie przez pacjentów zaleceń dotyczących zdrowia, które wymienia 43 proc. liderów ochrony zdrowia i ponad połowa badanych w grupie młodego personelu medycznego. Bardziej efektywna kosztowo opieka zdrowotna jest wskazywana przez 43 proc. badanych liderów ochrony zdrowia. Obie grupy dostrzegają pozytywny wpływ nowych modeli świadczenia opieki na edukację i świadomość pacjentów oraz satysfakcję personelu i wskazywały w pierwszej kolejności na wirtualną opiekę (68 proc.).

“Wyniki raportu znajdują potwierdzenie w naszych obserwacjach i reprezentatywnych badaniach opinii Polaków. Znaczna część społeczeństwa jest otwarta na innowacyjne modele opieki, wręcz ich oczekując. „Twoja opieka na Twój sposób” to esencja pacjentocentryzmu. Rozwijając innowacyjne formy opieki powinniśmy zawsze pamiętać o edukacji pacjentów, którzy chcieliby korzystać z tych rozwiązań, a nie mają w tym momencie dostatecznych kompetencji i umiejętności. Niewątpliwą zaletą nowych modeli opieki jest możliwość zaproponowania pacjentom narzędzi wspierających leczenie oraz lepsze stosowanie się do zaleceń lekarza” – podkreśla Magdalena Kołodziej, prezes fundacji My Pacjenci.

Inwestycje w wirtualną opiekę deklaruje w tej chwili 35 proc. polskich liderów ochrony zdrowia, zaś w nadchodzących latach wartość ta rośnie do 44 proc. Ponadto co drugi młody pracownik ochrony zdrowia oczekuje zwiększenia inwestycji w tym zakresie.

6 na 10 badanych zgadza się ze stwierdzeniem, iż nowe sposoby świadczenia opieki są bardziej przyjazne dla środowiska. Jednak kluczowym wyzwaniem dla blisko połowy badanych jest brak konkretnych przepisów prośrodowiskowych w ochronie zdrowia, a dla ponad jednej trzeciej brak odpowiednich budżetów. Aby sprostać tym wyzwaniom liderzy ochrony zdrowia podejmują różne działania, przede wszystkim blisko połowa z nich dzieli się najlepszymi praktykami i uczy się od innych. Na pytanie, która organizacja powinna być odpowiedzialna za tworzenie standardów zrównoważonego rozwoju – najwięcej, bo 30 proc. liderów ochrony zdrowia i 38 proc. młodego personelu medycznego wskazuje szpitale lub systemy opieki zdrowotnej, a w drugiej kolejności firmy z branży technologii medycznych (ponad 20 proc.).

„Telemedycyna i zdalna opieka umożliwiają pacjentom dostęp do usług medycznych bez konieczności fizycznego stawiania się w placówkach medycznych, co jest nie tylko wygodne, ale zwiększa bezpieczeństwo w okresach kryzysowych i wyrównuje szanse pacjentów na obszarach o ograniczonym dostępie do specjalistów. Redukcja zużycia zasobów poprzez zdalne konsultacje, minimalizację wizyt w szpitalach oraz efektywniejsze zarządzanie procesami opieki zdrowotnej może pomóc w zmniejszeniu negatywnego wpływu sektora zdrowia na środowisko naturalne a tym samym na samo zdrowie obywateli. Mnożnikiem tych korzyści może być budowanie kultury współpracy pomiędzy dostawcami usług zdrowotnych i technologii medycznych” – mówi dr Małgorzata Gałązka-Sobotka, Dyrektor Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia oraz Center of Value Based Healthcare Uczelnia Łazarskiego.

