"October Theory" to założenie, iż październik jest najlepszym momentem na życiowe porządki i wprowadzenie dobrych zmian. W Interii ZDROWIE przez cały miesiąc prowadzimy kampanię motywującą do profilaktyki i wprowadzania prostych, zdrowych nawyków #31dnidlazdrowiakobiety. Chcemy zachęcać nie tylko do badań i profilaktyki chorób nowotworowych, ale do całościowego "o-się-dbania".
Profilaktyka nowotworów szyjki macicy to temat, którym powinna interesować się każda kobieta. Dzisiaj przybliżamy, czym jest badanie cytologiczne, kiedy je wykonać i czym różni się cytologia klasyczna od cytologii płynnej LBC. Opowiemy o tym, jaki jest koszt cytologii płynnej oraz dlaczego zwykle sprawdza się lepiej od swojej poprzedniczki - cytologii klasycznej.Reklama
Czym jest cytologia?
Cytologia jest od wielu lat jednym z podstawowych badań przesiewowych w profilaktyce chorób nowotworowych, zwłaszcza raka szyjki macicy. To dzięki niej możliwe jest wczesne wykrywanie zmian nowotworowych i przednowotworowych w obrębie nabłonka, a tym samym szybsze i skuteczniejsze leczenie i redukcja ryzyka rozwoju choroby.
Klasyczna cytologia jest powszechnie stosowana w gabinetach ginekologicznych. W ostatnich latach coraz częściej wykorzystuje się nowszą technikę - cytologię płynną (LBC - Liquid Based Cytology), która znacząco poprawia jakość diagnostyki.
Na czym polega LBC - cytologia płynna?
Cytologię płynną różni od klasycznej przede wszystkim sposób przygotowania materiału do badania. W tradycyjnej cytologii pobrany z szyjki macicy materiał komórkowy jest bezpośrednio nanoszony na szkiełko mikroskopowe, a następnie utrwalany i w laboratorium wybarwiany.
W cytologii płynnej natomiast wymaz pobiera się podobnie, ale zamiast przenosić go od razu na szkiełko, szczoteczkę z komórkami zanurza się w specjalnym pojemniku z płynem konserwującym. Dzięki temu komórki zostają zabezpieczone i mogą być odpowiednio opracowane w laboratorium. W laboratorium materiał pobrany na płyn konserwujący jest filtrowany, co oznacza oczyszczenie z zanieczyszczeń, takich jak krew, śluz czy resztki zapalne, a następnie równomiernie nanoszony cienką warstwą na szkiełko. Otrzymuje się w ten sposób preparat, który jest czystszy i bardziej przejrzysty niż w klasycznej metodzie cytologicznej.
Zalety cytologii płynnej
Dzięki oczyszczeniu i filtracji materiału obraz mikroskopowy preparatu staje się czytelniejszy. Istnieje mniejsze prawdopodobieństwo, iż istotne klinicznie komórki zostaną zasłonięte np. przez śluz czy krewCytologia płynna charakteryzuje się wyższą czułością diagnostyczną, co oznacza, iż ryzyko wyników fałszywie ujemnych jest mniejsze, niż w cytologii klasycznej.Z tego samego preparatu, z którego wykonuje się cytologię płynną wykonać można również inne testy diagnostyczne bez konieczności wzywania pacjentki na kolejne pobranie materiału z szyjki macicy.W cytologii klasycznej zdarza się, iż wynik jest nieczytelny lub niemiarodajny i trzeba ponownie pobierać materiał. W cytologii płynnej odsetek takich sytuacji jest niższy.Choć pobranie materiału z tarczy szyjki macicy przebiega tak samo, w przypadku cytologii płynnej istnieje niższe ryzyko, iż badanie trzeba będzie powtarzać, co daje większy komfort pacjentce.
Zastosowanie cytologii płynnej
Choć najczęściej kojarzona jest z ginekologią, cytologia płynna w praktyce klinicznej ma szersze zastosowanie. Używa się jej także w diagnostyce cytologicznej w obrębie innych narządów i układów, np. dróg oddechowych czy układu moczowego. Pobieranie materiału do płynu konserwującego zawsze pozwala na dokładniejsze wykonanie analizy komórkowej.
Czy cytologia płynna zastąpi cytologię klasyczną?
Na świecie coraz częściej rekomenduje się wprowadzanie cytologii płynnej jako standardu. Metoda ta jest powszechnie stosowana w wielu krajach. W Polsce to cytologia klasyczna jest szerzej dostępna ze względu na niższy koszt (około 50 - 85 zł w porównaniu do 100 - 200 zł za cytologię LBC), jednak LBC zyskuje na popularności, szczególnie w placówkach prywatnych. Koszt LBC jest większy ze względu na konieczność użycia specjalistycznych zestawów odczynników podczas opracowywania materiału w laboratorium.
Program profilaktyki raka szyjki macicy
W Polsce realizowany jest program profilaktyki raka szyjki macicy, w ramach którego kobietom między 25. a 59. rokiem życia przysługuje raz na trzy lata (a w grupie ryzyka raz do roku) klasyczne badanie cytologiczne (cytologia konwencjonalna, na szkiełku). Badanie nie wymaga skierowania. W przypadku nieprawidłowego wyniku badania cytologicznego algorytm postępowania przewiduje pogłębione badania diagnostyczne.
Cytologię LBC można wykonać na koszt własny w większości prywatnych placówek. Zwykle cena nie przekracza 200 zł za badanie.
Kiedy wykonywać cytologię i jak się przygotować?
Cytologię powinna wykonywać każda kobieta od momentu podjęcia współżycia lub od ukończenia 25. roku życia raz do roku, a następnie w przypadku gdy wyniki są prawidłowe, zgodnie z zaleceniami programu profilaktycznego raz na trzy lata. Na badanie najlepiej zgłosić się w środku cyklu, ale nie wcześniej niż 4 dni po ostatnim dniu miesiączki i nie później niż 4 dni przed rozpoczęciem następnej miesiączki. Na 4 dni przed badaniem należy powstrzymać się od stosowania jakichkolwiek leków dopochwowych, a na dobę przed badaniem nie używać tamponów, nie współżyć i nie poddawać się badaniom ginekologicznym. jeżeli występują objawy infekcji intymnej cytologię zaleca się wykonać po wyleczeniu. Należy pamiętać, iż cytologia wykryje zmiany przednowotworowe i nowotworowe, NIE WYKRYJE natomiast materiału genetycznego i obecności wirusa HPV ani chorób wenerycznych .
Żródło: https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/badania-i-zabiegi/292320,cytologia-badanie-cytologiczne-wszystko-co-musisz-wiedziec Marszałek A, Bakinowska J, Grobelna M, Śliwiński A. Assessment of the diagnostic usefulness of liquid-based cytology. The impact of modifications. Polish Journal of Pathology. 2023;74(4):271-281. doi:10.5114/pjp.2023.134320. https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/liquid-based-cytology
CZYTAJ TAKŻE:
Obawiasz się raka piersi? Miała go kobieta z twojej rodziny? Te pięć rzeczy rób regularnie
