Kluczem do dostosowania odpowiedniej terapii w przypadku wszystkich schorzeń jest ich odpowiednie zidentyfikowanie. Służy do tego dokładny wywiad i badanie lekarskie. Medycy dysponują współcześnie wieloma dodatkowymi metodami diagnostycznymi pomocnymi w rozpoznaniu zaburzeń układu moczowego.
Metody obrazowe
Najstarszym obrazowym narzędziem diagnostycznym jest klasyczne zdjęcie RTG. Może zostać wykorzystane w warunkach ostrodyżurowych do identyfikacji przyczyny kolki nerkowej. Coraz większe zastosowanie ma tomografia komputerowa (TK), która również wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie. W przeciwieństwie do klasycznego RTG powstałe przy jej użyciu obrazy składają się z wielu warstw i z większą dokładnością przedstawiają relacje między narządami wewnętrznymi. TK wykorzystuje się do diagnostyki nowotworów narządów miednicy mniejszej.
Rezonans magnetyczny wykorzystuje pole magnetyczne do obrazowania tkanek ciała. W urologii jest często wykorzystywany do diagnozowania chorób prostaty.
USG układu moczowego to metoda łatwo dostępna i dużo wnosząca o stanie dróg moczowych. Przy jego pomocy można uwidocznić pęcherz moczowy, prostatę, nerki i moczowody (jeśli są poszerzone). Do diagnostyki chorób prostaty stosuje się USG przezodbytnicze prostaty. [1]
Cystoskopia
Cystoskopia to urologiczny zabieg endoskopowy, który polega na bezpośrednim oglądaniu cewki moczowej, pęcherza moczowego i czasem także ujść pęcherzowych moczowodów. Do cewki moczowej i następnie do pęcherza moczowego wprowadzany jest cystoskop wyposażony w kamerę ze światłowodem. Badanie umożliwia dokładne oglądanie tkanek dróg moczowych i pobieranie wycinków do badań, np. zmian guzowatych pęcherza moczowego. [2]
Badania urodynamiczne
Badanie urodynamiczne ocenia funkcję pęcherza moczowego i cewki moczowej. Jego celem jest zdiagnozowanie przyczyn nietrzymania moczu, parć naglących i uczucia zalegania moczu w pęcherzu. Badanie sprawdza, jakie są statyczne wartości ciśnienia w pęcherzu oraz wartości ciśnień podczas oddawania moczu. Przeprowadza się je przy pełnym pęcherzu i przy użyciu dwóch cewników. Pierwszy wprowadza się do dróg moczowych, a drugi do odbytnicy. Podczas badania konieczne jest oddanie moczu do uroflowmetru – urządzenia, które mierzy ilość i szybkość oddawanego moczu w czasie. Dzięki specjalnym elektrodom można zmierzyć napięcie mięśni zwieraczy cewki moczowej oraz ciśnienie w jamie brzusznej i pęcherzu moczowym.
Analiza moczu
Z pobranej próbki moczu można zidentyfikować drobnoustroje odpowiedzialne za objawy infekcyjne dróg moczowych. Badanie poziomu białka, erytrocytów i glukozy w moczu wnosi dużo o pracy nerek. W próbkach moczu można też poszukiwać komórek nowotworowych.
Markery z krwi
Najpopularniejszym wskaźnikiem chorób układu moczowo-płciowego jest charakterystyczny dla prostaty PSA – swoisty antygen sterczowy. Jego poziom bada się podczas diagnostyki chorób zapalnych prostaty, przerostu gruczołu krokowego i raka stercza. [3]
Kiedy zgłosić się do urologa?
Każdy niepokojący Cię objaw dotyczący układu moczowo-płciowego powinien zostać skonsultowany początkowo z lekarzem rodzinnym, a docelowo – z urologiem. jeżeli jesteś mężczyzną, to nie zapominaj także o badaniach profilaktycznych dotyczących chorób gruczołu krokowego. Łagodne schorzenia stercza dotyczą większości panów w starszym wieku, a ich wczesne leczenie i stosowanie preparatów na przerost prostaty spowalnia przebieg choroby i podnosi jakość życia.
Bibliografia
[1] „Imaging Tests of the Urinary Tract – Kidney and Urinary Tract Disorders”, MSD Manual Consumer Version. Dostęp: 30 marzec 2024. [Online]. Dostępne na: https://www.msdmanuals.com/home/kidney-and-urinary-tract-disorders/diagnosis-of-kidney-and-urinary-tract-disorders/imaging-tests-of-the-urinary-tract
[2] J. S. Engelsgjerd i C. M. Deibert, „Cystoscopy”, w StatPearls, Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2024. Dostęp: 30 marzec 2024. [Online]. Dostępne na: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK493180/
[3] „Badania diagnostyczne w urologii”. Dostęp: 30 marzec 2024. [Online]. Dostępne na: http://www.mp.pl/social/article/98789
