Toksynę botulinową wykorzystuje się w leczeniu takich problemów zdrowotnych jak migreny, nadmierna potliwość czy np. neurogenne zaburzenia pęcherza. Doktor Paweł Gruszecki, ginekolog, onkolog z krakowskiego Szpitala na Klinach opowiada o szczegółach jej działania.
Działanie toksyny botulinowej
Toksyna botulinowa to neurotoksyna produkowana przez bakterię Clostridium botulinum. Jej działanie polega na blokowaniu uwalniania acetylocholiny w zakończeniach nerwowo-mięśniowych. Prowadzi to do czasowego paraliżu mięśni. Iniekcje botoksu do pęcherza mają na celu zrelaksowanie nadmiernie aktywnych mięśni pęcherza moczowego. Zmniejsza to częstotliwość i intensywność skurczów oraz poprawia kontrolę przy oddawaniu moczu. Iniekcje botoksu do pęcherza stosuje się przede wszystkim w leczeniu dwóch głównych typów nietrzymania moczu: nietrzymania moczu z parciem naglącym oraz neurogennego nietrzymania moczu. Naglące nietrzymanie moczu (OAB – Overactive Bladder) to schorzenie charakteryzujące się nagłym, silnym parciem na mocz w efekcie, którego pacjent odczuwa niepohamowaną potrzebę oddania moczu. OAB wynika z nadmiernej aktywności mięśni gładkich pęcherza np. wypieracza. Iniekcje botoksu mogą pomóc w zrelaksowaniu tego mięśnia zmniejszając częstotliwość i intensywność parć oraz wycieków moczu. Neurogenne nietrzymanie moczu wynika z uszkodzenia układu nerwowego. Na przykład w wyniku urazu rdzenia kręgowego, stwardnienia rozsianego, choroby Parkinsona czy udaru mózgu. W takich przypadkach botoks może pomóc w kontrolowaniu mimowolnych skurczów pęcherza, poprawiając zdolność do zatrzymania moczu w pęcherzu.
Przeciwskazania do stosowania toksyny botulinowej
Terapia z użyciem toksyny botulinowej nie jest wskazania w niektórych sytuacjach. Ne zaleca się jej kobietom w trakcie menstruacji, ciąży a także matkom karmiącym piersią. Osoby, które w ciągu ostatnich trzech miesięcy przeszły inne zabiegi z wykorzystaniem botoksu np. na redukcję zmarszczek powinny dołożyć tą metodę leczenia na późniejszy termin.
Na czym polega zabieg iniekcji botoksu do pęcherza?
Zabieg iniekcji botoksu do pęcherza można przeprowadzać ambulatoryjnie. Procedura trwa zwykle od 20 do 30 minut. W większości przypadków wykonuje się go w znieczuleniu miejscowym. Etapy iniekcji:
- przygotowanie pacjenta: przed zabiegiem pacjent otrzymuje znieczulenie miejscowe w celu zminimalizowania dyskomfortu podczas iniekcji. Czasami stosuje się także znieczulenie ogólne, szczególnie u pacjentów z wyższym progiem bólu lub obawiających się procedury.
- wprowadzenie cystoskopu: lekarz wprowadza cystoskop (elastyczne lub sztywne urządzenie z kamerą) przez cewkę moczową do pęcherza aby uzyskać dokładny obraz wnętrza pęcherza i precyzyjnie zlokalizować miejsca iniekcji.
- podanie botoksu: dzięki cienkiej igły, botoks wstrzykuje się w kilkunastu miejscach na ścianie pęcherza moczowego (a dokładnie w mięsień wypieracza pęcherza moczowego na głębokość ok. 2 mm). Zwykle stosuje się dawki od 100 do 300 jednostek botoksu, w zależności od wielkości pęcherza i stopnia nasilenia objawów.
- monitorowanie stanu pacjenta.
Dr Paweł Gruszecki podkreśla, iż efekt zabiegu zwykle jest odczuwalny przez pacjentów już po 7-10 dniach od jego wykonania. Jego korzystne działanie może utrzymywać się choćby do kliku miesięcy po iniekcji. Bezpośrednio po procedurze pacjent może bezpiecznie wrócić do swojego domu.
Jakie są rezultaty zabiegu
Pacjenci po zabiegu zgłaszają znaczną redukcję częstości parć, zmniejszenie liczby epizodów nietrzymania moczu oraz poprawę jakości życia. Dla wielu osób, iniekcje botoksu stanowią przełom w terapii leczenia nietrzymania moczu. Iniekcje botoksu do pęcherza są ogólnie bezpieczne, mogą wiązać się z pewnym ryzykiem i potencjalnymi powikłaniami. Do najczęstszych należą: infekcje dróg moczowych, problemy z oddawaniem moczu, hematuria (krew w moczu), reakcje alergiczne, dyskomfort.
Iniekcje botoksu do pęcherza moczowego to nowoczesna i skuteczna metoda leczenia nietrzymania moczu. Dotyczy to szczególnie przypadków naglącego nietrzymania moczu oraz neurogennego nietrzymania moczu. Zabieg jest atrakcyjną opcję terapeutyczną dla pacjentów, którzy nie uzyskali poprawy dzięki tradycyjnych metod leczenia. Zmniejszenie objawów nietrzymania moczu prowadzi do wyraźnej poprawy jakości życia osób dotkniętych NTM. Redukuje także powszechnie odczuwane przez nich poczucie wstydu.
Źródło: Polityka Zdrowotna