W obliczu ograniczonych opcji terapeutycznych dla pacjentów z zaawansowanym jasnokomórkowym rakiem nerki (clear cell renal cell carcinoma, ccRCC) prowadzone są intensywne prace nad adaptacją terapii komórkami CAR-T (chimeric antigen receptor T cells) do guzów litych. Podczas tegorocznego Kidney Cancer Research Summit 2025 zaprezentowano dane przedkliniczne oraz wczesne wyniki badań klinicznych dotyczące nowej generacji terapii CAR-T celującej w dwa antygeny nowotworowe – karboniczną anhydrazę IX (CAIX) i CD70.
Podstawą rozwoju obecnej terapii były wcześniejsze badania I fazy, takie jak COBALT-RCC (NCT04438083), oceniające bezpieczeństwo i skuteczność terapii CTX130 – allogenicznych CAR-T skierowanych przeciwko CD70. W populacji 16 pacjentów z zaawansowanym ccRCC wykazano kontrolę choroby u 81,3 proc. chorych, przy braku toksyczności ograniczających dawkę (DLT) i utrzymującej się całkowitej remisji u jednego pacjenta przez ponad 3 lata.
Równolegle prowadzono badanie TRAVERSE (NCT04696731), w którym oceniano lek ALLO-316 u pacjentów z CD70-dodatnim ccRCC, uprzednio poddanych limfodeplecji (fludarabina + cyklofosfamid ą ALLO-647). W tej kohorcie odpowiedź całkowitą lub częściową (ORR) osiągnięto u 20 proc. pacjentów (6/30), przy wysokim, ale kontrolowanym odsetku działań niepożądanych (96 proc. ogółem, z czego 84 proc. G3+).
Nowa strategia zakłada jednoczesne celowanie w dwa antygeny: CAIX, który jest powszechnie obecny na komórkach ccRCC, oraz CD70, którego ekspresja jest bardziej zróżnicowana. Dzięki tzw. fine-tuningowi umożliwia rozpoznawanie wyłącznie komórek z wysokim poziomem ekspresji antygenów, minimalizując ryzyko uszkodzenia zdrowych tkanek z niską ekspresją docelowych cząsteczek.
Terapia CAR-T została tak zaprojektowana, by lokalnie w mikrośrodowisku guza wydzielać przeciwciała skierowane przeciwko punktom kontrolnym – PD-1 oraz CTLA-4. W modelach zwierzęcych taka strategia umożliwiła całkowitą eliminację guzów.
Trwające w tej chwili badania przedkliniczne zmierzają ku końcowi, a zespół naukowców planuje złożyć wniosek o pozwolenie na badania kliniczne jeszcze w 2025 roku.
To podejście terapeutyczne – łączące wysoką specyficzność, lokalną immunomodulację i precyzyjne celowanie – może zmienić paradygmat leczenia ccRCC i otworzyć drogę do skutecznych terapii również w innych guzach litych.
Piśmiennictwo:
1. Marasco WA. Redesigning CAR T cells for solid tumors: a new path toward cures of ccRCC. Presented at: 2025 Kidney Cancer Research Summit; July 17-18, 2025; Boston, MA.
2. A safety and efficacy study evaluating CTX130 in subjects with relapsed or refractory renal cell carcinoma (COBALT-RCC). ClinicalTrials.gov. Updated January 8, 2025. Accessed July 17, 2025. https://www.clinicaltrials.gov/study/NCT04438083
3. Pal SK, Tran B, Haanen JBAG, et al. CD70-targeted allogeneic CAR T-cell therapy for advanced clear cell renal cell carcinoma. Cancer Discov. 2024;14(7):1176-1189. doi:10.1158/2159-8290.CD-24-0102
4. Srour SA, Chahoud J, Drakaki A, et al. ALLO-316 in advanced clear cell renal cell carcinoma (ccRCC): updated results from the phase 1 TRAVERSE study. J Clin Oncol. 2025;42 (suppl 16):4508. doi:10.1200/JCO.2025.43.16_suppl.4508.