Centrum Zdrowia Psychicznego Tychy stosuje esketaminę w formie podania donosowego w leczeniu depresji lekoopornej.
Od 2020r w Polsce dostępny jest nowy lek, który wskazany jest do zastosowania w depresji lekoopornej. Spravato® czyli esketamina to chemicznie antagonistą receptora N-metylo-D-asparaginianu (NMDA) i powinien być stosowany łącznie z innym – kolejnym lekiem przeciwdepresyjnym z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) lub inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI).
Depresja
Depresja jest jednym z największych problemów zdrowotnych XXI wieku. Ocenia się także, iż 25% populacji zachoruje na depresję w którymś okresie życia.
Depresja to choroba psychiczna, w której występują m.in. obniżenie nastroju (pod postacią smutku, przygnębienia, poczucia winy), trudności w mobilizacji do działania, zaburzenia funkcji poznawczych, czyli koncentracji i uwagi, pamięci, snu, a także napięcie i lęk. Depresję rozpoznajemy gdy wyżej opisany stan trwa ponad 2 tygodnie i nasilenie objawów wpływa negatywnie na funkcjonowanie rodzinne, społeczne i zawodowe (szkolne) pacjenta.
W leczeniu depresji skuteczne są leki przeciwdepresyjne, które u większości pacjentów powodują poprawę funkcjonowania. Ale nie u wszystkich i nie zawsze tak gwałtownie jakby tego oczekiwał pacjent, jego bliscy oraz oczywiście lekarz. Często pomocą jest wsparcie psychologiczne, czy wręcz psychoterapia. jeżeli z kolei depresja nasila się w miesiącach jesienno-zimowych (= depresja sezonowa) zastosowanie mogą mieć lampy do światłoterapii. W części przypadków konieczna jest terapia elektrowstrząsami.
Niestety nie zawsze leki przeciwdepresyjne, choćby w połączeniu z innymi formami terapii, poprawiają stan pacjenta. jeżeli pacjent stosował co najmniej 2 leki przeciwdepresyjne i nie uzyskał poprawy mówimy o depresji lekoopornej.
Wskazania do stosowania leku Spravato®?
Spravato® jest stosowany u dorosłych w celu zmniejszenia objawów depresji, takich jak: uczucie smutku, lęk lub poczucie bezwartościowości, trudności ze snem, zmiany apetytu, utrata zainteresowania ulubionymi aktywnościami, poczucie spowolnienia. Lek stosuje się razem z innym doustnym lekiem przeciwdepresyjnym, jeżeli pacjent stosował co najmniej 2 inne leki przeciwdepresyjne, ale nie uzyskał poprawy.
Lekarz prowadzący lub inny pracownik ochrony zdrowia będzie nadzorował pacjenta za każdym razem, gdy pacjent będzie stosował w placówce lek Spravato®.
Jak wygląda kwalifikacja przed włączeniem terapii Spravato®:
Decyzję o zastosowaniu terapii podejmuje lekarz psychiatra wskazany przez CZP Tychy na podstawie badania psychiatrycznego. Podczas wizyty omawiane są wszystkie procedury związane z leczeniem. Pacjent będzie miał możliwość przekazania lekarzowi prowadzącemu wszelkich pytań lub wątpliwości. Przed podjęciem leczenia pacjent otrzymuje do podpisu świadomą zgodę na leczenie Spravato®.
Jeśli pacjent cierpi na chorobę, która wpływa na układ sercowo-naczyniowy (serce i naczynia krwionośne) lub oddechowy (płuca i układ oddechowy), być może będzie musiał być leczony w innej placówce, gdzie będzie dokładniej monitorowany. Lekarz prowadzący poinformuje pacjenta, jeżeli będzie to wymagane i wyjaśni dalsze postępowanie.
Jak stosuje się lek Spravato®?
