Niezgodne z wytycznymi leczenie boreliozy pod lupą Rzecznika Praw Pacjenta

Rzecznik Praw Pacjenta wszczął już 25 postępowań w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów. Do tej pory RPP zakończył 20 z nich i w wydawanych decyzjach uznał, iż zastosowanie wielomiesięcznej terapii antybiotykami zgodnie z zasadami ILADS narusza zbiorowe prawo pacjentów do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej.

Metoda ILADS zakłada między innymi leczenie boreliozy sposobem, który stwarza poważne zagrożenie dla zdrowia pacjentów, w tym dzieci. Obarczona jest wieloma groźnymi działaniami niepożądanymi i wymaga wielomiesięcznej antybiotykoterapii, często z zastosowaniem 2 lub 3 antybiotyków jednocześnie, mimo iż obowiązujące standardy zastrzegają stosowanie pojedynczego antybiotyku przez okres do 30 dni.

W swoich decyzjach Rzecznik Praw Pacjenta nakazał zaniechania stosowania praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów. Decyzjom nadano rygor natychmiastowej wykonalności, a brak ich wykonania będzie skutkował nałożeniem kary pieniężnej do 500 tys. zł.

Na potrzeby rozpatrzenia prowadzonych postępowań Rzecznik Praw Pacjenta wystąpił do czterech konsultantów wojewódzkich w dziedzinach epidemiologii oraz chorób zakaźnych i uzyskał opinie, z których jednoznacznie wynika, iż leczenie według wytycznych i kryteriów ILADS jest niezgodne z aktualną wiedzą medyczną, nie ma uzasadnienia medycznego, nie jest skuteczne, a wręcz przynosi znaczne szkody dla zdrowia pacjenta. Konsekwencje stosowania wielomiesięcznej antybiotykoterapii mogą być katastrofalne, obejmują trwałe uszkodzenie wątroby, trzustki, jelit, nerek, ośrodkowego układu nerwowego, zapalenia ścięgien, predyspozycje do zakażeń Clostridium difficile. Co więcej, konsultanci w swoich opiniach podkreślali, iż leczenie według ILADS zostało opracowane w oparciu o dowody niemające żadnej wartości naukowej. Nie ma wiarygodnych dowodów opartych na EBM na poparcie zaleceń, dotyczących stosowania długotrwałej, przekraczającej 28-30 dni antybiotykoterapii, która potwierdziłaby skuteczność w poprawie stanu zdrowia pacjenta.
W jednej z opinii zaznaczono, iż wytyczne ILADS kierowane są głównie do osób cierpiących na medycznie niewyjaśnione choroby przewlekłe, takie jak zespół chronicznego zmęczenia, zaburzenia kognitywne, neurologiczne, czy też chorujących przewlekle i poszukujących rozwiązania swoich problemów medycznych. Włączenie leczenia według zaleceń ILADS może w znacznym stopniu opóźnić diagnozę i leczenie choroby adekwatnej, a także być przyczyną powikłań długotrwałej antybiotykoterapii.

O przypadkach stosowania wskazanej metody leczenia boreliozy przez konkretnych lekarzy Rzecznik Praw Pacjenta informuje również adekwatnych rzeczników odpowiedzialności zawodowej, aby podjęli stosowne działania.

Rzecznik Praw Pacjenta bada również kwestię etapu poprzedzającego rozpoczęcie leczenia boreliozy, a mianowicie wykonywania badań kleszczy (czyli materiału odzwierzęcego) w medycznych laboratoriach diagnostycznych. Według aktualnej wiedzy medycznej choćby zidentyfikowanie u badanego kleszcza patogenu chorób odkleszczowych nie oznacza wystąpienia choroby u pacjenta. Rzecznik Praw Pacjenta wszczął 17 postępowań w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów wobec laboratoriów wykonujących takie badania. RPP podjął w tym zakresie współpracę z Krajową Izbą Diagnostów Laboratoryjnych, przekazując informacje o tych laboratoriach i wnosząc o przeprowadzenia kontroli i oceny wykonywania czynności medycyny laboratoryjnej przez diagnostów laboratoryjnych.