Kiedy mamy do czynienia z nadmierną sennością?
Uczucie senności okazjonalnie lub krótkotrwale dotyczy większości z nas. Charakterystyczny jest spadek energii tuż po posiłkach czy w godzinach popołudniowych. Jest to najczęściej spowodowane gwałtownymi skokami glukozy we krwi. Białe pieczywo, słodycze, częste podjadanie to prosta droga do nagłych i regularnych spadków energii. Wtedy sięgamy po kolejne produkty bogate w cukier i koło się zamyka. W tym wypadku najczęściej wystarczy zmienić dietę: powinna być bogata w węglowodany złożone i błonnik.
Senność częściej dotyka też osoby prowadzące siedzący tryb życia. Już krótki spacer czy inna aktywność fizyczna (zwłaszcza po posiłku) chroni przed skokami glukozy i przyspiesza metabolizm. Cały organizm zaczyna lepiej funkcjonować. Powinniśmy też dbać o higienę snu - unikać korzystania z ekranów przed snem, wietrzyć sypialnię czy jeść lekkostrawne posiłki. Czasem jednak zmiana diety czy stylu życia nie wystarczy, by pokonać senność. jeżeli niemal codziennie mamy wrażenie, iż się nie wyspaliśmy (mimo wystarczającej ilości snu w nocy), mamy problemy z koncentracją i pamięcią, nasz organizm może w ten sposób sygnalizować poważniejsze problemy ze zdrowiem. Reklama
Senność a niedoczynność tarczycy
Senność i apatia są typowymi objawami niedoczynności tarczycy. Hormony wydzielane przez ten narząd wpływają na cały organizm. Ich niedobory przekładają się na znacznie spowolniony metabolizm czy problemy ze skórą (łuszczenie się, wysuszenie, wypadanie włosów). Dość charakterystyczne jest też częste uczucie zimna (zwłaszcza dłoni i stóp) i skłonność do przybierania na wadze. Problemy z tarczycą wykryjesz dzięki prostych badań z krwi - wystarczy oznaczyć poziomy hormonów: TSH, FT3 i FT4. Przy niepoprawnych poziomach konieczne jeszcze będzie usg tarczycy.
Senność a cukrzyca
Codzienna senność i apatia to charakterystyczne objawy niezdiagnozowanej cukrzycy. Nasz organizm czerpie energię z glukozy, która jest dostarczana do komórek przy udziale insuliny. Gdy trzustka nie wydziela jej w wystarczających ilościach, wysoki poziom cukru utrzymuje się we krwi, a my nie mamy energii. Inne objawy cukrzycy to wzmożone odczuwanie pragnienia, nieprzyjemny zapach z ust i częstsze oddawanie moczu. Poziom glukozy we krwi (na czczo) powinno się badać regularnie, co najmniej raz do roku. Pomocne jest też badanie moczu.
Senność a choroby nerek
Choroby nerek są ciche i podstępne (ich przyczyną może być chociażby nieleczony stan zapalny dróg moczowych). Szacuje się, iż walczy z nimi prawie 5 milionów Polaków, a większość nie ma o tym pojęcia. Schorzenia nerek długo nie dają charakterystycznych objawów, a większość pacjentów po diagnozie uświadamia sobie, iż zmagali się z sennością i zmęczeniem. Nerki odpowiadają za usuwanie z krwi szkodliwych substancji powstających w procesie przemiany materii. Gdy ich praca zaczyna szwankować, dochodzi do stopniowego zatrucia tkanek i narządów. Pierwsze objawy to często zmęczenie, senność, problemy z koncentracją i brak apetytu. Z czasem mogą wystąpić bóle głowy, zaburzenia widzenia, świąd skóry czy konieczność częstego oddawania moczu. Choroby nerek wykryjemy dzięki prostego badania moczu (kreatynina, obecność białka, poziom mocznika i elektrolitów).
Senność a przewlekła obturacyjna choroba płuc
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) to jedna z najczęstszych chorób przewlekłych. Polega na stopniowym zwężaniu się dróg oddechowych. Na rozwój choroby może mieć wpływ wieloletnie palenie papierosów (w tym bierne palenie), częste infekcje dróg oddechowych w dzieciństwie, praca w miejscach silnie zanieczyszczonych (np. pyłami czy chemikaliami) oraz predyspozycje genetyczne. Początki choroby bywają trudne do zauważenia, jednym z objawów jest przewlekły kaszel, a także ciągłe uczucie zmęczenia i senności. Z czasem chorzy stają się mniej wydolni fizycznie, a po każdym wysiłku zmagają się z dusznościami. Podstawą diagnostyki POChP jest spirometria oraz tomografia komputerowa.
Senność a bezdech senny
Senność w ciągu dnia jest często jedynym objawem bezdechu sennego. To groźne zaburzenie snu jest przyczyną niedotlenienia organizmu, a na dłuższą metę może prowadzić do nadciśnienia tętniczego, chorób serca, a choćby udaru. U zdrowych osób w ciągu nocy może dochodzić do kilku krótkich (10-sekundowych) przerw w oddychaniu, jeżeli jednak jest ich więcej i są dłuższe, mówimy o bezdechu sennym. Charakterystyczne objawy to senność w ciągu dnia, problemy z koncentracją, obniżenie nastroju. W nocy możemy zaobserwować głośne chrapanie i nadmierną potliwość. Na bezdech senny narażone są osoby z otyłością, palące papierosy, nadużywające alkoholu. W grupie ryzyka są chorzy na astmę, przewlekłe obturacyjne zapalenie płuc czy alergie, a także osoby z krzywą przegrodą nosową. Bezdech senny diagnozuje się dzięki badania snu. W trakcie polisomnografii monitoruje się m.in. aktywność mózgu, pracę serca czy poziom natlenienia krwi.
Senność a anemia
Wyróżnia się kilka rodzajów anemii, które spowodowane są różnymi czynnikami. Jednak przy każdej z nich charakterystycznym objawem jest senność i brak energii. Przyczyną jest zbyt mała masa czerwonych krwinek i za niskie stężenie hemoglobiny. Skutkuje to m.in. niedotlenieniem tkanek naszego organizmu. Oprócz ciągłej senności i zmęczenia możemy odczuwać bóle i zawroty głowy, przyspieszone bicie serca, a choćby duszności. Anemia ujawnia się również w wyglądzie - skóra i śluzówki jamy ustnej stają się blade, włosy cienkie i rozdwojone, z tendencją do wypadania, a paznokcie kruche i łamliwe. Anemię można łatwo i gwałtownie wykryć - wystarczy zrobić morfologię i sprawdzić poziom trzech parametrów: hemoglobiny, erytrocytów i hematokrytu.
Senność a demencja
Senność u starszych osób może być pierwszym objawem chorób neurodegradacyjnych i demencji. Naukowcy ustalili też, iż senność i problemy ze snem u osób po 70. roku życia zwiększają ryzyko choroby Alzheimera i innych chorób otępiennych. Z czasem mogą rozwinąć się problemy z pamięcią i niewyraźne mówienie. Osoby z tymi objawami powinny jak najszybciej znaleźć się pod opieką neurologa.
