Te liczby robią wrażenie: naukowcy z Izraela i USA skupili się na ponad 300 tys. porodach i przeanalizowali łącznie około 44 mln pomiarów. Rezultatem jest bardzo precyzyjny obraz zmian zachodzących w ciele kobiety przed i w trakcie ciąży oraz po porodzie.
Na potrzeby badania naukowcy anonimowo przeanalizowali krew, mocz i wyniki innych testów. Obejmowały one pomiary poziomu cholesterolu, liczby komórek odpornościowych i czerwonych krwinek, procesów zapalnych oraz dane dotyczące stanu wątroby, nerek i metabolizmu. Łącznie przeanalizowano 76 parametrów.
Zanonimizowane dane z lat 2003-2020 pochodziły z kartotek pacjentek największego izraelskiego dostawcy opieki zdrowotnej. W badaniu przeanalizowano jedynie wyniki testów kobiet w wieku od 20 do 35 lat, które nie przyjmowały żadnych leków i nie cierpiały na żadne choroby przewlekłe.
Według Uri Alona, biologa systemowego z Weizmann Institute for Science w Rehovot w Izraelu, który kierował badaniem, wyniki pokazały różne skutki ciąży i porodu w niespotykanych dotąd szczegółach. Zostało ono najpierw opublikowane na platformie naukowej Science Advances, a następnie w czasopiśmie naukowym "Nature". Badanie było wspierane przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych w zakresie badań podstawowych.
Ciąża i poród: skutki dłużej niż oczekiwano
– Wyniki wskazują, iż skutki ciąży i porodu wpływają na organizm znacznie dłużej, niż się powszechnie zakłada – mówi Jennifer Hall, która bada zdrowie reprodukcyjne na University College London. Istnieje społeczne oczekiwanie, iż po urodzeniu dziecka gwałtownie wraca się do zdrowia. – To coś w rodzaju biologicznego dowodu na to, iż tak nie jest – mówi naukowczyni.
Stwierdzono, iż około połowa (47 proc.) z 76 badanych parametrów fizycznych ustabilizowała się ponownie w pierwszym miesiącu po porodzie. Jednak w przypadku drugiej połowy (41 proc.) powrót do wartości początkowych trwał od trzech miesięcy do roku.
Wartości związane z poziomem cholesterolu lub czynnością wątroby ustabilizowały się ponownie dopiero po około sześciu miesiącach. Wartość ALP, która jest ważna dla wątroby, trwała choćby cały rok. To wyraźnie ilustruje fizyczny stres spowodowany porodem - piszą naukowcy.
Niektóre wartości były przez cały czas znacząco zmienione choćby 80 tygodni po porodzie. Na przykład podwyższone pozostały markery, które zwiększają się w systemie obronnym organizmu podczas stanu zapalnego. Wartość żelaza i średnie stężenie hemoglobiny w czerwonych krwinkach pozostały niższe.
Badanie nie wyjaśnia jednak, czy różnice te wynikają ze zmian behawioralnych po porodzie, czy też z trwałych fizjologicznych skutków ciąży. Jest to ważne pytanie wymagające dalszych badań.
Ogromne zmiany fizyczne podczas ciąży
Podczas ciąży matka przechodzi poważne zmiany fizyczne, które wspierają wzrost i rozwój zarodka.
Zwiększone zapotrzebowanie na tlen i składniki odżywcze dla płodu prowadzi do zwiększenia pojemności minutowej serca, a objętość krwi wzrasta choćby o 50 procent. Jej oddech zmienia się, podobnie jak cała równowaga hormonalna. Jej nerki filtrują więcej krwi w krótszym czasie, a układ odpornościowy zostaje zreorganizowany, aby zapobiec odrzuceniu płodu. Szkielet matki również ulega zmianie, podobnie jak układ pokarmowy i metabolizm.
Podczas ciąży i po porodzie istnieje zwiększone ryzyko depresji, cukrzycy ciążowej, anemii (mniej czerwonych krwinek lub mniej czerwonego pigmentu krwi) i zaburzeń krzepnięcia. Krwotok poporodowy jest przez cały czas główną przyczyną śmiertelności matek na całym świecie. choćby bez powikłań poród stanowi głęboką zmianę. Wynika to z faktu, iż gdy płód i łożysko opuszczają ciało, ich wpływ na metabolizm i hormony matki gwałtownie ustaje.
Nowa wczesna diagnostyka zagrożeń
W przyszłości badania podstawowe mogą umożliwić rozpoznanie, czy kobieta ma zwiększone ryzyko pewnych powikłań jeszcze przed zajściem w ciążę. Należą do nich w szczególności zagrażające życiu wysokie ciśnienie krwi, znane jako stan przedrzucawkowy, lub cukrzyca ciążowa. w tej chwili choroby te są diagnozowane dopiero w trakcie ciąży.
Naukowcy odkryli teraz, iż kobiety z powikłaniami w czasie ciąży miały inne markery niż kobiety, które nie miały problemów w czasie ciąży. – Daje to możliwość pomocy kobietom zagrożonym przed zajściem w ciążę – mówi Jennifer Hall.
– Wyniki pokazują, iż anonimowe informacje biomedyczne mogą dostarczyć wiele nowych spostrzeżeń – mówi prowadzący badanie Uri Alon. Jak dodaje, inne zmiany czasowe, takie jak wzrost i rozwój w okresie dzieciństwa, dojrzewania lub menopauzy, a także przebieg konkretnych chorób i procesy ich leczenia, mogą być również lepiej zrozumiane w ten sposób.
Artykuł ukazał się pierwotnie nad stronach Redakcji Niemieckiej DW.