Lek Spravato® ma postać dozownika z aerozolem do nosa. Lek jest przeznaczony do samodzielnego podawania przez pacjenta. Jednak samo podanie musi być wykonane w placówce mającej uprawnienia do leczenia tym lekiem.
Dawki leku Spravato® obejmują 28 mg (1 dozownik), 56 mg (2 dozowniki) lub 84 mg (3 dozowniki). Oznacza to, iż może być konieczne użycie więcej niż jednego dozownika z aerozolem do nosa. U osób poniżej 65 rż zaleca się stosowanie podczas 1 wizyty 2 dozowników, a na kolejnych 3 dozowników podczas każdej wizyty. Pacjenci starsi (po 65 rż) – 1 wizyta 1 dozownik, podczas kolejnych – 2. W fazie podtrzymującej (od 5 tygodnia) można redukować dawkowanie – stopniowo, o 1 dozownik na podanie. Lekarz na podstawie analizy stanu pacjenta decyduje jaka dawka leku Spravato® jest odpowiednia dla pacjenta.
Z uwagi na ograniczenia prawne (Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii) lek podanie leku może nastąpić wyłącznie w Centrum Zdrowia Psychicznego Tychy.
Pełna instrukcja dotycząca przyjmowania leku Spravato® znajduje się w [ulotce dla pacjenta] oraz w [charakterystyce produktu leczniczego].
Czas trwania leczenia i częstotliwość podawania leku Spravato®
- Leczenie lekiem Spravato® trwa co najmniej 6 miesięcy.
- Dawkowanie:
- faza indukcji: 1-4 tydzień – 2 raz w tygodniu,
- faza podtrzymująca I: 5-12 tydzień – 1 raz w tygodniu,
- faza podtrzymująca II: od 13 tygodnia – 1 raz na 2 tygodnie.
- Podczas każdej wizyty pacjent używa od 1 do 3 dozowników.
- Co 4 tygodnie następuje ocena stanu zdrowia oraz efektów leczenia przez lekarza psychiatrę.
Instrukcja krok po kroku jak stosować aerozol do nosa Spravato®
Krok 0: Przed podaniem
Krok 1: Przedmuchaj nos jednokrotnie
Pracownik ochrony zdrowia poprosi o przedmuchanie nosa jeden raz przed pierwszym podaniem.
Krok 2: Usiądź i odchyl głowę
Pracownik ochrony zdrowia (lekarz, pielęgniarka lub terapeuta środowiskowy) przygotuje do użycia dozownik z aerozolem do nosa i wręczy pacjentowi.
Każdy dozownik z aerozolem do nosa dostarcza odpowiednią ilość leku Spravato® w dwóch rozpyleniach, po jednym do każdego otworu nosowego. Pracownik ochrony zdrowia poleci pacjentowi usiąść i odchylić głowę.
Krok 3: Pierwszy otwór nosowy
Należy włożyć końcówkę prosto do pierwszego otworu nosowego. Oparcia dla nosa powinny dotykać brzegów otworu nosowego.
Należy zatkać drugi otwór nosowy i robiąc wdech przez nos, jednocześnie przycisnąć tłok do końca.
Należy wyjąć końcówkę z nosa i delikatnie wciągać powietrze po rozpyleniu, aby utrzymać lek w nosie.
Krok 4: Drugi otwór nosowy
Powtórzyć procedurę do drugiego otworu nosowego. Można zamienić ręce aby ułatwić podanie.
Krok 5: Sprawdzenie dozownika
Po podaniu leku należy oddać dozownik pracownikowi ochrony zdrowia. Sprawdzi on czy dozownik jest pusty.
Krok 6: Odpoczynek
Teraz należy odpocząć 5 minut w pozycji półleżącej. Odchylenie głowy do tyłu ułatwia utrzymanie leku w nosie. W razie wycieku płynu z nosa, przetrzeć nos chusteczką, a nie wydmuchiwać nosa.