Prof. Bolesław Samoliński komentuje – “Raport wskazuje przede wszystkim na głód innowacyjności i jakości w polskiej ochronie zdrowia ze strony młodych lekarzy, które powinny optymalizować ich relację z chorymi. Oczekiwanie empatycznych warunków pracy, samodzielnego podejmowania decyzji i kooperacja z innymi instytucjami to świadectwo rozumienia, czym dzisiaj jest medycyna. Menadżerowie także dostrzegają ten problem, choć dla nich priorytetem jest efekt finansowy przy zachowaniu bezpieczeństwa chorych, w czym pomagają nowoczesne technologie. Dla młodych lekarzy liczy się przede wszystkim satysfakcja z opieki nad chorym i to o zintegrowanym charakterze. Służy temu nowoczesne onarzędziowanie, nie koniecznie diagnostyczko-terapeutyczne, pozwalające na odciążenie od obowiązków m.in. administracyjnych, na rzecz monitoringu stanu chorego, przy zachowaniu odpowiednich proporcji życia prywatnego i zawodowego. AI ma to ułatwić. Świadczy to o nowoczesnym myśleniu młodych lekarzy, przy jednoczesnym coraz większym zrozumieniu ze strony menadżerów.”

Natomiast dr Artur Drobniak dodaje – “Stoimy na progu rewolucji technologicznej w medycynie i wierzę, iż możemy skutecznie przeprowadzić ją w Polsce dzięki współpracy dostawców innowacji, regulatorów rynku i pracowników medycznych. Raport pokazuje dużą otwartość dyrektorów placówek na innowacyjne rozwiązania i wykorzystywanie algorytmów AI. Wskazuje również na potrzebę partnerstwa z różnymi podmiotami w całym ekosystemie opieki zdrowotnej w celu dostarczenia bardziej spersonalizowanej i zintegrowanej opieki. choćby wybiórcze spojrzenie na dane z raportu pozwalają dostrzec w nim cenne źródło adekwatnych pytań, które doprowadzą nas do nie zawsze oczywistych odpowiedzi. Moją uwagę przykuły m.in. informacje dotyczące dostępności usług medycznych „od ręki”. Okazuje się, iż choćby połowa placówek w Polsce oferuje takie świadczenia, co jest porównywalne ze średnią światową, jednocześnie jest to wskaźnik znacznie wyższy niż np. w Holandii (17 %). Analizując ten wynik, może warto zastanowić się nad reorganizowaniem opieki zdrowotnej w kierunku optymalizacji wykorzystania kadr medycznych w Polsce.”

Michał Kępowicz z Philips Polska wskazuje – “Braki kadrowe, rosnąca presja finansowa czy nowe technologie mają wpływ na decyzje podejmowane przez liderów ochrony zdrowia. Dzięki badaniu Future Health Index możemy obserwować zmieniające się priorytety. Tegoroczne wyniki jasno wskazują na znaczenie technologii jako ważnego narzędzia do wsparcia współpracy w obrębie danej placówki, ale także pomiędzy różnymi jednostkami. Widać na przykład rosnące zainteresowanie sztuczną inteligencją, która przestała być ciekawostką, a stała się regularnym wsparciem dla medyków. Jako Philips aktywnie uczestniczymy w tej zmianie i na co dzień widzimy, jak rozwiązania technologiczne ułatwiają codzienną pracę personelu medycznego. Cieszymy się, iż wśród liderów ochrony zdrowia widzimy większą ciekawość i otwartość na nowe technologie. Przekłada się to na tworzenie nowych modeli opieki nad pacjentami – bardziej dostępnych, bliżej pacjenta, przyjaznych środowisku życia człowieka.”

Raport Future Health Index powstał na zlecenie firmy Philips. Analizuje doświadczenia prawie 3 000 liderów ochrony zdrowia i ich oczekiwania w stosunku do przyszłości. Badania do raportu Future Health Index 2023 przeprowadzono w 14 krajach (Polska, Australia, Brazylia, Chiny, Niemcy, Indie, Indonezja, Włochy, Japonia, Holandia , Arabia Saudyjska, Singapur, Republika Południowej Afryki i Stany Zjednoczone). Badanie łączy ankietę ilościową i wywiady jakościowe, przeprowadzone od grudnia 2022 do marca 2023 r.