W odpowiedzi na rosnącą presję, zapowiedziano kontynuację działań mających na celu zwiększenie skuteczności kontroli i odzyskiwanie nienależnie wypłaconych świadczeń w Irlandii.
Irlandzki system opieki społecznej wypłacił w ostatnich latach setki milionów euro w ramach świadczeń, które nie należały się beneficjentom – najnowsze dane ujawniają skalę nadużyć i błędów administracyjnych.
Zasiłki w Irlandii
Łączna kwota nadpłat z systemu opieki społecznej w Irlandii od 2018 roku przekroczyła już 790 milionów euro. To efekt zarówno świadomych oszustw, jak i błędów urzędników oraz samych wnioskodawców. Skalę problemu ujawniają dane z Departamentu Opieki Społecznej.
W trakcie pandemii koronawirusa błędnie wypłacono lub wyłudzono 117,5 mln euro w ramach tymczasowego zasiłku Pandemic Unemployment Payment (PUP). To aż o 40% więcej niż wcześniej deklarowano. Jednak audyty przeprowadzane przez resort przez cały czas wykrywają nowe nieprawidłowości, co może oznaczać dalszy wzrost tej kwoty.
Pieniądze trafiały do osób, które nie spełniały warunków do otrzymania świadczenia, m.in. poprzez podanie fałszywych danych lub w wyniku błędów systemowych. Część przypadków była efektem zorganizowanych oszustw, w tym działań grup przestępczych, które wykorzystywały wykradzione dane osobowe.
Choć udało się odzyskać jedna trzecią nadpłat (ok. 39,6 mln euro), to w przypadku wykrytych oszustw, których wartość wyniosła 6,6 mln euro, odzyskano zaledwie 1,5 mln euro.
Świadczenia socjalne w Irlandii
Z osobnego raportu wynika, iż w latach 2018–2023 Departament Opieki Społecznej wypłacił aż 673 miliony euro w nadmiarowych świadczeniach. W tym okresie ponad 437 tysięcy osób otrzymało zasiłki w zawyżonej wysokości. Wśród nich znalazło się ponad 2 100 przypadków, gdzie pojedyncze nadpłaty przekraczały 50 000 euro.
Mimo iż resort odzyskał ponad 480 milionów euro, rosnący poziom nadpłat budzi poważne zaniepokojenie opinii publicznej i polityków. Wątpliwości budzi także fakt, iż znaczna liczba osób przez cały czas pobiera zasiłki dla bezrobotnych pomimo niskiego bezrobocia w kraju. Ponad 30 000 osób znajduje się na zasiłku nieprzerwanie przez ponad dwa lata.
Obecna strategia, choć szeroko zakrojona, nie powstrzymała fali nadużyć. Departament zapewnia, iż co roku przeprowadza setki tysięcy kontroli – w 2024 roku było ich 685 000, co pozwoliło na „oszczędności” rzędu 610 milionów euro. Na 2025 rok zaplanowano 713 500 rewizji.
Niemniej, wartość nadpłat wciąż utrzymuje się na poziomie 100–125 milionów euro rocznie. To dowód na to, iż obecny system weryfikacji i kontroli jest niewystarczający.
W odpowiedzi na rosnącą presję, zapowiedziano kontynuację działań mających na celu zwiększenie skuteczności kontroli, odzyskiwanie nienależnie wypłaconych świadczeń oraz aktywizację zawodową długotrwale bezrobotnych.