Jeśli wymagane jest użycie więcej niż jednego dozownika pracownik ochrony zdrowia poda pacjentowi jeszcze jeden przygotowany dozownik. Należy użyć dozownika tak jak poprzedniego powtarzając kroki 2 do 6.
Nie wydmuchiwać nosa pomiędzy użyciem kolejnych dozowników.
Obserwacja w trakcie i po podaniu leku Spravato®
Po przyjęciu leku Spravato® pacjent pozostanie w placówce. Lekarz lub pracownik ochrony zdrowia upewni się, iż pacjent czuje się komfortowo. Pacjent będzie mógł odpocząć w wygodnym fotelu lub będzie mógł się położyć.
Po przyjęciu leku Spravato® u pacjenta mogą wystąpić działania niepożądane; zwykle mają one charakter krótkotrwały (około 90 minut).
Każdy reaguje inaczej na leki, więc u niektórych osób może wystąpić mniej działań niepożądanych niż u innych. Poniżej wymieniono bardzo często występujące (mogą wystąpić u więcej niż 1 na 10 osób) działania niepożądane związane ze stosowaniem leku Spravato®, chociaż nie u każdego one wystąpią:
- uczucie oderwania od siebie, swoich myśli, uczuć i rzeczy wokół siebie
- zawroty głowy
- ból głowy
- zmiana odczuwania smaku
- uczucie senności
- zmniejszone czucie lub wrażliwość, w tym w okolicy ust
- uczucie wirowania
- wymioty
- nudności
Lekarz będzie regularnie monitorował samopoczucie i ciśnienie krwi pacjenta. jeżeli pacjent jest w podeszłym wieku (powyżej 65 lat), będzie dokładnie obserwowany, ponieważ może się zwiększyć ryzyko upadku, gdy pacjent zacznie się poruszać po podaniu leku.
Pacjent zostanie poinformowany przez lekarza o czasie opuszczenia placówki. W badaniach klinicznych większość pacjentów była gotowa do opuszczenia placówki po 90 minutach od przyjęcia leku Spravato®.
Ostrzeżenie!
NIE WOLNO prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn po podaniu leku Spravato®, aż do następnego dnia po spokojnej nocy, przespanej snem regenerującym.
Proszę zaplanować podróż do domu transportem publicznym, taksówką lub poprosić kogoś, o odwiezienie do domu pacjenta, który przyjął lek Spravato®.
Koszty leczenia
Spravato® nie jest refundowane. Na całkowity koszt leczenia składają się porady lekarskie, opieka po podaniu leku oraz sam lek.
- Wizyta kwalifikująca (60 min) 300 zł
- Wizyta terapeutyczna (90 min) 480 zł plus cena leku (840 zł za 1 dozownik – 1 wizyta to 1 do 3 dozowników).
Orientacyjne koszty terapii:
- faza indukcji (1-4 tydzień – 3 dozowniki/db): ok. 20 200 zł / 4 tyg
- faza podtrzymująca I (5-12 tydzień – 3 dozowniki/db): ok. 10 400 zł / 4 tyg
- faza podtrzymująca II (od 13 tygodnia – 2 dozowniki/db): ok. 4 400 zł / 4 tyg
Dla osób po 65 rż – powyższe wartości są mniejsze o ok 25-30%.
Zamawianie leku:
- Leki zamawiane są przez lekarza prowadzącego po przeprowadzeniu wizyty kwalifikującej.
- Podczas wizyty kwalifikującej pacjent otrzymuje poradnik dla pacjentów oraz do podpisania świadomą zgodę na podanie leku Spravato®.
- Przed zamówieniem pacjent zobowiązany jest opłacić minimum 1 tygodnia leczenia – na 7 dni przed podaniem.
- Po zamówieniu leku nie ma możliwości zwrotu kosztów terapii.
- Z powodów prawnych (Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii) lek może być podany wyłącznie w Centrum Zdrowia Psychicznego Tychy.
