Niewielu przemęczonych pracowników może liczyć na wsparcie pracodawców

– Zdrowie psychiczne pracowników jest bardzo ważne i jednocześnie jest to bardzo duże wyzwanie, zarówno dla pracownika, jak i dla całej firmy, dla wszystkich zarządzających.

Borykamy się z dużymi emocjami i w tej chwili one wyszły na pierwszy plan. Jesteśmy po okresie pandemii, wybuchu wojny i dużej inflacji, więc te czynniki zewnętrzne wpływają bardzo na to, co się dzieje w organizacji, na to, jak się komunikujemy, jak przyjmujemy komunikaty i jakie budujemy relacje. To jest to, z czym tak naprawdę każdy zarządzający musi się zetknąć w dzisiejszym świecie – mówi agencji Newseria Biznes Magda Pietkiewicz, prezeska Zmotywowani.pl.

W Polsce wysoki odsetek osób odczuwających zmęczenie w pracy

Tymczasem Polacy należą do najdłużej pracujących społeczeństw w Europie, co przekłada się też na wysoki odsetek osób odczuwających zmęczenie w pracy. Najczęstsze tego symptomy to znudzenie i brak motywacji, które na początku mogą się wydawać niepozorne, ale w dłuższej perspektywie mogą prowadzić do wypalenia zawodowego. Choć o zdrowie psychiczne pracowników najlepiej zatroszczą się oni sami, to również pracodawcy mają tutaj swoją rolę do odegrania. Czterech na 10 jednak nie dostrzega tego problemu.

Aktywność zawodowa zajmuje znaczną część życia codziennego. Zgodnie z danymi Eurostat za 2023 r. przeciętny Polak poświęca średnio 39,3 godz. tygodniowo na obowiązki służbowe. W efekcie Polacy znajdują się wśród pracujących najdłużej w Europie. Więcej od Polaków pracują jedynie Grecy (39,8 godz.) oraz Rumuni (39,5 godz.). Z kolei najkrótszy tydzień pracy przypadał w Holandii (32,2 godz.), a następnie w Austrii (33,6 godzin) i w Niemczech (34 godziny).

Zdrowie psychiczne pracowników wpływa ujemnie albo dodatnio na zysk firm

Raport Stowarzyszenia Koalicja Bezpieczni w Pracy „Bezpieczeństwo Pracy w Polsce 2024. Zmęczony jak Polak w pracy: przyczyny, skutki i konsekwencje” wskazuje, iż zmęczenia w pracy doświadcza każda grupa wiekowa, jednak najczęściej dotyczy to młodych pracowników, w wieku 25–34 lata (53 proc. odczuwa zmęczenie psychiczne, a 49 proc. fizyczne). Grupa badanych 55+ najmniej odczuwa zarówno zmęczenie psychiczne (36 proc.), jak i fizyczne (35 proc.). Najczęstszymi symptomami są monotonia i znudzenie w pracy (45 proc.) oraz brak motywacji (41 proc.).

– Zdrowie psychiczne pracowników wpływa ujemnie albo dodatnio na zysk firmy. Kiedy pracownicy są przytłoczeni, przemęczeni, sfrustrowani i zestresowani, są także mniej kreatywni, mniej innowacyjni, mniej sympatyczni dla klientów, co powoduje obniżenie jakości obsługi. Ale kiedy wszystko działa dobrze, kiedy organizacja próbuje pracować z tymi emocjami, które targają nami wszystkimi, wtedy może się okazać, iż pracownicy będą nie dość, iż zadowoleni ze swojej pracy, będą odczuwali wysoką satysfakcję, to też będą zaangażowani, bardziej innowacyjni. W dzisiejszym świecie dla organizacji jest to jeden z najważniejszych czynników, bo summa summarum zyski organizacji będą wyższe – mówi Magda Pietkiewicz.

43% pracodawców nie podejmuje żadnych działań wspierających zdrowie psychiczne pracowników

Część pracodawców wdraża inicjatywy, które mają na celu wsparcie zdrowia psychicznego zatrudnionych. Według raportu Manpower „Nastroje polskiego rynku pracy – perspektywa kandydatów 2024” 27 proc. badanych osób może liczyć na firmę w sytuacjach kryzysowych, korzystając np. z urlopów zdrowotnych lub dodatkowych dni wolnych. 19 proc. wskazało na to, iż ich pracodawca organizuje szkolenia, webinary oraz warsztaty dotyczące zdrowia psychicznego, zarządzania stresem, a także technikami relaksacyjnymi. Z kolei 18 proc. badanych odpowiedziało, iż może liczyć na bezpłatne lub płatne konsultacje psychologiczne. Wciąż jednak 43 proc. pracodawców nie podejmuje żadnych działań mających na celu wsparcie zdrowia psychicznego pracowników.

– Wypalenie zawodowe w tej chwili to jest bardzo poważny problem, z którego część zarządzających jeszcze nie do końca zdaje sobie sprawę. Bardzo często okazuje się, iż superpracownik, który do tej pory był zawsze obecny w pracy, nie brał żadnych zwolnień lekarskich, świetnie pracował i był bardzo wydajny, nagle jest na zwolnieniu lekarskim, na przykład półrocznym, właśnie z powodu wypalenia zawodowego. Nie zwracamy uwagi na to, iż nadmierne zaangażowanie, brak urlopów prowadzą do wypalenia zawodowego. Często też nie zauważamy tego, iż nadmierna rutyna czy nuda w pracy też powodują wypalenie zawodowe. Problem jest ogromny, szczególnie teraz, kiedy wszyscy jesteśmy bardzo przebodźcowani, to wypalenie jest wszechobecne – mówi Pietkiewicz.

W ub.r. liczba zwolnień lekarskich wystawionych z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania była o 8,7% wyższa niż w 2022 r.

Z danych ZUS wynika, iż w 2023 r. liczba zwolnień lekarskich wystawionych z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania była o 8,7 proc. wyższa niż w 2022 r. Lekarze wystawili 1,4 mln zaświadczeń o tego typu chorobach, co przełożyło się na 26 mln dni absencji chorobowej. Rok wcześniej było to 23,8 mln dni. Najczęściej zwolnienia te wystawiono z powodu reakcji na ciężki stres i zaburzeń adaptacyjnych oraz epizodów depresyjnych.

– Musimy zdawać sobie sprawę z tego, iż ta odpowiedzialność drzemie w nas, w pracownikach, ale również to jest ogromna odpowiedzialność menedżerów i zarządzających, aby dbali o to, żeby nie było niepotrzebnych nadgodzin, żeby ludzie faktycznie czuli sens swojej pracy i wiedzieli, po co i dlaczego pracują, i dlaczego ta praca, którą wykonują, jest ważna dla firmy – podkreśla ekspertka.